Ulkemizde dolandırıcılık vakalarının onemli bir kısmı, elektronik cihazların ve ikinci el aracların ticaretinde goruluyor. Cok sayıda insanın, birazdan vereceğimiz acıklamaları bile isteye yaparak haksız kazanc sağladığını soyleyebiliriz.
İkinci el arac alacaksanız, bu iceriğimizi okuduktan sonra ilanlardaki acıklamaları daha dikkatli okumaya başlayacaksınız. Peki nedir tuketicilerin arac bakarken acıklama kısmında gordukleri bu dikkat cekici ifadeler?
“Şişirilmiş hasar kaydı”, bircok kişinin ilanlarda karşısına cıkan bir ifade.
Hasarlı arac ilanlarının acıklama kısmında gorebileceğimiz bu ifade, halk arasında aracın normalde “pert” şekilde hasarının olmadığı fakat sigorta şirketinden para almak icin bu şekilde kayıt tutulduğu anlamına geliyor. Aslında boyle bir acıklama, aracın kucuk de olsa bir hasarı olduğunu ama kaskodan para almak icin sigorta şişirmesi soylemini ortaya attığını gosteriyor.
Uzulerek soyluyoruz ki boyle bir durumda da tuketicilerin dikkatli davranması gerekiyor. Turkiye Sigorta Eksperleri Derneği Başkanı Ahmet Erdem, bu konu hakkında uyarılarda bulunurken bu soylemlerin de gerceği yansıtmadığını ifade ediyor. Yani arac bakarken bu tur ifadeler gorduğunuzde işkillenmenizde fayda var.
İlk olarak bazı kavramları netleştirmek gerek.
Sigortacılık mevzuatına gore, toplumda genellikle pert olarak adlandırılan araclar icin iki prosedurun uygulandığı biliniyor. Bunlardan biri, ağır hasarlı; diğeri ise tam hasarlı araclar icin.
Zarar goren aracın rizikonun gercekleştiği tarihteki değeri ile onarım masraflarının aşması ve bilirkişi raporuyla aracın onarılamayacak bir durumda olduğunun tespit edilmesi durumunda arac, tam hasarlı olarak kabul ediliyor.
Bu koşullar altında, aracın hurdaya ayrıldığını gosteren bir hurda tescil belgesinin sigortacıya sunulmadan tazminat odenmiyor. Bu belgeyle ilgili işlemler tamamlandıktan sonra, ilgili araclar Cevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisans verilen tesislere teslim edilerek bertaraf ediliyor ve bu araclar artık trafiğe cıkmıyor.
Ağır hasarlı bir aracın onarılabilir olduğu bilirkişi raporuyla teyit edildiği takdirde arac, ağır hasarlı olarak sınıflandırılır.
Aracın trafikten cekildiğini gosteren ve mevzuata uygun olarak damgalı bir tescil belgesi sigorta şirketine sunulmadan, arac sahibine sigorta tazminatı odenmez. Bu tur araclar, cekme belgesi ile trafikten cekildikten sonra, onarım maliyetleri sigorta şirketi tarafından karşılanır ve Karayolları Trafik Kanunu'nun 41. maddesinde yer alan yeniden trafiğe cıkma prosedurune dair duzenlemeler uygulanır.
"Cıtır hasarlı ama sigorta şişirmesi" ifadesi de aracın gorunuşte hafif bir hasara sahip olduğunu, ancak bu hasarın sigorta şirketi tarafından abartıldığını veya fazla bir şekilde talep edildiğini ifade ediyor.
Yani aracın fiziksel olarak hafif bir hasar gecirdiğini ancak sigorta şirketi tarafından bu hasarın onarımı icin daha fazla para talep edildiğini veya hasarın boyutunu abarttığı one suruluyor.
Bu durumda, arac sahibi veya satıcı, aracın hafif hasarlı olduğunu ama sigorta şirketinin taleplerinin gereğinden fazla olduğunu iddia eder. Ancak bu tur ifadelerde dikkatli olmak gerekir cunku her durumda gercek durum net değildir. Aracın hasar gecmişi ve sigorta iddiaları dikkatlice incelenmeli ve bir uzman tarafından değerlendirilmelidir.
Bu aşamada, aracın hasar kayıtları, bilirkişi raporunda belirtilen tutarı yansıtıyor olabilir; ancak ağır hasarlı aracları satın alarak onarımını yapan kişinin, bu aracların onarımlarını bilirkişi raporundaki standartlara uygun bir şekilde gercekleştirip gercekleştirmediği tuketici tarafından sorgulanmalıdır.
Sigorta şirketinin hasar tutarını şişirmesi gibi bir durum, aslında sigorta mantığı acısından makul bir acıklama değildir. Cunku bu durumda sigorta şirketi daha fazla odeme yapmak zorunda kalır.
Ayrıca trafik ve kasko sigortası kapsamında tazminat odenen aracların hem ağır hasarlı hem de kısmi hasarlı durumlarının hasar bilgilerine, Sigorta Bilgi ve Gozetim Merkezi'nin sunmuş olduğu hizmetlerle ulaşılabilir.
Kaynaklar: Turkiye Sigorta Eksperleri Derneği (TUSED) Başkanı Ahmet Nedim Erdem (Bloomberg), Cozum Avukatlık, Sigortam.net Webtekno'yu Threads'de takip et, haberleri kacırma