Elbette yazımıza eziyet altında uretilen hayvanların tuccarlarına para kazandırmamanız, ihtiyacı olan sokak hayvanlarını sahiplenmeniz gerektiğini hatırlatarak başlayalım. Tarih boyunca insan ile hayvan ilişkisi daha cok onların işimize yararlılığı uzerine şekillenmiştir. Fakat kediler, evde fare yakalamak dışında pek bir şey yapmamalarına rağmen uzun yıllardır bizimle. Siyam kedisi de bunlardan bir tanesi.
Siyam kedisi bin yıla yakın zamandır insanlarla beraber. Dunyanın en eski ırklarından bir tanesi olan siyam kedisi, bir donem kraliyet hayvanı olarak bile kabul edilmişti. İlginc olan ise bugun en populer olduğu Avrupa ’da, bir zamanlar istenmeyen cirkin bir hayvan olarak kabul ediliyordu. Yani hikayesi epey karışık. Gelin siyam kedisinin bazılarını ilk kez duyacağınız sıra dışı ozelliklerine yakından bakalım.
Siyam kedisi hakkında bilgiler: Siyam kedisi tarihin en eski kedi ırklarından bir tanesidir. O bir kraliyet hayvanından cok daha fazlası. Kralı da gelse Avrupalılara yaranamadı. Onlarca farklı renkte siyam kedisi gorebilirsiniz. Siyam kedileri en kotu goruşe sahip kedilerdir. Bir siyam kedisi ile sohbet etmeniz mumkun. Siyam kedilerinin casusları ortaya cıkardığı bir olay var. Siyam kedisi kac yıl yaşar sorusunun yanıtına şaşırabilirsiniz. Siyam kedisi tarihin en eski kedi ırklarından bir tanesidir: İnsanların tarihin ilk donemlerinden beri kedileri evcil hayvan olarak beslediği biliniyor. Orneğin Mısır mau kedisi yaklaşık 3 bin yıl once, Norvec orman kedisi ise bin yıldan uzun bir sure once evcilleştirildi. Bunlardan hemen sonra, yaklaşık 1350 ’li yıllarda evcilleştirildiği tahmin edilen dunyanın en eski ırklarından bir tanesi ise siyam kedisidir. İlk evcilleştirildiği bolgenin bugunku Tayland ve cevresi olduğu duşunuluyor.
O bir kraliyet hayvanından cok daha fazlası: Siyam kedisi ile ilgili ilk kayıtlarla 14. yuzyıldaki Tayland kraliyet ailesinde karşılaşıyoruz. 20. yuzyıla kadar Siam olarak adlandırdıkları bu canlı, ozellikle 19. yuzyılda gercek bir statu sembolu olarak kabul ediliyordu. Daha ilginc olan ise aslında siyam kedisi bir kraliyet hayvanından fazlasıydı. Onlara gore bir kraliyet uyesi olduğu zaman ruhu, siyam kedisi bedeninde dunyaya geri donuyordu. Sırf bu nedenle ulkedeki tapınaklarda sayısız siyam kedisi keşişler tarafından el ustunde tutuldukları bir hayat yaşıyordu.
Kralı da gelse Avrupalılara yaranamadı: Pek cok canlı gibi siyam kedisi de Asya uzerinden Avrupa ’ya gelmiştir. Asya ’dan gelen pek cok şey gibi siyam kedisi de Avrupalılar tarafından hic sevilmemiştir. Cirkin olarak gorulen siyam kedisi hakkında 1870 tarihli ‘doğal olmayan, kabus gibi bir kedi ’ olarak tanımlandığı bir gazete haberi bile var. Neyse ki bu durum fazla uzun surmedi ve 1902 yılında siyam kedisi sevenler bir dernek kurdu. 1906 yılında ise Cat Fanciers' Association tarafından tanındı.
Tarih bizi şaşırtmaya devam ediyor. Yıllarca Avrupa tarafından dışlanan siyam kedisi, Amerika Birleşik Devletleri başkanlarının konutu olan Beyaz Saray ’da beslenen ilk hayvanlardan bir tanesi oldu. Bangkok ’ta gorevli Amerikalı bir diplomat, donemin ABD başkanı Rutherford B. Hayes ve eşine bir siyam kedisi hediye etti. Aile, Siam adını verdikleri bu kediyi cok sevdiler ama birkac ay icinde hasta olup oldu. Başkanın ve eşinin bu duruma cok uzuldukleri soylenir.
Onlarca farklı renkte siyam kedisi gorebilirsiniz: İlginctir, siyam kedileri anne ve baba ne renk olursa olsun bembeyaz dunyaya gelirler. Daha ilginc olan ise sahip oldukları bir mutasyon nedeniyle yalnızca 35 derece sıcaklık altındaki havada renklenirler. Bugun en yaygın olarak gorulen siyam kedileri dort ana renge sahiptir. Ancak siyam kedisi turunun 33 farklı renk ceşidinde de var olduğu gorulmuştur. Elbette temel renk skalası değilşmiyor ama bilinen renklere karamel ve tarcın rengi de eklenebiliyor. Ustelik bu onların genlerinin doğal olarak geliştirdiği bir durum.
Siyam kedileri en kotu goruşe sahip kedilerdir: Siyam kedilerinin karakteristik olarak en benzersiz ozelliği mavi goz rengine sahip olmaları ve biraz da şaşı bakmalarıdır. Hayır, şaşılık yuzunden bir gorme sorunu yaşamıyorlar; onların sorunları gece goruşu. Evcil kediler de dahil olmak uzere neredeyse tum kedigiller geceleri inanılmaz bir keskin goruşe sahiptirler. Siyam kedileri ise karanlıkta renkleri zor gorurler ve bunları ayırt etmeleri neredeyse imkansızdır. Bunun nedeninin gozlerini mavi renge donuşturen mutasyon olduğu tahmin ediliyor.
Bir siyam kedisi ile sohbet etmeniz mumkun: Ah keşke kediler konuşsa diyenlerdenseniz henuz siyam kedisi ile tanışmadınız demektir. Cunku kendileri epey konuşkan. En sesli evcil kedi ırkı olarak kabul edilen siyam kedisi, sosyal bir canlı olduğu icin normal bir kediden cok daha fazla ses cıkarır. Hatta bu ses kimilerine gore bir tur bebek ağlamasına benzer. İlginc olan ise bu seslerin hicbiri boşuna değildir. Oldukca zeki bir tur olan siyam kedisini iyi bir şekilde eğitirseniz gercekten de cıkardığı seslerin bir anlamı olduğunu oğreterek konuşmasını sağlayabilirsiniz.
Siyam kedilerinin casusları ortaya cıkardığı bir olay var: Siyam kedilerinin ne kadar zeki olabileceğini gosteren tarihi bir olay var. 1960 yılında Rusya ’nın başkenti Moskova ’daki Hollanda Buyukelciliği ’nde donemin Hollanda buyukelcisi Henri Helb, odasında iki tane siyam kedisi besliyordu. Bir gun bu kediler sıcrayarak uykularından uyandılar ve bir duvarın onunde tıslayarak sırtlarını dikleştirdiler. Bu durumdan şuphelenen buyukelci duvarın actırılmasını istedi. Acılan duvarda casusluk amacıyla oraya yerleştirilmiş 30 tane kucuk mikrofon bulundu. Artık neyi, nasıl fark ettiler de boyle bir şey yaptılar bilemiyoruz.
Siyam kedisi kac yıl yaşar sorusunun yanıtına şaşırabilirsiniz:
Siyam kedilerinin omru pek cok evcil kedi ırkına gore cok daha uzundur. Ortalama omurleri 15 yıl olsa da pek coğu 20 yaşını aşar. Daha ilginc olan ise Scooter isimli bir siyam kedisi 2016 yılında tam 30 yaşını gormuş ve bu sayede Guinness Rekorlar Kitabı ’na girmiştir. Tabii ortalama yaşam suresi nasıl bakıldığına gore değişiklik gosterecektir.
Dunyanın en eski kedi ırklarından bir tanesi olan siyam kedisinin bazılarını ilk kez duyduğunuz ilginc ozelliklerden bahsettik. Eminiz bu yazıyı okuduktan sonra artık bir siyam kedisi gorunce ona daha farklı bakacaksınız.
Kaynaklar: Elite Veterinary Care, The Spruce Pets, Rover, Vet Newburgh Webtekno'yu Threads'de takip et, haberleri kacırma