Dunyada bilinen 400 ’den fazla kopek ırkı var ama tabii bunların alt cinslerini saymaya kalksak bu sayı kat be kat artar. Irk yani tur ile cins kavramı biraz karışıklık yaratabilir. Mesela yazımızın da konusu olan terrier kopek denilince pek cok kişinin aklına kucuk, sevimli bir canlı gelecektir ama aslında aklınıza gelen yalnızca terrier kopek cinslerinden bir tanesi.
Terrier kopekler yuzlerce yıldır bizimle ve ilk gunden beri de insanlar icin calıştılar. Tabii yıllar gectikce işlevsellik yerine guzellik aranmaya başladı ve cinslerin sayısı da arttı. Her bir cinsin kendine ozgu ozellikleri var ama yine de bunlar aynı ırktan geldikleri icin bazı ozellikleri ortaktır. Gelin terrier kopek cinslerine yakından bakalım ve bazıları oldukca ilginc olan ozelliklerini gorelim.
Terrier kopek cinsleri ve ozellikleri: Terrier kopek cinsi sayısı bir hayli fazla. Terrier kopekler yuzlerce yıldır bizimle. Her boy ve kiloda bir terrier cinsi gorebilirsiniz. Boylarına aldanmayın, sesleri cok cıkar. Yalnız kalmaya tahammulleri yoktur. Yeterince egzersiz yapmayan bir terrier kopek evi darmadağın edebilir. Yalnızca onune yem koymakla beslenmeleri bitmiyor. Ona kucuk bir mağara yaparsanız bayılacaktır. Terrier kopek cinsi sayısı bir hayli fazla:
Cins kavramı da ırkların alt başlığında biraz karışık bir konu olduğu icin tartışmalar var ama American Kennel Club tarafından terrier kopek cinsi olarak kabul edilen cinslerden bazıları şunlar;
Parson Russell Terrier Norwich Terrier Norfolk Terrier Minyatur Bull Terrier Alman Av Terrieri Irish Terrier Wire Fox Terrier Staffordshire Bull Terrier Amerikan Staffordshire Welsh Terrier Cesky Terrier Border Terrier Australian Terrier Patterdale Terrier Kerry Blue Terrier Dandie Dinmont Terrier Skye Terrier Bedlington Terrier Airedale Terrier Manchester Terrier West Highland White Terrier Toy Fox Terrier Jack Russell Terrier Yorkshire Terrier Amerikan Pitbull Terrier Border Collie Boston Terrier Maltese Terrier Terrier kopekler yuzlerce yıldır bizimle:
Tarihinin daha eski olduğu duşunulse de elimizdeki kayıtlara gore 18. yuzyıl civarında İngiltere ’de terrier cinsi kopekler hem halk hem de soylular arasında son derece populerdi cunku bu canlılar inanılmaz avcılardı. Klasik av gezilerinin yanı sıra bu kopeklerden şehirlerdeki fare cukurlarına dalmaları ve yarışırcasına onları oldurmeleri isteniyordu.
Terrier cinsi kopekler 18. yuzyıldan sonra biraz daha gelişmeleri icin tazılarla ve buyuk ırk kopeklerle ciftleştirildiler. Bulldog ve terrier melezleri bu donemde ortaya cıkmıştır. Maalesef bu kadar guclenen bu kopekler uzun zaman dovuş kopeği olarak kullanıldılar. Bugun ise hepimizin bildiği gibi terrier cinsi kopekler tam bir aile kopeği olarak sahipleniliyor.
Her boy ve kiloda bir terrier cinsi gorebilirsiniz:
Terrier isminin bir tur adı olduğunu ve onlarca farklı cinsi olduğunu soylemiştik. Avlanma, sadakat ve cesaret gibi temel ozellikleri aynı olsa bile her bir cinsin rengi, boyu, kilosu bambaşkadır. Dunyada bir tur icinde eşine az rastlanır şekilde en kucuk terrier cinsi 1 kilogram, en buyuk terrier cinsi ise 60 kilogram ağırlıktadır. Bu turlerin bazıları uretim şekilleri nedeniyle sayısız genetik hastalığa sahip olarak doğar ama bir kısmı doğal ciftleşme sonucu gelişmiştir.
Boylarına aldanmayın, sesleri cok cıkar: Terrier turu, belki de en sesli kopek turlerinin başında geliyor. Hatta bir karışlık minicik cinslerin bile cılgınlar gibi havladığını gorebilirsiniz. Bu durumun temel nedeni, genel bir ırk ozelliği olan avlanma gudusudur. Bu kopekler boyuna posuna bakmadan tamamen icgudusel olarak olası bir av gorduğu zaman sesler cıkarırlar. Bu sesleri hem sahiplerini uyarmak hem de korumak icin yaparlar. Cunku kendileri aynı zamanda cesur ve sadık canlılardır.
Yalnız kalmaya tahammulleri yoktur: Ozellikle kucuk terrier cinslerinin insana cok fazla ihtiyac duymadığı ve oylece kendi kendine de mutlu olacağı duşunulur ancak bu duşunce coğu zaman yanlıştır. Cunku bu kopeklerin ortaya cıkma amacı bile insanın yanında yer almak. Aradan yuzlerce yıl gecmiş olmasına rağmen bu turun tum uyeleri insanlarla bir arada yaşamak isterler. Zaten iyi birer aile kopeği olmalarının da nedeni budur. Bu nedenle uzun sure onları tek başlarına ya da bir yabancıyla bırakmamanız tavsiye ediliyor. Tabii size alışan bir terrier icin yalnız kalmak her zaman bu kadar buyuk bir sorun olmayabilir cunku guvende hisseder.
Yeterince egzersiz yapmayan bir terrier kopek evi darmadağın edebilir: İcgudusel olarak tum terrier kopek cinsleri dağ bayır dolaşıp ev gezisine cıkmak istiyor. Boyutu kucuk bile olsa eğer bu cinslerden birine yeterince egzersiz yaptırmazsanız icindeki enerjiyi evin icinde atmaya calışacak ve evi tam anlamıyla darmadağın edecektir. Egzersizlerinin ozellikle toprak alanda yapılması oneriliyor cunku icinde delice bir kazma tutkusu vardır, bırakın gonlunce toprağı eşelesin.
Terrier kopek cinslerinde dikkat edilmesi gereken diğer bir konu da ısırıklarıdır. Doğal avcılar oldukları icin parcalama guduleri bir hayli yuksektir. Eğer henuz yavru olduğu donemde ısırık hassasiyetlerini geliştirmezseniz oyun amaclı ısırıklar yaralayıcı olabilir. Ozellikle insan elinin asla ısırılmaması gerektiği erken yaşlarda oğretilmelidir.
Yalnızca onune yem koymakla beslenmeleri bitmiyor: Hicbir avcı onune hazır konmuş bir yemeği yiyerek tatmin olmaz. Evet, karnı doyar ama bu durum onu mutlu etmez. Bu nedenle kopeğinizin yeminin bir bolumunu sağa sola saklayarak bulmasını ve boylece keyif almasını sağlayabilirsiniz. Odul maması olarak da yemek verilebilir. En kucuk terrier cinsler bile boyutlarından beklenmeyecek kadar cok enerji harcadıkları icin doğru miktarda yem verdiğinizden emin olmalısınız.
Ona kucuk bir mağara yaparsanız bayılacaktır:
Hangi boyutta olursa olsun terrier cinsi kopeklerin hepsi biraz kuytu ve karanlık koşeleri sever. Evin bir koşesini ona ayırabilirsiniz. Burayı sanki kolayca girip cıkacağı bir mağaraya benzetir ve icine biraz da oyuncak koyarsanız harika bir evi oldu demektir. Size yeterince alışmış bir terrier orada kendi kendine uzun zaman vakit gecirebilir ama yine de cok fazla yalnız bırakmamaya ve egzersizlerini ihmal etmemeye ozen gosterin.
Yuzlerce yıldır bizimle olan ve onlarca farklı cinsi bulunan terrier kopek cinslerinin one cıkan ilginc ozelliklerinden bahsettik. Anlattığımız ozellikler cinse gore değişiklik gosterebilir ama ırk ozellikleri genel olarak benzerdir.
Kaynaklar: American Kennel Club Webtekno'yu Threads'de takip et, haberleri kacırma