NASA'nın Pasadena'daki Jet Motorları Laboratuvarı Phoenix projesi sorumlusu Barry Goldstein duzenlediği basın toplantısında, gecen ağustosta fırlatılan ve 680 milyon kilometre otedeki Mars'a iyice yaklaşan uzay aracının cok iyi durumda olduğunu belirtti.
Ust duzey NASA yoneticisi Ed Weiler da aynı basın toplantısında yaptığı acıklamada, "Bu bir kır gezintisi değil" diyerek, Mars'a kazasız belasız bir uzay aracı indirmenin cok zor ve riskli olduğunu, Mars'a arac indirme girişimlerinin yarısından coğunun başarısızlıkla sonuclandığını soyledi.
İniş yapacağı Mars'ın kuzey kutup bolgesinin bir zamanlar mikrobik yaşam icin uygun koşullar sağlayıp sağlamadığını yerinde inceleyecek Phoenix, hedefine başarılı bir yumuşak iniş yaparsa bu 1976'da Viking 2 ve 1999'da Mars Polar Lander uzay araclarının Kızıl Gezegen'e alcalışı sırasında parcalanmasından bu yana, ilk motorlu iniş olacak.
Nisan başında guzergahını bir miktar değiştiren Phoenix, 10 mayıstan itibaren roketlerini ateşleyerek yavaşlamaya başladı.
Mars'a son inen NASA'nın ikiz robotları Spirit ve Opportunity ile kaybolan İngiliz uzay aracı Beagle 2'nin tersine Phoenix, Kızıl Gezegen'in yuzeyine inişini yumuşatmak icin hava yastığı kullanmayacak. Phoenix, bunun yerine son ana kadar yumuşak iniş icin motorlarını kullanarak, bir ilki yerine getirmeye calışacak.
NASA'nın Mars'ta su arayış stratejisi son yıllarda sıra dışı keşifler yapmasını sağlarken, Phoenix, ilk kez Mars toprağında buz halinde olduğu tahmin edilen suya dokunarak ve analiz ederek Mars keşif stratejisini tamamlamayı amaclıyor.
ZOR KOŞULLARDA GOREV
Sıvı haldeki suyun, toprağın kimyasını ve mineral yapısını nasıl değiştirdiğini olcerek Kızıl Gezegen'in kuzey kutbundaki buzun tarihini inceleyecek Phoenix aracı, ayrıca Mars kutup cevresinin ilkel mikroplar icin uygun bir yaşam alanı olup olmadığını gorme olanağı sağlayacak.
İki guneş paneli acıldığında 5 metre genişliğe ulaşan ve 1,52 metre uzunluğu bulunan Phoenix uzay aracının, 10 cm kadar derinlikte bulunduğu tahmin edilen buz tabakasına ulaşabilmesi icin toprağı kazacak 2,34 metre uzunluğunda bir robot kolu bulunuyor. Uzay aracının gonderdiği fotoğraflar arasında bu robot kolun da goruntuleri bulunuyor.
Bu kola eklenen bir kamera ile bir sonda, toprağı ve bulduğu buzu inceleyecek Phoenix'in, Mars atmosferinde asılı su ve tozu lazerle olcecek meteorolojik olcum aracları da bu misyon sırasında 3 ay sureyle hava durumunu gozleyecek.
NASA'nın duz ve kayalık olmayan bir araziye indirmeyi planladığı Phoenix, gorevini sıfırın altında 73 ile sıfırın altında 33 santigrat derecede yapacak.
Mars atmosferine giriş hızını azaltmak icin onceki uzay aracları gibi bir termik kalkan kullanacak ve hızını sonrasında saatte 210 kilometreye duşurmek icin bir supersonik paraşut acacak uzay aracı, daha sonra uc ayağı uzerine yumuşak iniş yapmak icin retro-fuzelerini ateşleyecek.
Toplam 8 ay surecek yolculuktan sonra Kızıl Gezegen'e ulaşması planlanan uzay aracı, NASA icin Arizona Universitesinin Lockheed Martin şirketi, Jet Motorları Laboratuvarı ve Kanada Uzay Ajansıyla yaptığı işbirliğiyle uretildi.
Şu ana ve gecmişe ait olası yaşam belirtilerinin yanı sıra Mars'a yapılacak bir insanlı ucuş icin gerekli ortamı inceleyecek Phoenix'in fırlatılmasını da iceren bu programın maliyetinin 400 milyon doları aşacağı tahmin ediliyor.
Uzay aracı, Alman bilim adamlarının, "NASA'nın 30 yıl once Mars'a gonderdiği iki Viking uzay aracının Kızıl Gezegen'de mikro organizmaların varlığını keşfedebileceği, ancak bunları bilmeden oldurduğu" yolundaki iddiaların incelenmesi acısından da bir şans olarak goruluyor.
Gezegenin yorungesinde araştırma yapan Mars Odyssey aracı, 2002 yılında kuzey kutbunda buzulların bulunduğu bir bolge tespit etmişti.
Bilim adamları, Phoenix'in Kızıl Gezegen'in jeolojik tarihiyle ilgili onemli ip ucları elde etmesini bekliyor. Uzay aracının birinci hedefi buzun icinde mikropların yaşayıp yaşamadığını bulmak olacak.
Phoenix, NASA'nın duşuk butceli uzun donem surdurulebilir uzay araştırmaları planının bir parcası. NASA, insanlı uzay usleri kurmadan once, karşılanabilir butcelerle desteklenen araştırmalar yaparak, astronotları oncul araştırma yukunden kurtarmak istiyor.
Phoenix, daha once 2001 yılında Mars Surveyor programının bir parcası olarak uzaya gidecekti, fakat bu program, Mars Polar Lander'ın 1999 yılında Mars yuzeyine cakılmasının ardından gecici olarak durdurulmuştu.
Polar Lander, Mars'ın guney kutbuna ineceği sırada motoru zamansız durmuş ve arac dengesini yitirerek duşmuştu.
Phoenix, o gunden beri NASA'nın ucak yapım işlerini yuruten Lockheed Martin'in deposunda bekletiliyordu.
Şu anki teknolojik koşullarla zor olan Mars'a uzay aracı gonderme işine kalkışan ABD, Rusya, Avrupa ve Japonya tarafından şimdiye dek fırlatılan 35 uzay aracının ucte ikisi başarısız oldu.
kaynak
A