Uzun yıllardır en guvenilir markalardan biri olan Sony, bir televizyon ile devrimini başlatarak daha sonra piyasada bilgisayar ve teknolojik aletlerle devamlılığını surdurmuştu. Hatta VAIO markasını ortaya cıkardığı donemlerde oldukca hitti.
Şirketin kokenleri, II. Dunya Savaşı'nın sona ermesinden sonra, Akio Morita ve Masaru Ibuka'nın bir radyo tamircisi olarak işe başladığı Tokyo Tsushin Kogyo Corporation (TTC) adlı kucuk bir şirkete dayanıyor. Gelin, hikÂyeyi en başa saralım.
Morita ve Ibuka, Tokyo Universitesinde muhendislik oğrencileriyken tanıştılar ve elektronik alanındaki ilgileriyle yakın arkadaş oldular.
II. Dunya Savaşı sonrasında bu iki girişimci, elektronik alanında iş yapma fikriyle TTC'yi kurdu. İlk girişimleri, elektrikli pirinc kaplarıydı ancak bu urun beklenen başarıyı elde edemedi. Şirketin kaderi de 1950'lerin başında değişmeye başladı. Sony, taşınabilir transistor radyoları geliştirmeye odaklandı. Bu radyolar, o donemde oldukca buyuk bir başarıydı; hem Japonya'da hem de uluslararası arenada Sony'nin adını duyuran yegÂne unsur oldu.
1960'ların ortalarında Sony, Trinitron teknolojisi ile renkli televizyonlar uretmeye başladı. Bu teknoloji, televizyon kalitesini buyuk olcude artırdı ve Sony'yi dunya capında bir televizyon ureticisi haline getirdi.
Bununla birlikte, marka yalnızca radyo ve televizyonla kendini sınırlamadı.
Şirket, bir donemlerin goz bebeği Walkman muzik calarları, Betamax ve daha sonra VHS formatlarında video kaydedicileri, PlayStation oyun konsollarını ve bunlar gibi daha bircok urunu piyasaya surerek elektronik endustrisinde onemli bir atılım gosterdi.
Sony, kuruluşundan bu yana elektronik, eğlence ve medya sektorlerinde buyudu ve potansiyelinin sınırlarını aşarak bircok farklı urune imza attı. Bugun Sony; televizyonlar, ses ekipmanları, oyun konsolları, kameralar, film studyoları ve daha pek cok alanda faaliyet gostermektedir. Şirketin başarısı, teknolojiye olan bağlılığı, kaliteye verdiği onem ve yenilikci urunleriyle ilişkilendiriliyor.
Gelelim hikÂyemizin kahramanı VAIO'ya.
Sony, hepimizin pek yakından tanıdığı, kiminin ilk dizustu bilgisayarlarından olan VAIO bilgisayarlarının uretimine 1996'da başladı. VAIO markası, ozellikle tasarım ve performans odaklı olarak bilgisayarlar ureten bir alt marka olarak tanındı. Sony'nin VAIO dizustu bilgisayarları, donemine gore ince ve şık tasarımlarıyla dikkat cekti; bircok kullanıcı icin tercih edilen bir secenek haline geldi.
Sony'nin ilk VAIO PCV-90 modeli, kullanıcıların yerleşik medya ozelliklerine kolayca erişmelerine izin veren bir uc boyutlu masaustu deneyimi sunuyordu. 1997 yılında Sony, 12,1 inc TFT ekranlı VAIO PCG-707 dizustu bilgisayarını piyasaya surdu; bu bilgisayar, FIEE 1394 bağlantı noktası (FireWire) ve bir yerleştirme istasyonu gibi ozelliklerle dikkat cekiyordu.
İlk notebook'lardan birini de Sony one surdu.
Şirket, 1998 yılında 8.9 inclik bir 480p ekranı olan ilk ultra taşınabilir dizustu bilgisayarı olan PCG-C1'i piyasaya surdu. Bu bilgisayar sadece 1.1 kilogram ağırlığındaydı ve icinde yerleşik bir web kamerası, FireWire bağlantısı, modem ve CD-R surucusu gibi ozelliklere sahipti. Şimdilerde kg bazında bir ağırlığı bile bulunmayan hafif bilgisayarlarımızdan bu yazıyı okumak ne kadar garip geliyor değil mi?
Ancak 2010'ların ortalarına gelindiğinde, VAIO zorlu bir donemden geciyordu.
Dizustu bilgisayar pazarı, buyuk rekabete sahipti. Sony'nin VAIO'su, rakip ureticilerin benzer urunlerine karşı rekabet etmek zorundaydı ve bu da fiyatları duşurmek zorunda kaldığı anlamına geliyordu. Zamanla VAIO da daha ince, kompakt ve guclu dizustu bilgisayarlar uretmeye başladı.
Fakat bunlarla onemli bir pazar payı kazanamadı, ozellikle Asya pazarında giderek daha fazla pazar payını kaybetti. Yerel ureticiler daha rekabetci fiyatlarla benzer ozelliklere sahip bilgisayarlar sunuyorlardı. VAIO ise oldukca pahalı geliyordu.
2014 yılında Steve Jobs ’ın macOS ile VAIO ’yu piyasaya surmeyi duşunduğu haberleri yayıldı. Sony icin bir istisna yapmaya ve macOS kullanımına izin verilmeye hazırlardı. Fakat goruşmeler olumlu sonuclanmadı. Ve bu yıldan itibaren de VAIO icin aydınlık donemler yavaşca etkisini yitirdi. marka giderek yalpalamaya başladı.
Şubat 2014'te, Sony, kişisel bilgisayar işini Japon yatırım fonu JIP'ye 40-50 milyar yen arasında bir fiyatla sattı. Sony, bu işin %5 hissesini elinde tuttu. JIP, VAIO markası altında bilgisayarlar uretmeyi Japonya pazarında planlıyordu. VAIO'nun satışı, Mobil Urunler ve İletişim bolumunun surekli olarak işletme zararlarına neden olmasından kaynaklanıyordu. Bu bolumun zararı sonucunda 21,3 milyar yen, bugunku kur ile 3.911.214.630,00 TL olarak kaydedildi.
Son yıllarda VAIO cihazları, hibrit ozelliklere sahip olacak şekilde evrildi ancak alıcılar bu tur urunlere pek ilgi gostermedi. VGN-Z598U model bilgisayar. Her yerde VAIO ile ilgili yapılan acıklamada tek ortak şikÂyet noktası fahiş fiyatlardı. 2008 yılından itibaren VAIO cihazlarının fiyatlarının yuksek olduğuna dikkat cekildi ve "boyle bir performans icin aşırı yuksek fiyat" cumleleriyle bu konuya eleştiriler yağdı.
Mesela, 2008 yılında Sony VAIO VGN-Z598U modeli, etkileyici ozelliklerinin yanı sıra donemine gore eski bir arabayla yarışır bir fiyat etiketine sahipti. 2009'da VAIO X modeli, yuksek ozelliklere sahip olmasına rağmen 1.300 dolar gibi yuksek bir fiyatla satılıyordu. Ayrıca daha uygun fiyatlı olan Vaio W netbook modelinin 500 dolarlık fiyatı bile pahalı bulunuyordu.
2010 ve 2011 yıllarında da eleştiriler değişmedi, yuksek fiyatlar da duşmedi. VPCY218FX model bilgisayar. 2010 ’da Sony VAIO VPCY218FX modeli hafif, kompakt ve şık olsa da sunulan performansa kıyasla pahalı olarak değerlendiriliyordu. Benzer şekilde, 2011'de VAIO Y modeli, uygun bir denge sunsa da ozellik seti ve performansına gore daha duşuk bir fiyat bekleniyordu.
Bu nedenlerle VAIO'nun yuksek fiyatlı urunleri, markanın rekabetci bir şekilde ayakta durmasını zorlaştırdı ve sonucta Sony'nin bu pazardan cekilmesine yol actı.
Tam bu donemde Apple, tum dizustu bilgisayar pazarının ciddi bir kısmını ele gecirmişti. Windows cihazlar o donem icin ortalama 500 dolar maliyete sahipken Sony ’nin fazla bulunan fiyatı, kendine sıktığı bir kurşun oldu. Boylece 2014 ’te Sony, VAIO dizustu bilgisayar işini kapatma kararı aldı. Sessiz sedasız ortalıktan kayboldu.
Kaynaklar: Sony, Crast, The National News, Geek Spin Tarihi Değiştiren Marka Nokia Neden Battı? Tutunamayanlar #1 Webtekno'yu Threads'de takip et, haberleri kacırma