Gectiğimiz yıllarda Marvel Sinematik Evreni ’ne dahil olan Black Panther isimli kahraman sayesinde hepimiz neymiş ya bu panter diye merak etmeye başladık. Aslında belgesel izleyen insanların panter hakkında az cok bilgisi vardır ancak bu canlıların sahip olduğu yetenekler o kadar hayret verici ki zaman zaman gorduğumuz ozelliklerin gercekliğine inanmakta gucluk cekebiliriz.
Panterler inanılmaz bir hızla koşuyorlar, suda balık gibi yuzuyorlar, yetmezmiş gibi inanılmaz yuksekliklere kolayca zıplayabiliyorlar. Ormanın derinliklerinde bir hayalet gibi tek başına yaşayan bu canlıların avı olma duşuncesi bile tuyler urpertici cunku tum bu muhteşem becerilerinin yanı sıra aynı zamanda sinsi bir avcı olmayı da başarıyorlar. Gelin panterler hakkındaki ilginc gerceklere biraz daha yakından bakalım.
Panterler hakkında bilgiler: Panter ailesi duşunduğumuzden daha geniş. Farklı kıtalarda yaşasalar bile benzer ekosistemlerde var olurlar. Farklı farklı renklerde panter gormek mumkun. En hızlı değil ama cok hızlı. Hızlı koştukları yetmezmiş gibi iyi de yuzerler. Ciftleşme dışında bir panteri kolay kolay sosyal bir ortamda goremezsiniz. Panterler, gucu yettiği her canlıyı yiyebilir. Kuzey Amerika panteri hakkında kanıtlanmamış bir efsane var. Panterler tıpkı bir aslan gibi kukreyebilir. Panterlerin soyu tukendi mi sorusunun yanıtı biraz uzucu. Panter ailesi duşunduğumuzden daha geniş:
Panter olarak bildiğimiz canlılar Pantherine ailesinin bir uyesidir. Bu aileye aynı zamanda jaguar olarak da bilinen ama farklı bir tur olan siyah panterler, leoparlar, aslanlar, kar leoparları ve kaplanlar da dahildir. Tabii farklı alt turlere aittirler ama yine de aynı ailedirler. Panterlerin renklerinin bu şekilde gelişmesine neden olan durum ise bir tur koyu renkli melanin mutasyonudur.
Farklı kıtalarda yaşasalar bile benzer ekosistemlerde var olurlar: Panterlerin dunyadaki dağılımı son derece ilginctir. Cunku Asya ’da da varlar, Afrika ’da da, Amerika ’da da. Asya ve Afrika kıtasında siyah panterler gorulur ve bunlar daha cok nemli ovaların etrafındaki ormanlar ve savanlarda yaşarlar. Malezya, Nepal, Endonezya, Cin gibi bolgelerde daha cok tropikal ormanların icinde ve dağ yamaclarında yaşarlar. Orta Amerika bolumunde ise favori yaşamları alanları Amazon ormanlarıdır.
Farklı farklı renklerde panter gormek mumkun: Elbette pembe olmazlar, o bir cizgi film ama gercekten de panterlerin renk ceşitliliği dikkat cekicidir. Genel olarak koyu ve acık kahverengi renginde bir kurke sahip olurlar. Bir jaguar turunden evrimleşmiş olanlar ise siyah renkte olurlar. İlginctir ama siyah panter jaguar değildir, biraz karışık bir konu cunku siyah Panthera cinsi hayvanlar boyle anılır. Panterler bazen beyaz renkte de olabilirler. Elbette bu doğal bir durum değildir, beyaz panterler albinodur. Bu tur bir renk ceşitliliği yaşıyor olmalarının nedeni melanin mutasyonudur. Amerika kıtasındakilerin sarımsı turuncu bir renkte oldukları bile gorulmuştur.
En hızlı değil ama cok hızlı:
Nerede yaşıyor ya da ne renkte gorunuyor olursa olsun bir panterin koşma becerisine hayran kalmamak elde değil. Genc ve sağlıklı bir panter rahatlıkla saatte 82 kilometre hızla koşabilir. Fakat bu şekilde uzun sure koşmayı sevmezler, daha cok kısa mesafe koşucularıdırlar. Guclu kasları sayesinde yerde yaklaşık 7 metre yukseğe kolayca zıplayabilirler. Erkek panterlerin ağırlıkları 160 kilograma kadar cıkabilirken dişiler genel olarak en fazla 70 kilogram ağırlığa sahip olurlar. Yani panterlerin erkekleri daha buyuktur.
Hızlı koştukları yetmezmiş gibi iyi de yuzerler:
Panterler nerede yaşar oğrendiğimize gore şoyle bir cevreyi duşunduğumuz zaman yuzmekten başka şansları olmadığını da gormuş oluyoruz. Uzak akrabalarından farklı olarak suyu sevmek zorundadırlar cunku etrafları sayısız su kaynağı ile cevrilidir. Su basmış bir ormanda tum hayvanlar kacışırken bir panteri keyifle yuzerek ilerlerken gorebilirsiniz. Ustelik bunu yalnızca hayatta kalmak icin yapmazlar, yuzmeyi gercekten de severler.
Ciftleşme dışında bir panteri kolay kolay sosyal bir ortamda goremezsiniz:
Doğada bu şekilde yaşayan pek cok canlı var ama panterler bunun en radikal orneklerinden bir tanesidir. Bir panter, tamamen yapayalnız yaşar. Ciftleşme donemine geldiğinde dişinin bıraktığı kokuları takip eder ve ciftleşir. Birkac gun ayıp olmasın diye yanında kaldıktan sonra da uzaklaşır gider ve yeniden tek başınalığına geri doner. Erkekler 2, dişiler 2.5 yaşında cinsel olgunluğa erişirler.
Ciftleşme sonrası dişinin hamilelik suresi ortalama 3 ay surer. Bir doğumda genel olarak dort yavru dunyaya gelir. Yavrular ilk iki hafta tamamen kordur ve sonrasında da uzun bir sure savunmasızdır. Yavru panter iki yaşına geldiğinde yani cinsel olgunluğa eriştiğinde yuvadan ayrılarak kendi dunyasını yaratır. Onu zor bir dunya bekler cunku ozellikle ciftleşme konusunda genc erkeklerin şansı cok azdır.
Panterler, gucu yettiği her canlıyı yiyebilir: Uzak akrabalarına bakacak olursak panterler cok da buyuk canlılar değildirler. Ustelik bir de yalnız avlandıklarını duşunursek tonlarca ağırlıktaki canlıları avlamaları mumkun değildir. Bu nedenle daha cok orta ya da kucuk boy canlıları avlarlar. Geyikler, tavşanlar, antiloplar, yaban domuzları ve kuşlar; panterlerin en cok avladıkları canlılardır. Gece saatlerinde harika gorebildikleri, kokuya karşı inanılmaz hassas oldukları ve inanılmaz tırmanıcılar oldukları icin bu canlılar hic beklemedikleri bir anda avlanıverirler.
Kuzey Amerika panteri hakkında kanıtlanmamış bir efsane var:
Aslında Kuzey Amerika panteri hakkında bir efsane yok, Kuzey Amerika panterinin kendisi bir efsane. Evet, Amerika kıtasında panterler olduğu biliniyor ancak bunların neredeyse tamamı Guney bolumunde yaşıyor. Fakat insanlar uzun yıllar boyunca Kuzey bolumunde de siyah renkli panterler gorduklerini iddia ettiler. Bugune kadar ne boyle bir canlı goruldu ne de biri tarafından avlandı. Bu nedenle Kuzey Amerika panteri kriptid yani varlığı doğrulanmamış canlı sınıfında değerlendiriliyor.
Panterler tıpkı bir aslan gibi kukreyebilir: Evet, genel olarak neredeyse tum buyuk kediler kukreme yeteneğine sahiptir ancak panterlerin daha ozel bir durumu var. Kukreme dediğimiz ses, bu canlıların epihyal kemiğinde yer alan bir kıkırdağın esnemesi ile ortaya cıkıyor. Normal şartlar altında panterin gırtlak genişliğinin boyle bir sese imkan vermemesi beklenir. Ancak panterlerin bu kıkırdağı normalden de daha esnek olduğu icin tıpkı bir aslan gibi kukreyebilir.
Panterlerin soyu tukendi mi sorusunun yanıtı biraz uzucu:
Panterlerin soyu henuz tam olarak tukenmiş değil ancak giderek sayılarının azaldığı da bir gercek. Ozellikle zaten az sayıda olan siyah ve beyaz panterler son sınırdalar. Bunun en buyuk nedeni elbette avcılık. Cunku inanılmaz guzel bir kurkleri var ve oldukca yuksek fiyatlara alıcı buluyor. Soylarının tukenmek uzere olmasını belki de tek iyi yonu artık avcılar bile onları bulamadığı icin daha az avlanabilir olmalarıdır.
Koşmaları, yuzmeleri ve zıplamalarıyla dunyanın en yetenekli canlılarından biri olan ormanın hayaleti panterler hakkında bazılarını ilk kez duyduğunuz sıra dışı bilgilerden bahsettik. Maalesef bu gidişle belgesellerde bile panter gormek imkansız hale gelecek.
Kaynaklar: A Z Animals Webtekno'yu Threads'de takip et, haberleri kacırma