Bilim insanlarının yuz yıllardır paylaştığı ortak hayallerin başında, insan beynini taklit edecek bir sibernetik yapı oluşturma fikri gelir. Bugune kadar bunu hicbir bilim insanı ya da bilim orgutu tam anlamıyla başaramadı, ancak gorunen o ki bu hayale giderek yaklaşıyoruz. Spiking Neural Network Architecture ya da kısa adıyla SpiNNaker şeklinde adlandırılan super bilgisayar, 500.000 işlemci cekirdeğinin 1.000.000 işlemci cekirdeğine yukseltilmesiyle “İnsan beynini bugune kadarki ornekler arasında en gercekci şekilde taklit eden super bilgisayar” unvanına kavuştu. Peki bu bizim icin neler ifade ediyor ve bu bilgisayarın detayları neler? Gelin bu soruların cevaplarına bu listemizde birlikte goz atalım.
Tam 1 milyon işlemci cekirdeğiyle insan beynine en yakın noromorfik bilgisayar
SpiNNaker adı verilen super bilgisayar, Birleşik Krallık ’ta yer alan ve Manchester Universitesi ’nde konumlandırılmış bir noromorfik bilgisayar olarak geciyor. Tıpkı insan beyni gibi calışması ve sıradan bilgisayarlardan farklı olarak insan beyni gibi duşunebilmesi icin tasarlanan SpiNNaker, gucunu tam 1 milyon işlemci cekirdeğinden alıyor. Bu 1 milyon işlemci, birbirine bağlantılı 1.200 devre kartı ile destekleniyor ve insan beynini simule etmek icin calışıyor.
Sıradan bilgisayarların calışma mantığına aykırı bir bakış acısı
Manchester Universitesi dahilinde gorev alan bilim insanları, yaptıkları detaylı araştırmalar ve calışmalarla sıradan bilgisayarlardan farklı bir bilgisayar calışma mantığına odaklanmış durumda. Tıpkı insan beynindeki noronlar gibi noron modelleriyle calışan bu ilginc bilgisayar, şu an dunya uzerindeki en cok noron uretebilen super bilgisayar olarak geciyor.
SpiNNaker 2016 yılından beri noron aktivitelerini simule ediyor ve artık iki kat daha guclu
2016 yılının Nisan ayında hayata gecirilen SpiNNaker super bilgisayar projesi, insan beyninde yer alan noronları simule etme amacıyla 500.000 işlemci cekirdeğine sahipti. Yukarıda gormekte olduğunuz fotoğraf, bilgisayarın 500.000 işlemci cekirdeğine sahip haline ait. “Avrupa Birliği İnsan Beyni Projesi” oluşumunun desteğiyle gucu iki kat arttırılan bu ilginc super bilgisayar artık 1.000.000 işlemci cekirdeğiyle calışıyor. Bu inanılmaz işlemci gucunun yardımıyla 200 kuadrilyon işlemi eş zamanlı olarak yapabilen SpiNNaker insan beynini anlama ve taklit etme konusunda dunyanın en guclu sistemi olarak karşımızda.
Bu super bilgisayar, beyinle ilgili hastalıkların tedavisinde onemli rol oynayacak
SpiNNaker ’ın 500.000 işlemcili olduğu zamanlarda yapılan calışmalarda 80.000 noron kortekste modellenmiş, insan beynini farklı bolgelerindeki veriler doğrultusunda ceşitli hisler sanal ortamda simule edilmişti. Beynin Parkinson hastalığı ile ilişkili bolumu olan Bazal Ganglion ’u da bu bilgisayar uzerinde simule eden Manchester Universitesi ekibi, Parkinson hastalığını daha iyi anlamak ve bu hastalığa cozumler bulmak icin calışmalar gercekleştirdi.
SpiNNaker kendi zihnini kullanarak SpOmnibot adlı mobil robotu yonetebiliyor
Biraz korkutucu gelebilir ama bu 1 milyon işlemcili super bilgisayar, kendi zihnini kullanarak SpOmnibot adlı bir mobil robotu yonlendirebiliyor. Uc omni tekerleğe sahip olan SpOmnibot iki silikon retinasıyla bir bakıma etrafı gorebiliyor. SpOmnibot ’u gercek zamanlı tercihlerle hareket ettirebilen SpiNNaker henuz yolun cok başında. Yani bu super bilgisayarın bir super zihin olarak insanlığı ele gecireceğini duşunuyorsanız, henuz bunun icin cok erken olduğunu bilmeniz gerekiyor.
Endişelenmeyin, bir super bilgisayar aracılığıyla insan beynini yuzde yuz taklit etmek şimdilik mumkun değil
Proje uyesi Steve Furber ’ın acıklamasına gore SpiNNaker inanılmaz guclu bir bilgisayar olsa da insan beynin yanına bile yaklaşamayacak kadar yetersiz kalıyor. Bugune kadar yapılan calışmalar doğrultusunda SpiNNaker ancak bir fare beyniyle karşılaştırılabilecek yeterliliğe sahip. Bu doğrultuda bu super bilgisayar, teknoloji dunyası icin muhteşem bir yapı olsa da, insan beyninin ancak yuzde birlik kısmını taklit edebiliyor. Bakalım insan beynini kayda değer oranda taklit edebilen sibernetik yapıları ne zaman gorebileceğiz.
Kaynak: 1