Turkiye, ne yazık ki uzay calışmalarında diğer ulkelere kıyasla cok cok geride kalmış durumda. Her gecen gun daha ileriye gitmemiz gerekirken, bilim alanındaki gelişmelerde hız kaybı soz konusu. Cumhuriyet ’in ilk yıllarında ulkemizde cok fazla değerli bilim insanı varken şimdilerde coğunun ABD ’de akademik kariyerine devam ettiğini goruyoruz. Ustelik geri kaldığımız uzay araştırmalarının donum noktası sayılabilecek Apollo 11 projesinde bir Turk bilim insanının, Arsev Eraslan ’ın kilit rol oynadığını bilmek, bu konudaki gelişimimizin ne kadar yetersiz kaldığının kanıtı niteliğinde…
Senarist ve yazar Tolga Aydoğan ’ın Twitter hesabında paylaştığı bir flood ile bircok kişi Arsev Eraslan ’ın hikayesini oğrendi. Değerli bir bilim insanı olan Arsev Eraslan ’ın ulkemizde yeterince tanınmamış olması da bir başka uzucu bir durum oldu. Şimdi hem Arsev Eraslan ’ı tanıyalım hem de Tolga Aydoğan ’ın tweetleriyle hikayesine kulak verelim…
Turkiye ’nin ilk ucak muhendisi Prof.Dr.Necdet Eraslan ’ın oğlu Arsev Eraslan, 24 Ocak 1937 ’de doğdu. Babası Necdet Eraslan, AtaTurk ’un talimatıyla Paris ’e muhendislik eğitimi almaya giden onemli bir bilim insanıydı
Arsev Eraslan ’ın babası Necdet Eraslan, 1926 yılında Turkiye ’nin ilk muhendislik okulunda (şimdiki İstanbul Teknik Universitesi (İTU)) eğitim goren ilk oğrencilerden biriydi. Turkiye Cumhuriyeti ’nin ilk muhendis adayı olarak Ataturk tarafından Fransa ’ya gonderildi. 1930 yılında, Paris ’teki Fransanın “Ulusal Havacılık Yuksek Okulu ’ndan mezun oldu. 1930-1937 yılları arasında Turk Hava Kuvvetleri ’nin Eskişehir ve Kayseri ucak fabrikalarında uzman havacılık muhendisi olarak calıştı ve Kayseri Ucak Fabrikasının Motor Atolyesi Şefi olarak gorevlendirildi. Hava Kuvvetleri tarafından ABD ’den satın alınan ucak ve motorlarla ilgilenmek uzere ABD ’ye gonderildi. CALTECH ’te eğitim verdi. Eğitim gorevlisi olarak kalması istense de “Ataturk ’un ulkesinde yapmam gereken işler var” diyerek reddetti ve Turkiye ’ye dondu. Turkiye ’deki ilk dizel motoru icat etti. Su turbinleri yaparak elektrik uretti.
Arsev Eraslan, 1959 ’da ABD ’ye makine muhendisi olarak gitti. Yine ABD ’de hava ve uzay muhendisliği doktorasını yaptı ve ardından NASA ’da calışmaya başladı
Muhendisliğe olan ilgisi ise cocukken babasının kitaplarında ABD ’nin Japonya ’yı bombaladığı ucağın fotoğrafını gormesiyle başladı. İlokuldayken ucak modelleri yapmaya başladı.
NASA, 1965 yılında Apollo projesi icin Arsev Eraslan ’ı gorevlendirdi. Ay ’a gitmek uzere gercekleştirilen Apollo projesinin yazılımlarını geliştirdi
Hatta o kadar onemli bir pozisyondaydı ki Apollo 11 ’de yer alan Neil A. Armstrong, Michael Collins ve Edwin E. “Buzz” Aldrin, Jr. aya olan yolculuklarını gercekleştirdikten sonra dunyaya donebilmeleri icin gerekli olan yazılımı tek başına geliştirdi
NASA ’da calışmaya başladığında ise gizli projelerde gorev alabilmesi icin ABD vatandaşı olması istendi. Ancak Arsev Eraslan bunu kabul etmedi ve bu duruma cok ilginc bir cozum bulundu…
“NASA 1965 ’de Apollo projesine beni aldı. O donemde park cezası yediğim icin diplomamı bile alamıyordum. Pasaportum gecmiş, vizem bitmişti. Cok gizli projelere katılmam icin ABD vatandaş formunu doldurmamı istediler. ‘Doldurmam ’ dedim, ikna edemediler. Sonunda, ‘ABD ile Turkiye arasında bir savaş cıkarsa hangi tarafa gideceksin? ’ dediler. Ben de, ‘ABD ’yi seviyorum ama Turkiye vatanım ’ dedim. Bana bir mektup yazdırdılar. Mektupta, ‘ABD ’yi de, Turkiye ’yi de cok seviyorum, eğer ABD ile bir savaş cıkarsa 24 saat icinde hangi tarafa sadakatli olacağımı bildireceğim ’ diye yazdım. Bu formule ikna oldular ve calışma izni verdiler.Boyle bir uygulama ilk kez yapıldı. NASA, ‘Bu adam bize şart ’ dediği icin oldu. Cunku yazılım programı yapan yoktu o sıralarda. ABD vatandaşı olsam, dedelerim mezarında ters donerdi.”
Tek başarısı Apollo 11 icin yazılım geliştirmek değildi. Aynı zamanda ABD ’deki nukleer santrallerin cevreye olan etkisini minimuma indirmek icin ve Ay ’da kristallerden mucevher yetiştirmek icin yazılımlar geliştirdi
Ayrıca şu anda tum dunyada kullanılan 3D Yuz Tanımlama Teknolojisini de Arsev Eraslan gercekleştirdi
İşte başarılarıyla Turkiye Cumhuriyeti icin cok değerli bir isim olan Arsev Eraslan ’la tanışan yazar Tolga Aydoğan ’ın paylaştığı tweetler… Yanımda gorduğunuz 81 yaşındaki adamın ilginc bir ozelliği var. Kendisi dunyanın en mutevazı insanı. Onu ilginc kılan aslında bu ozelliği değil, Dunya icin onemli bir işi gercekleştirmiş olması. Tarihler 20 Temmuz 1969'u gosterdiğinde 1,5 milyar insan televizyonlarına odaklanmış pic.twitter.com/rNbmsCQihw
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) July 24, 2018
Neil Armstrong'un Ay'da yuruyecek olmasını heyecanla bekliyordu. Armstrong ’un "Benim icin kucuk ama insanlık adına buyuk bir adım" diyerek nitelendirdiği bu yuruyuşun ardında bu yanımdaki beyefendi vardı. Nasıl mı? Kendisi de o an TV başındaydı. Tullahoma'da bir evde. Yanında da
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
bir duzine bilim insanı. Spiker o an beklenmedik bir haber verdi "Astronot Armstrong'un bilgisayarı bozuldu, Ay'a iniş yapamayacak!" Bu ana şahitlik edenler uzuntu verici bu haberi alınca buyuk bir husrana uğradı. Tullahoma'da bu evdeki bilim insanları da sukutuhayal icindeydi.
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
Sonra iclerinden biri "Telaşa gerek yok, Neil modulu Ay'a indirebilir. Bilgisayarın bozulma ihtimaline karşı, manuel olarak indirebilmek icin uzerinde 1,5 yıl calıştı" dedi. Bu cumle uzerine şaşkınlığa uğrayan bilim insanları "Sen nereden biliyorsun be Turk?" deyince yanımda
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
bulunan ve o vakit 32 yaşında olan bu bey "Ben Arsev Eraslan, NASA'da Apollo 11 Projesinde yazılım ayağında calışıyorum" dedi. Evet yanımdaki bu adamın tahmini doğru cıkmıştı, Armstrong bilgisayarın bozulması uzerine manuel olarak modulu Ay'a indirmişti. 1,5 milyar insan izlemiş,
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
insanoğlunun Ay'a ayak basmasından oturu gururlanmıştı. Eraslan'ın NASA'daki gorevi ise modulun Dunya'ya donuşu yani “re-entry” yazılımlarını gercekleştirmekti. Yanında da uc oğrencisi vardı. "Yazılımları biz yaptık" diye anlatırken konuşmanın bir yerinde "hem yazılım yapıyorum
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
hem de o uc oğrenciye iş oğretmeye calışıyorum" dedi. Ağzından bir şey kacırmıştı sanki… Durdum. "Nasıl yani oğrencileriniz yazılım bilmiyor muydu?" diye sordum, mutevazı bir şekilde "yazılımların hepsini ben yaptım" diye utanarak yanıtladı sorumu. Evet, bu bey Armstorng,
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
Collins ve Aldrin'in Dunya'ya sağ salim donmesi icin gerekli yazılımları gercekleştirdi. Yani Eraslan ’ın yaptığı yazılımlar olmasaydı o modul Dunya'ya inemeyecekti. Başka ne mi yaptı? ABD ’deki nukleer santrallerin cevreye olan etkisini minimuma indirmek icin yazılım geliştirdi,
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
Ay ’da kristallerden mucevher yetiştirmek icin yazılım geliştirdi, sucluyu yuzunden tanıyan dunyadaki ilk 3D Yuz Tanımlama Teknolojisini geliştirdi. Bu yazılımla 1999 senesinde ABD ’de odul kazandı. Yani gunumuzde kullanılan yuz tanımlama ilk kez bir Turk ’un yani bu yanımdaki
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
beyefendinin geliştirdiği teknoloji ile hayat buldu. Uzun sure NASA ’da bilim insanı olarak gorev aldı, ABD ’deki bircok universitede profesor olarak oğrencileri ve NASA personelini eğitti. Peki nereden merak sardı buna? Babasının kitaplarından! Ucak teknolojisi ve havacılıkla
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
ilgiliydi bu kitaplar. İcinde ABD ’nin Japonya ’yı bombaladığı ucağın fotoğrafını gordu ve maketini yaptı. Henuz ilk okuldaydı ve model ucak yapıyor, kitaptaki gibi aynı şekilde boyuyor, pervanelerini takıyordu. O kadar cok model ucak yapmıştı ki evin bir odası dolup taşmıştı.
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
İşte o kitapla başladı her şey. Babası Turkiye Cumhuriyeti ’nin ilk ucak muhendisi Necdet Eraslan ’dı. Ataturk, Necdet Eraslan ’ı Fransa ’ya gonderdi ve Paris ’te 1928 ’da Ecole Nationale Superieure de L ’Aeronautique ’te havacılık ve ucak muhendisliği oğrenimi gordu. Sonrasında ABD ’ye
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
1937 ’de Turkiye icin satın alınacak ucakların temini icin bizzat Ataturk tarafından gonderildi. Sonra ne mi oldu? Necdet Eraslan, Turkiye ’deki ilk dizel motoru icat etti. Su turbinleri yaparak elektrik uretti. ‘Karman Line ’ yani dunya ile uzayın birleştiği cizgiyi ortaya cıkaran
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
dunyaca unlu bilim insanı Theodore von Kármán ’ın “Gel ABD ’de kal sana profesorluk verelim” teklifini “Ataturk ’un ulkesinde yapmam gereken işler var” diyerek reddetti. İstanbul Teknik ve Yıldız Teknik Universitesi ’nde profesor olarak calıştı.
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
1963 ’te ABD ’ye profesor olarak gitti Necdet Eraslan. Louisiana State University Makine – Uzay Havacılığı bolumunde profesorluk yaptı. Bir yandan da NASA ’daki gorevlilere ders verdi. Bu oğrencilerin hepsi Apollo 11 projesinde calıştı. Yani baba Necdet Eraslan da Ay ’a gidilmesi
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
icin dolaylı olarak katkı sağladı. 24 adet kitap yazdı, motor ateşlemesi konusunda buyuk cabalar kat etti, TUBİTAK ’ın kurulmasının fikir babası oldu ve Turkiye Cumhuriyeti ’nin ilk ucak muhendisi olarak tarihe gecti.
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
Bu baba oğul Ataturk ’un izinde bilimi geliştirerek Ay ’da yurunmesini sağladı. Bu Turkleri biliyor muyduk? Maalesef hayır. Benim Yazar Tolga Aydoğan olarak gorevim Ataturk ’un izinde giden bu insanları ortaya cıkarmaktır. Bu bağlamda Ataturk ’un İzindekiler isimli kitabımda kısa da
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
olsa yer verdiğim bu baba-oğulun hikayesini ayrı bir kitap olarak yayımlayacağım. Onlar bilimin ışığında, Mustafa Kemal Ataturk ’un izinde bu ulke ve insanlık adına onemli işlere imza attılar. Onların ortak noktası Ataturk ’tu ve O ’nun aydınlattığı yoldu. Gittikleri yol ise O ’nun
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
iziydi. O izi takip eden birileri daha vardı. Nasıl mı? ABD Başkanı Nixon ’un ozel ucağı 20 Ekim 1969 saat 11.55 ’te Ankara Esenboğa Havalimanı ’na iniş yapar. Bu ucaktan inen kişiler Ankara caddelerinde ustu acık bir Cadillac ile gecerler ve kendilerini bekleyen Ankaralıları
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
iziydi. O izi takip eden birileri daha vardı. Nasıl mı? ABD Başkanı Nixon ’un ozel ucağı 20 Ekim 1969 saat 11.55 ’te Ankara Esenboğa Havalimanı ’na iniş yapar. Bu ucaktan inen kişiler Ankara caddelerinde ustu acık bir Cadillac ile gecerler ve kendilerini bekleyen Ankaralıları
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
selamlarlar. Bu heyet, buyuk saygı duydukları birini gormeye gelmiştir. Saygı duruşunda bulunup celenk bırakırlar. Saygı duydukları bu kişi 1930 ’ların başında Eskişehir ’de ‘Cok değil yuz yıla kalmaz insanoğlu Ay ’a gidecektir ’ sozunun sahibidir. Heyetin gittiği yer Anıtkabir,
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
saygı duruşunda bulundukları kişi ise Ataturk ’ten başkası değildir. Bu arada Anıtkabir'i ziyaret eden bu kişiler kim diye soracak olursanız; Apollo11 projesiyle Ay ’a giden uc kişilik murettebat; Neil Armstrong, Michael Collins ve Edwin E. Aldrin ’dir. https://t.co/vTFR5Pkuxo
— tolga aydoğan (@tolgaaydogan) 24 Temmuz 2018
Kaynak; 1 2 3 4