Biliyorum belki CPU/RAM kullanımı konusunda veya guvenlik anlamında en iyi tarayıcı Chrome değil fakat ben de hala buyuk bir coğunluk gibi bu tarayıcıdan vazgecemeyenlerdenim. Belki Google servislerinin kolaylığındandır, belki tarayıcı ile Android cihaz arası senkronizasyondandır belki de sadece alışkanlıktandır ama ne yapayım Firefox (sanırım yukarıda saydığım kriterleri en iyi sağlayan populer tarayıcı bu), Brave (reklamdan para kazanma muhabbetiyle batırdı bence), Opera (Chrome daha guvenli) veya Chromium'a da bir turlu alışamıyorum. Neyse sırf Chrome kullanıyoruz diye verilerimiz ortalık malı olacak diye bir şey yok, işte bu sebepten kendimce alınması gereken onlemlere gelin bir goz atalım:
1. Hesap Ayarları
A- Veriler ve Gizlilik Ayarları (adres: Sign in - Google Accounts)
Web ve Uygulama etkinliği, Konum Gecmişi, Kişiselleştirilmiş Reklamlar ve Aramadaki Kişisel Sonuclar'ı kapatın.
B- Guvenlik Ayarları (adres: Sign in - Google Accounts)
Mumkun olduğunca uygulamalara hesap erişimi vermekten kacının (Whatsapp vb. haric) ve Her zaman icin Google Servislerine ait olmayan ucuncu taraf sitelerde (Twitter, Trendyol...) Google hesabınızla oturum acmak yerine doğrudan kaydolmayı tercih edin. İlgili istemi aynı menuden devre dışı bırakın.
2. Tarayıcı Ayarları
A- Ucunuc Taraf Oturum Acma'yı sadece hesap ayarlarından değil tarayıcı ayarlarından da devre dışı bırakmak gerek.
(adres: chrome://settings/content/federatedIdentityApi)
B- Google Hesap Senkronizasyonu kısmında paylaştığınız verileri kontrol edin
(adres: chrome://settings/syncSetup)
İkinci ayarı kapatmamamın sebebi, arama onerilerini tamamen kaldırması ancak endişelenmeyin, Arama sorgularının Google'a gonderilmesini Adguard'ın gizlilik ayarlarında kapatacağız
C- Ucuncu Taraf Cerezler'i engelleyin
(adres: chrome://settings/cookies)
Acıklamada yazdığı gibi ucuncu taraf cerezleri engellemenin site işlevselliğine olumsuz bir etkisi yok. Olay tamamen reklamlar ve reklam amaclı takipcilerle ilgili. Yine de ucuncu taraf cerezleri engellemenin bozulmalara sebep olacağını duşunenler bu adımı gecebilir (ben engellemeyi tercih ediyorum). Zaten kullanacağımız uzantılar da cerez engelleme konusunda epey başarılı, coğu zaman cerezleri tarayıcının engellemesine gerek bile kalmıyor.
Do Not Track sinyallerini gondermeyi kapalı tutuyorum. Chrome'dan veya uzantılara gelecek olursak Adguard'dan etkinleştirmeye gerek yok. Privacy Badger uzantısı Do Not Track ve Global Privacy Control sinyalleri gonderme ozelliğine sahip, zaten işlevselliği bir nebze de bunun uzerine kurulu.
Sayfaların onceden yuklenmesi, hem guvenlik hem de performans acısından zararlı bir ozellik. Acmanızı tavsiye etmem. Zaten Ublock Origin ve Privacy Badger bu ayarın kapatılmasını zorunlu tutuyor.
Son olarak ucuncu taraf cerezlerin engellenmesi Google Drive indirmelerine engel oluyor. Bu sebeple "drive.google.com" adresini istisnalara eklemek gerek.
D- Reklamlar ve Pop-up'ların kapalı olduğuna emin olun (Bildiğim kadarıyla varsayılan olarak kapalı)
(adres: chrome://settings/content/ads)
(adres: chrome://settings/content/popups)
E- Standart Koruma ve Her zaman HTTPS
(adres: chrome://settings/security)
Gelişmiş Koruma'yı etkinleştirmek Google ile veri paylaşacağı icin Standart Koruma'yı kullanmanızı tercih ederim. (Standart Koruma zaten varsayılan)
Webde herkes icin guvenliğin iyileştirilmesine yardımcı olun seceneğinin de kapalı olduğuna emin olun (varsayılan)
Her zaman guvenli bağlantılar kullanın seceneğini etkinleştirin. (cok populer HTTPS Everywhere uzantısının yerini alır)
F- Beta Ozellikler'i kullanmadığınızdan emin olun (Google ile veri paylaşır)
(adres: chrome://settings/privacySandbox)
3. Uzantılar
Uzantılar her ne kadar en muhim konu olsa da bahsetmek bir o kadar da uzun. Hangi uzantıyı neden kullandığımıza, hangi uzantıda hangi guvenlik ayarlarını etkinleştirdiğimize, hangi filtreleri kullandığımıza ve bu ayarlarla filtrelerin iceriğinin ne olduğuna tek tek değinmem epey bir zaman alır. Merak edenlerin sorusunu cevaplayabilirim. Ayrıca uzantıları basitce kurcalayıp, basit aramalarla yeterli bilgiye ulaşabilirsiniz. Bu sebeplerden burayı kısa tutacağım.
A- uBlock Origin
(adres: uBlock Origin)
Reklam ve takipci engeller. Bazı guvenlik ayarları mevcuttur. Adguard'dan en buyuk artısı aşırı performans dostu olması. Bu sebepten uBlock ve Adguard'da ortak olan filtrelerin tamamını (Adguard'ın kendi filtreleri haric) uBlock'da etkinleştirdim. Hatta Adguard'da olup uBlock'da olmayan diğer filtreleri de orijinal paylaşım adreslerinden uBlock'a ekleyip etkinleştirdim. Bu şekilde olabildiğince uBlock'a yuklenerek Adguard'ın hem gereksiz yere CPU ve RAM kullanmasını onledim hem de daha seri calışmasını sağladım.
Paylaştığım uBlock on ayarıyla 21 filtre (300.000 filtreleme kuralı) etkinleşiyor. (ve bazı guvenlik ayarları)
(On ayar: 2.3 KB file on MEGA)
Paylaştığım on ayarı kendi uBlock'unuzda etkinleştirmek icin:
Uzantılar (sağ ustteki yapboz simgesi) - uBlock Origin - Ayarlar (sağ altta) - Dosyadan geri yukle'ye tıklayın ve paylaştığım dosyayı secin. Filtre listeleri kısmından aktif filtreleri kontrol etmeyi ve guncellemeyi unutmayın.
B- Adguard
(adres: AdGuard Reklam Engelleyici)
Cok cok başarılı. Kendi filtreleri rakipsiz en iyisi ancak haddinden fazla ağır bir uzantı. Normalde kendi filtreleri dahil tamamını uBlock uzerinden kullanmayı planlıyordum ancak kendi filtreleri uBlock uzerinden yeterince işlevsel calışmıyor (kozmetik acıdan reklamları duzgun engelleyemiyor) bu sebepten Adguard'ı olabildiğince hafif tuttum. (hafif tutmam hicbir filtre veya ozellikten feragat ettiğim anlamına gelmiyor, Adguard'da kapalı olan her şey uBlock'da acık. Sadece beta surumunde veya sitelere zarar verebilecek birkac filtre iki uzantıda da kapalı)
Paylaştığım Adguard on ayarıyla 7 filtre (230.000 kural) etkinleşiyor. (ve bazı muhim guvenlik ayarları)
(On ayar: 1.1 KB file on MEGA)
Paylaştığım on ayarı kendi Adguard'ınızda etkinleştirmek icin:
Uzantılar - Adguard - Ayarlar (sağ ustte) - Ayarları ice aktarı'ı secin ve paylaştığım dosyayı secin.
NOT: Eski veya zayıf işlemci veya 4 GB veya altı RAM'den dolayı performans sorunu yaşayanlar Adguard kullanmayabilirler. O on ayarla uBlock Origin kullanmak da yeterli olacaktır.
C- Privacy Badger
(adres: Privacy Badger)
uBlock ve Adguard'ın yanında normalde olduğu kadar işe yaramasa da kullanılması gerektiğini duşunuyorum. Yapay zekasıyla muhtemel takipcileri engellediği bir ayar bulunmakta, bu ayar oldukca işlevsel hatta uzantıyı şu anki konumuna ulaştıran bir ozellik ancak gizlilik sorunları sebebiyle varsayılan değil tercih edilen bir ayar haline donuşturuldu. Kullanmanızı tavsiye etmem.
Privacy Badger yerine DuckDuckGo Privacy Essential de kullanabilirsiniz. Benzer uzantılar. Ben kendi arama motorunu zorunlu kıldığı ve arama motorunu beğenmediğim icin tercih etmiyorum.
(adres: DuckDuckGo Privacy Essentials)
D- Diğer uzantılarla ilgili:
Benim tavsiye ettiğim uzantıların dordu de milyonlarca indirilmiş. Kendini ispatlamış ve Web Mağazası'nda onaylanmış firmaların Google tarafından tavsiye edilen uzantıları. Ayrıca ucu de acık kaynak kodlu. Siz de uzantı kullanırken mumkunse bu kriterlerin tamamının olmasına dikkat edin. Onemli onemsiz tum tarayıcı verilerinizi ucuncu bir taraftan kacayım derken direk kucağına bırakmanız pek hoş olmaz. Yararlı gorunen, sizin de karşınıza cıkabilecek bazı uzantılar bulunmakta, bunlarla ilgili ufak bir kara liste yapmak istiyorum:
Nanodefender veya Nanoadblocker (bu uzantılar zararlı yazılım olarak geciyor, kullanmayın)
i dont care about cookies (uBlock'a dahil)
ClearURLs (aynı işlev Adguard'da acık)
HTTPS Everywhere (bu eklenti omrunu tamamladı, artık aynı işlev tarayıcılarda da var)
Adblock veya Adblock Plus (gereksiz)
Ghostery (belki guzeldir, bahsettiğim kriterleri karşılıyor ancak uBlock veya Adguard yerine tercih etmem)
Pop up blocker (uBlock ve Adguard yeterince pop-up engelliyor, ekstra bir uzantıya ihtiyac yok)
Fast Forward (reklam engelleme bu kadar sağlamken link paylaşım siteleri o kadar cekilmez değil, ekstra bir uzantıya ihtiyac yok)
Buster Captcha Solver (guvenilir olmayabilir ayrıca ucretli)
Ne kadar guvenilir olursa olsun ne kadar az uzantı kullanırsanız o kadar iyi arkadaşlar. O yuzden basit şeyler icin bir uzantı edinirken verilerinizin calınma riskine değer mi bunu da duşunmeniz lazım. Nano uzantıları bir donem herkesin guvenerek kullandığı uzantılardı. Ta ki el değiştirip insanların sosyal medya hesaplarını patlatana kadar.. Bu sebepten populer veya kendini ispatlamış olması bile yeterli olmayabilir.
Web Mağazasından bir uzantı edinmeden once Gizlilik Uygulamaları kısmından hangi izinleri istediğini kontrol edin. Bazen bu kısım yanlış olabilir, izin istemiyormuş gibi gorunebiliyor veya yayıncı izinleri paylaşmıyor. Bu sebepten istediği izinleri oğrenmenin en sağlıklı yolu Uzantılar'da soz konusu uzantının Ayrıntılar kısmından bakmak.
(Uzantılar menusu: chrome://extensions/)
Son olarak VPN veya Proxy kullanımını kesinlikle tavsiye etmiyorum ancak proxy olarak kullanmak zorunda kalırsanız Cyberghost'u kullanabilirsiniz. En populer proxy olan TouchVPN veya herhangi bir proxynin gizlilik izinleriyle Cyberghost'unkileri kıyaslarsanız ne demek istediğimi anlarsınız.
4. Anti-virus
Antivirus kullanımının ne kadar gerekli olduğunu tartışmayacağım arkadaşlar o yuzden direk tavsiyeye geciyorum. Şahsen Kaspersky kullanıyorum. Norton, Eset, Malwarebytes da guzeldir. Avast ve McAfee gibi programlardan kacının.
Kaspersky kullanırsanız tarayıcı uzantısını etkinleştirmeyi unutmayın. Tarayıcı uzantısı aracılığıyla Kaspersky'ın takipci ve reklam engelleme ozelliğine erişebilirsiniz.
Reklam engellemesi cok yavaş calışıyor, kapalı tutun derim. Takipci engellemeyi etkinleştirebilirsiniz. Yukarıdaki 3 uzantı acıkken bir kez olsun bile takipci engelleyebildiğini gormedim. İş Kaspersky'a pek kalmıyor ancak acık tutmakta yine de fayda var.
Rehberimin sonuna geldik arkadaşlar. Umarım faydalı olabilmişimdir. Sağlıcakla ve guven icinde kalın!
Edit: Adblocker Test sonucları
(adres: Ad Blocker Test)