Turk bilim insanları, ulkemizi dunya capında temsil ederek bizleri gururlandırmaya devam ediyor. Stanford Universitesi Radyoloji Bolumu ’nde Yardımcı Docent olarak gorev alan Dr. Gozde Durmuş, mikrobiyoloji ve genetik alanlarında yaptığı ceşitli araştırmalar ile tıpta ve biyolojide cığır acmaya devam ediyor. 2015 yılında MIT Technology Review Dergisi‘nin her sene sectiği ’35 Yaş Altı Yenilikciler Listesi ’nin onculer kategorisinde yer alan Dr. Durmuş, Stanford Universite ’sinde kendi laboratuvarını kurmuş olmanın gururunu yaşıyor.
Dr. Gozde Durmuş, şimdiye kadar Stanford Universitesi ’nde kendi laboratuvarını kurabilmiş 3 Turk ’ten biri Dr. Durmuş; doktorasını 2013 yılında Brown Universitesi ’nin Biyomedikal Muhendisliği alanında tamamladı. Ardından, doktora sonrası araştırmalarını icin Stanford Universite ’sinde Ronald W. Davis ve Prof. Lars Steinmetz ile birlikte Genome Teknoloji Merkezi ’nde calıştı. Şimdilerde, Stanford Universitesi Radyoloji Bolumu ’nde Yardımcı Docent olarak gorev yapan Gozde Durmuş, okulun bunyesinde kendi laboratuvarına sahip ve araştırmalarını tum hızıyla surduruyor.
Dr. Gozde Durmuş, kanserin erken teşhisi icin geliştirdiği hızlı ve ucuz bir alet ile dunyaca une kavuşmuştu. Araştırmaları genellikle, nano ve mikro teknolojilerin kanser ve antibiyotik direnci gibi onemli vakalara uygulanması uzerine yoğunlaşıyor
Dr. Durmuş, tasarladığı bu cihazın 20 dakikada kanser teşhisi yapabileceğini ve maliyetinin de yalnızca 1 dolar olduğunu soyluyor. Dr. Gozde Durmuş bu araştırma ile her hucrenin farklı ve “kendine has” bir manyetik ozelliği olduğunu gozlemlediklerini belirtiyor. Bu farklı manyetik ozelliklerden yararlanarak yercekimsiz alanda hucreleri ucurarak ayrışmasını sağlayan cihaz, kanserli hucreleri ayırt etmek ve hastalığın erken tespiti icin kullanılıyor.
Dr. Durmuş, hucrelerin farklı manyetik ozelliklerini şu şekilde vurguluyor: “Orneğin, bu calışmamızla meme kanseri hucrelerinin diğer kanser turlerine gore daha hafif ve daha az manyetik hassasiyeti olduğunu gosterdik. Ayrıca, değişik kolon kanseri hucrelerinde ilginc noktalar gozlemledik. Orneğin, kokenleri farklı olan kolon kanseri hucreleri (adenocarcinoma ve carcinoma), geliştirdiğimiz alette farklı yoğunluk ve manyetik hassasiyet gosterdi.”
İlkokul 3. sınıfta bir enfeksiyon hastalığına yakalanan ve antibiyotik direnci gosteren Dr. Durmuş, biyolojiye hastalığı sayesinde ilgi duymaya başladığını soyluyor
Antibiyotik direnci sebebiyle tedavisinin 3 sene surduğunu vurgulayan Durmuş, bu konuda da araştırmalarını surduruyor. Tedavisi suresince ceşitli antibiyotikler deneyen Dr. Gozde Durmuş, hastalar icin hangi antibiyotiğin işe yarayacağının daha kısa bir surede belirlenmesini amaclayan bir sistem geliştirdi. Manyetik levitasyonla ucurulan hucrelere ilac taraması uygulayan sistem, ilaca direnc gosteren hucrelerin havada kaldığını gosteriyor.
Dr. Durmuş geliştirdiği test hakkında şu ifadelerde bulunuyor: “Bir saatlik bir ilac tarama testi bu. Bakterilerde onemli bir konu ilac belirleme. Bakteri icin hastaya bir antibiyotik verileceği zaman bakteriden kultur alınıyor, o kultur 2-3 gun hastane ortamında buyutuluyor, bu işlemle hangi antibiyotik işe yarayacak o anlamaya calışılıyor. Benim calışmamda ise orneklerdeki bakteri tespit edildikten sonra bir saat icinde hangi antibiyotiğin kullanılması gerektiği belirlenecek.”
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4