Kara delik, yıllardır bilim dunyasının uzerinde durduğu oldukca onemli bir konu. Biz sık sık karşılaşmasak da arka planda kara delikle ilgili oldukca yoğun bir calışma ve emek var. Tum bu calışmaların sonucunu ise Event Horizon Teleskobu sayesinde aldık. İnsanlık olarak kara deliğin tahmini goruntulerinin dışına cıkıp ilk gercek kara delik goruntusunu elde ettik. Elbette bu fotoğrafın elde edilmesi hic kolay değildi. İşte uzun yılların ve buyuk bir emeğin sonucu elde edilen kara delik fotoğrafının arkasındaki başarılı kadın: Katie Bouman.
Hepimiz, bilim insanlarının uzun zaman ve emek harcayarak elde ettikleri kara deliğin ilk fotoğrafıyla ilgili oldukca heyecanlıyız
Bu başarının ardındaki onemli isimlerden biri de calışmada oldukca onemli bir yeri olan 29 yaşındaki Katie Bouman
Katie Bouman, 500 milyon trilyon km uzaklıktaki kara deliğin ilk goruntusunun elde edilmesini sağlayan algoritmayı geliştiren ve bu algoritmaya en onemli katkıyı sağlayan kişi
Bouman, Indiana ’da buyudu ve 2007 ’de liseden mezun oldu. Bir lise oğrencisi olarak, Purdue Universitesi profesorleri ile goruntuleme araştırması yaptı. İlk olarak 2007 ’de okuldaki Event Horizon Telescope ’u oğrendi. Michigan Universitesinde elektrik muhendisliği okudu ve doktora calışmalarını tamamladığı Massachusetts Institute of Technology ’de elektrik muhendisliği dalında yuksek lisans derecesi aldı. Aynı zamanda MIT Haystack Gozlemevi ’nin uyesiydi. Bouman, Harvard Universitesi ’ne Event Horizon Telescope Imaging ekibinde doktora sonrası araştırmacı olarak katıldı. Elektrik muhendisliği ve bilgisayar bilimleri doktorasını 2017 yılında MIT ’den aldı.
Bouman ’a gore elde edilmesinin imkansız olduğu duşunulen bir goruntu elde edilmişti. Kara delikten elde ettikleri ilk goruntunun heyecanını sosyal medyadan boyle paylaşmıştı
Bouman, Algoritmayı uc yıl once Massachusetts Teknoloji Enstitusu ’nde (MIT) yuksek lisans oğrencisiyken yazlmaya başladı
Orada, MIT ’nin Bilgisayar Bilimi ve Yapay Zeka Laboratuvarı, Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi ve MIT Haystack Gozlemevi ’nden bir ekip tarafından desteklenen projeye onderlik etti
Sekiz birbirine bağlı teleskop kullanılan Event Horizon Teleskobu tarafından yakalanan kara delik goruntusu, Bouman ’ın algoritması tarafından oluşturuldu
5 petabyte veriyi kullanarak elde ettiği ilk fotoğrafın yayınlanmasının ardından Katie Bouman sosyal medyada adeta fenomen haline geldi ve milyonlarca kişi onu tebrik etti
Antarktika ’dan Şili ’ye ceşitli yerlerde teleskoplar kullanıldığını ve bu işte yaklaşık 200 kişilik bir ekibin olduğunu soyleyen Bouman en az kendi kadar onların da tebriği hak ettiğini soyledi
Her şeyin başladığı tarihse 2016 ’da yaptığı TEDx konuşmasıydı. Bu konuşmada kara deliğin fotoğrafının elde edilmesi icin ihtiyac duyulan algoritmadan bahsetmişti. 2019 Nisan ’da ise hayalleri gercek oldu… Videoyu Turkce altyazı seceneğiyle izleyebilirsiniz.
Kaynak: 1 2