2020 de neler olacak 2020 turkiye haritası yılında neler olacak de video yılında teknoloji
2020’de Cin ve Hindistan yukselecek
Amerikan istihbarat teşkilatı CIA’ye bağlı calışan Ulusal İstihbarat Konseyi, 2020 yılı tahminlerini iceren raporunu yayınladı. Dunyanın yarısı nufus artış problemi yaşarken, enerji talebi patlayacak.
Amerikan Ulusal İstihbarat Konseyi (National Intelligence Council - NSC) sık sık tekrarladığı gelecek projeksiyonlarına bir yenisi daha ekledi. NSC, Aralık 2004’te tamamladığı “Kuresel Geleceğin Haritası - 2020 Tahmini” raporunu yayımladı. Amerikan Merkezi İstihbarat Ajansı (CIA)’na bağlı faaliyet gosteren kuruluş, daha once de Kuresel Trendler 2010 ve Kuresel Trendler 2015 gibi cok tartışılan raporlar yayımlamıştı.

123 sayfalık rapor, 2020 yılına kadar dunyayı bekleyen siyasi, askeri ve teknolojik gelişmelere yonelik tahminlere yer veriyor. Rapor, farklı ulkelerden cok sayıdaki akademisyen ve think-tank kuruluşunun ongoruleri ve ortak seminerleri sonucu hazırlanmış. Rapora gore, 21’inci yuzyılın yukselen yıldızları Cin ve Hindistan. Ancak onları da bekleyen sorunlar var. Amerika’nın, 2020 yılında askeri, ekonomik ve teknolojik olarak onde olacağı, ama asimetrik saldırılara maruz kalacağı ifade ediliyor. Rapor, Avrasya, Ortadoğu ve İslam konusunda da ilginc tahminlerde bulunuyor. El-Kaide’nin 2020 yılına kadar yok olacağını, ancak yerini daha yerel teror orgutlerinin alacağını iddia ediyor. Rapor, Afganistan’ın artık teror elemanlarının eğitim ussu olmaktan cıktığını, ancak Irak’ın bu konumu almaya başladığını vurguluyor. Amerikan’ın ‘pax-Americana’ peşinde olmasının yanlış olduğuna, ABD’nin izlediği politikalar sebebiyle ozellikle İslam dunyasında ABD karşıtlığının arttığına işaret ediyor.

Rapor, uc kurgu olaya da yer veriyor. Bunlardan biri de, Usame bin Ladin’in torununun, kuzenine “Hilafetin yeniden kurulmasını” muteakip yaşananları değerlendirdiği bir mektup. Rapor, ABD siyasi cevrelerince dikkate alınıyor. Mesela, Condoleezza Rice’a goreve gelmeden once Kongre’de sorulan sorulardan bazıları bu raporun ongoruleri uzerine bina edilmişti. İşte CIA icin hazırlanan 2020 raporundan konu başlıklarına gore bazı ongoruler:

CİN VE HİNDİSTAN YUKSELECEK

Doğu-Batı ayrımı gibi Kuzey-Guney ayrımı da 2020 yılına kadar varlığını yitirecek. Ozellikle Cin ve Hindistan’ın, gosterecekleri hızlı yukselişle bu durum değişecek. Cin, dolar bazında ekonomik buyuklukte dunyanın ikinci, Hindistan ucuncu ulkesi olacak. Endonezya ve Brezilya da, Avrupa Birliği’nin butun buyuk ulkelerini geride bırakacaklar. Yukselmekte olan ulkelerin en buyuk avantajı, genc nufusları, dinamik ve ucuz işgucleri olacak.

DİN CATIŞMALARI

Dunyayı ekonomi değil, dini bolunmeler şekillendirecek. İnsanların kendilerini hangi dini kimlikle tanıdıkları onem kazanacak. Bircok toplum icin dinler ve din ici gruplar arası bolunme, ulusal sınırlardan onemli hale gelecek. Ozellikle Guney Asya’da Hıristiyan-Musluman ayrımı, Muslumanlar arasında Sunni-Şii ayrımını goreceğiz. Avrupa, Rusya ve Cin’de, etnik ve dini potansiyel husumet adaları one cıkacak.

DUNYADA GELİR ARTACAK

Dunya ekonomisi 1980-2000 arasında yuzde 80, kişi başına milli gelir de yaklaşık yuzde 50 artacak. Dunya nufusunun ucte ikisi halihazırda kureselleşen ekonomiyle bağlantılı. Ancak, dunya ekonomisi buyuk gelişme gosterse de, teknolojik, ekonomik ve sosyal olarak istifade edemeyenlerin oranı onumuzdeki 15 yılda azalma gosterecek. Kureselleşmenin en buyuk faydasını, yeni teknolojilere en iyi uyum gosteren ulkeler elde edecek.

DOLAR REZERVİ AZALACAK

Asya ulkeleri ekonomi bakanları, IMF benzeri bir Asya para fonu kurma cabasındalar. Bundan amac, Asya ekonomilerini “Washington’ın makro-ekonomik uzlaşmasından” kurtararak, hareket serbestisi sağlamak. Asya ulkeleri halihazırda dunya dolar rezervinin dortte ucunu ellerinde bulunduruyorlar. Halihazırda Japonya 850 milyar dolar, Cin 500, Guney Kore 190, Hindistan da 120 milyar dolar rezerve sahip. Asya ulkeleri, giderek rezerv parası olarak daha cok Yen, renminbi ve rupi gibi ulusal paralara yonelecekler.

21. ASIR ASYANIN

19’uncu yuzyıl Almanya’nın, 20’nci yuzyıl Amerika’nın olduğu gibi, 21’inci yuzyıl Cin ve Hindistan’ın başını cektiği gelişmekte olan ulkelerin olacak. Avrupa ve Rusya’da nufus azalırken, gelişmekte olan ulkelerde nufus artışı surecek. Cin, Hindistan, belki Endonezya ve Brezilya gibi ulkelerin yukselmesi, İkinci Dunya Savaşı sonrası oluşan uluslararası sistemi yeniden yapılanmaya zorlayacak. Cin ve Hindistan’ın surekli yuksek ekonomik buyume sağlamaları, askeri kabiliyetlerini genişletmeleri, yuksek teknolojilerin aktif promosyonu ve genc nufusları, her iki ulkenin ekonomik ve politik guc olarak hızla yukselmelerinin temellerini oluşturacak.

CİN’İN İKİ SIKINTISI

Cin, ekonomik buyumesine paralel 15 yıl icinde ABD’den sonra en fazla savunma harcaması yapan ulke haline gelecek. Japonya, Tayvan ve bazı Guney Asya ulkeleri, Cin’in askeri gucunu dengeleyebilmek icin Amerika’dan destek isteyecek. Ancak Cin’in iki sıkıntısı olacak. Cin’in, ihtiyaca cevap verecek kadar iş imkanı oluşturamamış olması politik isyanlara sebep olabilir. İkinci olarak, “tek cocuk” uygulaması sebebi ile, aniden genc nufus sorunu yaşanacak. Cin, Avrupa benzeri sosyal korumalar oluşturmadığı icin, bu ciddi bir sorun haline gelecek. Cin’in gucu duşuşe gececek.

TURKİYE SİLİK KALMIŞ

Turkiye’nin Avrupa Birliği uyeliği nufusunun buyukluğu, dini ve kulturel farklılığı sebebiyle sorun potansiyeli kadar, fırsatlar da taşıyor. Turkiye’nin uyeliği, Avrupa’nın artan Musluman nufusunun entegrasyonu ve uyumunu kolaylaştırabilir. Rapor, Turkiye’yi yakından ilgilendiren bircok konuya parmak basmasına karşın, Turkiye’ye direkt atıfta bulunmuyor. Turkiye yukselmekte olan ulkeler arasında zikredilmiyor ve nufus artışı azalan gelişmekte olan ulkeler gibi, satır aralarında adı geciyor.

NUFUSU AB’Yİ YAKACAK

Avrupa Birliği, askeri harcamalarda Cin’in gerisine duşebilir. AB’nin askeri birlik oluşturma gayreti de, NATO’yu dublike ettiği icin başarılı olmakta zorlanacak. Ama, AB’yi bekleyen asıl sorun, yaşlanan nufusu ve daralan calışma gucu. AB, 1,4 nufus artış ortalaması ile, olum-doğum dengesini sağlamak icin gerekli 2,1’lik artışın gerisinde kalıyor. Bu sebeple, surekli sosyal reformlar ve yabancı goclere ihtiyac duyacak. Coğunluğu Musluman olması ihtimali yuksek gocmenlerin entegrasyonu sorunu yaşanacak. Bu durum, AB icin ekonomik ve sosyal sorunlara sebep olacak. Avrupa icin, NATO değil, AB oncelikli kurum haline gelecek.

DUNYANIN DERDİ AYNI

Dunya nufusunun yarısı, doğum oranları bugunku nufuslarını koruyamayacak kadar duşuk olan ulke ve topraklarda yaşıyor. Bu liste sadece Avrupa, Rusya ve Japonya’yı icermiyor. Gelişmiş ulkeler Avusturalya, Yeni Zelanda ve Kuzey Amerika, Uzakdoğu ulkeleri Singapur, Tayvan ve Guney Kore. Bu listede yer alan gelişmekte olan ulkeler arasında Cezayir, Tunus ve Lubnan ile birlikte Turkiye de var. Cin ise, 2020 yılında 400 milyonu aşkın 65 yaş uzeri nufusu ile nesiller arası dengesizlikte ozel bir yer edinecek.

ENERJİ PATLAYACAK

Yukselen gucler sebebi ile enerji tuketimi de artacak. 1980-2000 arası dunya enerji tuketimi yuzde 34 artarken, 2000-2020 arasında yuzde 50 artması bekleniyor. Ruzgar, guneş ve hidrojen gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının arzının, 2020 yılına kadar yuzde 8 civarında olması bekleniyor. Cin, ekonomik buyumesini sabit olarak artırabilmek icin 2020 yılına kadar enerji tuketimini yuzde 150, Hindistan ise iki kat artırmak zorunda. Enerji, her ulkenin deniz gucu gibi askeri kapasitesini de şekillendirecek.

RUSYA GAZLA BUYUYECEK

Rusya, doğalgaz ve petrol ihracatcısı ulke olarak, yukselen ulkeler arasında yer alabilir. Rusya, AB’nin doğalgaz tuketiminin halihazırda yuzde 27’sini karşılarken, 2020 yılına kadar bu oran yuzde 31’e yukselecek. Rusya, AB’nin kendisi ile ekonomik olarak “ozel ilişki” kuracağına inandığı icin, eski Doğu Bloku uyesi ulkelerin AB’ye daha da yaklaşmalarına tolerans gosterecek. Ancak Rusya, ekonomik gelirlerinde ceşitlenmeye gitmediği takdirde, petro-dolara dayalı ekonomik kalkınmamanın dengesizliklerini yaşayacak. Buyuk gelir adaletsizlikleri, sermaye kacışı ve sosyal sorunlarla yuz yuze kalacak.

DIŞ GUCLER AVRASYA’DA

Avrasya, ozellikle de Orta Asya ve Kafkaslar, cok sayıdaki başarısız devlet, İslami radikalizm ve Doğu-Batı hattında enerji arz edicisi veya guzergahı olarak, ilgi odağı olacak. Bu ulkelerin geleceği, istikrar sağlamayı da hedefleyebilecek Rusya, ABD, Cin, Hindistan ve Avrupa gibi dış oyuncuların etkisine gore şekillenecek. Hususen Rusya, kendi ic sorunlarına rağmen, bu bolgelerde bir kaynamayı onlemek icin elinden geleni yapacak. En batıdakiler, Ukrayna, Belarus ve Moldova, kırılganlıklarını aşma yolu olarak, AB’ye daha cok yakınlaşmayı deneyecekler.

ABD-KARŞITLIĞI ARTACAK

ABD karşıtlığı, ozellikle Ortadoğu ve geniş İslam dunyasında artıyor. Bircok insan, ‘Ulkemizin kaynaklarını ABD kontrol ediyor’ inancında. Artan guvensizlik, uluslararası platformlarda ABD cıkarlarına karşı direnişe ve ABD karşıtı asimetrik askeri gucle mucadeleye destek vermek şeklinde tezahur edebilir. Bircok ulke, ABD ile işbirliğini durdurma tehdidini, Washington’a karşı bir yaptırım elde etmenin en guvenli yolu olarak goruyor. ABD, ‘pax-Amerikana’yı gercekleştirebilmek icin ozellikle Avrupa’nın desteğine sahip olmalı. Ancak “pax-Americana”, ABD icin hoş bir uğraş olmayacak. 2020 yılına kadar, askeri olarak ABD ile boy olcuşecek ulkeler olmayacak. Teknolojik ve ekonomik olarak da ABD oncu olmaya devam edecek.

ORTADOĞU’YA DEMOKRASİ

Ortadoğu ulkelerinde demokratik gelişimler zemin kazanacak. Afganistan, Irak ve Endonezya’da başarı ile işleyen demokratik sistemlerin kurulması, Ortadoğu ve İslam ulkeleri icin model olacak ve uzerlerinde değişim icin baskı oluşturacak. Ancak, Freedom House tarafından 2001’de yapılan bir calışmaya gore, ozgurluk ve demokrasi seviyesi olarak İslam ulkeleri ile dunyanın geri kalanı arasında ciddi farklar var. Ortadoğu’da, enerji dışında onemli bir ekonomik gelirin olmaması bunda ana faktor. Bu sebeple bazı ulkelerde, demokrasinin kendiliğinden gelişmesine zayıf ihtimal olarak bakılıyor.

RADİKALLİK ARTACAK

Radikal İslam, yayılacak. Din muntesiplerinin arttığı yerlerde, genc nufus artışı dikkat cekiyor. Bu surecte aşırı uclar ve radikaller de artacak. Genc nufus artışı, ozellikle Kuzey Afrika ve Ortadoğu’da dikkat cekiyor. İslam dunyası dunya ekonomisine tam olarak entegre olana kadar, radikal İslamın temelini oluşturan kolektif yabancılaşma hissinin aşılması zor gorunuyor. Radikal İslam, ozellikle yurt dışındaki gocmen veya işci Musluman gencler uzerinde de etkisini gosterecek. Bu durum, ikinci ve ucuncu kuşak genclerin de yaşadıkları topluma entegrasyonlarını menfi etkileyecek.

HİLAFET BUYUK SORUN

Rapor, Usame bin Ladin’in torununun kaleminden kurgu bir mektup da yayınlıyor. Mektuba gore, Halifeliğin ilanı gercekleştiriliyor, ama İslam dunyasındaki sorunlar ve bolunmuşluk sona ermiyor. Aksine, Şii-Sunni guc catışması soz konusu oluyor. Kurgu mektup uzerine değerlendirme yapan uzmanlar da, Halifeliğin ilanı ile teror eylemlerinin sona ermeyeceğini, aksine Halifelik karşıtlarına yonelik saldırıların artacağını ifade ediyor. Her şeye rağmen, yeni Halife senaryosunun, dunya kurulu duzenini alt-ust edeceği ve ABD ile diğer guc merkezleri arasında cıkar catışmaları ve bolunmelere sebep olacağı kaydediliyor.

KURESELLEŞME DURABİLİR

Terorizm ve ic catışmalar, kureselleşme surecini durdurabilir. Ozellikle uluslararası ticarete guvenlik sebebi ile uygulanacak sınırlayıcı gumruk kontrolleri ve artan guvenlik maliyetleri bunda etkili olacak. İc catışmalar değil, ama buyuk gucler arasındaki catışmalar, dunyada guvenliği tehdit edecek. Kitle imha silahlarının potansiyel kullanımı da yaygın psikolojik korkuyu besleyecek. Fiziksel tehditlerin oluşturduğu yaygın psikolojik korkular, komşu ve cok nufuslu ulkelerden gelecek goclerle oluşacak işsizlik endişesini de iceriyor.

TEROR SURECEK

Onumuzdeki 15 yılda, uluslararası teror orgutleri radikal İslam kimliğiyle tanımlanmaya devam edecek. İslami uyanışa paralel, Filistin, Keşmir, Cecenistan, Irak, Mindanao ve Guney Tayland gibi ulusal ve bolgesel ayrılıkcı savaşlara olan destek artacak. Ortadoğu’da bir İslam ulkesinde meydana gelecek radikal devrim, terorun bolgeye yayılmasına sebep olacak ve diğer ulkelere yeni Hilafetin kurulmasının mumkun olduğu guvenini verecek. Radikallerin, kukla hukumetlerini devirmek icin sınırları aşan bir direniş peşinde oldukları biliniyor. Kureselleşme karşıtlığı ve ABD politikaları duşmanlığı bunun cimentosu olabilir.

EL-KAİDE BİTECEK

El Kaide’nin cekirdek kadrosuna uyelikler azalmaya devam edecek. Ancak el-Kaide’den ilhamını alan yerel orgutler ve bireylerin saldırıları surecek. Afganistan’da eğitim gorerek el-Kaide uyesi olma ayrıcalığı neredeyse sona erdi. Ancak, Irak savaşından tecrube edinerek yayılanlar bunların yerini alacak. 2020 yılına kadar el-Kaide’nin yerini kureselleşmenin bir cok acıdan İslamı etkilemesine karşı olan daha radikal parcalanmış gruplar alacak. Irak veya ileride cıkması muhtemel savaş bolgeleri, teror orgutlerinin teknik beceri edinme, profesyonelleşme, eleman kazanma, eğitme alanları olacak.

İNTERNET DE TEHDİT

Eleman sayıları azalsa da, teror orgutlerinin tehdidi devam edecek. İnternet ve diğer kablosuz iletişim teknolojileri uzerinden hastalıklı eğilimleri olan kişiler, gorunmeden hızlı bir şekilde, hatta kuresel boyutta taraftar toplayabilir. Biyolojik silahların hızla yayılması ve diğer oldurucu teknolojik formuller, hicbir grup ile bağlantısı olmayan insanların hayatlarını kaybetmeleri potansiyelini yukseltiyor. Teroristler, guclu biyolojik silahlar, nukleer ve kimyasal silahlar uretme gayretinde olacaklar. Ancak, saldırıların coğunluğu klasik silahlarla olmaya devam edecek. Teroristler, eş zamanlı cok noktalı saldırılar deneyebilir. Bombalı araclar yine gozde olacak, ama daha etkili yeni bombaların kullanılması soz konusu olabilir.