Vapurla Sarayburnu onlerinden Kadıkoy ’e doğru yol aldığınızda Anadolu yakasında bir tepede tum heybetiyle gozunuze carpan dort kuleli dev bir yapı karşılar sizi, ozellikle akşamın alacasında gizemli ışıklarıyla İstanbul ’a selam duran Selimiye Kışlası ’nı anlatacağız size bu yazımızda.
NizÂm-ı Cedîd ’in yani yeni ordunun kışlası
Kışla ilk olarak III. Selim devrinde yeni kurulan NizÂm-ı Cedîd askerleri icin kesmetaş bir kaide uzerinde ahşap olarak inşa edilmiş. Yeniceriler ’in “kazan kaldırıp” isyan etmeleri sonucunda yıkılan bu kışla II. Mahmut devrinde kÂgir olarak yeniden yapılmış. Sultan Abdulmecid devrinde de iki defa yenilenmiş.
İstanbul ’un mimarları Balyan Kardeşlerin bir eseri
Boğaz ’ın iki yakasını susleyen pek cok yapının projesine imza atan Balyan Kardeşlerden Mimar Krikor Balyan tarafından cizilen Selimiye Kışlası, 200 metreye 267 metre ebatlarında ortasında buyuk bir avlu olan dikdortgen şeklinde bir yapıdır.
Eğimli arazinin getirileri
Boğaz ’a doğru eğimli bir arazi uzerine ve denize paralel olmayacak şekilde kurulmuş olan yapının her yonden bodrum katı sayısı değişiktir. Bodrum katların uzerinde uc kat yer alır. Dort koşesinde yedişer katlı birer kulesi vardır.
Selimiye efsaneleri
Buyukluğu konusundaki soylentilere gore; iki kardeş aynı yıllarda, aynı yerde uc yıl askerlik yapmış ama birbirlerini hic gorememiş ve karşılaşmamışlar kışlanın icinde…
İngilizlere tahsis edilen kışla
Zamanın padişahı Abdulmecid, Selimiye Kışlası ’nı 1854 yılında, Kırım Savaşında yaralanan askerlerin tedavisi icin Osmanlının muttefiki olan İngiliz askerlerine tahsis etmiş. Aynı yıl yaralı İngiliz askerlerine bakmak icin İngiltere ’den hemşireler gelmiş İstanbul ’a.
Ve Lambalı Kadının ortaya cıkışı
İşte bu hemşirelerden biri de askerler tarafından “Lambalı Kadın” diye cağrılan ve zengin bir ailenin kızı olan hemşire Florance Nightingale ’dir. Zorlu savaş koşullarının getirdiği kolera salgını sırasında, yaralı hastaların arasında dolaşırken hep elinde bir lamba taşıdığı icin, yaralı askerler tarafından “Lambalı Kadın” diye adlandırılan Florence Nightingale, sabrı ve sevgisiyle pek cok hastaya şifa ve moral kaynağı olur o yıllarda.
Hasta bakıcılık hayalleri kuran bir kız
Florence Nightingale daha kucuk yaşlardayken hastanelerde hastalara yeterince ilgi gosterilmediğini duşunduğunden ve bunu duzeltmek istediğinden hasta bakıcı olmak ister. Ama ailesi Nightingale ’e izin vermez. Cunku o donemlerde hasta bakıcılık hicbir işi olmayan kızların yaptığı pis bir iştir.
Hasta bakıcılığın duzelmek bilmez imajı
Ailesine ne kadar baskı yapsa da kabul ettiremez ve ailesinden ayrılarak hasta bakıcı olur Florence. Hasta bakıcılığın kotu adını silmek ve bunu meslek haline getirmek ister. Bunu ulkenin bakanlarına kadar iletir fakat izin alamaz.
Bir hayalden hemşirelik okuluna
Savaştan sonra da kendini bu mesleğe adayan ve hemşirelik mesleğinin kurucusu sayılan Florence Nightingale, Londra ’da bir hemşirelik okulu acar. 1907 yılında İngiltere Liyakat Nişanı alan ilk kadın olur.
Florence Nightingale Muzesi
İşte hepimizin askeri bir kışla olarak bildiği Selimiye Kışlası aslında sağlık alanında da bir ilke imza atarak tarihe gecmiştir. Kışlanın kulelerinden birinde bulunan Florence Nightingale ve beraberindeki hemşirelerin kaldığı oda gunumuzde muzeye donuşturulmuştur.
Cumhuriyet ’in ardından Selimiye Kışlası
Birinci Dunya Harbi sırasında kışla yeniden orduya verilir. Cumhuriyet ’ten sonra bir sure tutun deposu, 1959-63 yılları arasında ise askeri ortaokul olarak kullanılır. 1963 senesinde tamir edilerek Birinci Ordu Karargahı haline getirilir.
12 Eylul doneminin acılarına ev sahipliği
1970 ’li ve 1980 ’li yıllardaki sıkı yonetim donemlerinde kışlada askeri mahkeme gorev yapar. Aynı zamanda askeri tutuk evi olarak da kullanılır kışla. Kışlanın duvarları arasında 12 Eylul doneminin pek cok acı anısı saklıdır hÂlÂ…
Geleneksel mimariyi değiştiren ilk yapı

Turk mimari tarihinde, İstanbul ’un geleneksel gorunumunu değiştiren ilk yapılardan olan Selimiye Kışlası gunumuzde I. Ordu Komutanlığı Merkezi olarak kullanılsa da muze bolumleriyle de ziyaretcilerini kabul ediyor. Selimiye Kışlası ’nı gezerken hem kışlanın guneydoğusunda kalan Selimiye Askeri Okulu Muzesi ’ni hem de Florence Nightingale Muzesi ’ni ziyaret edebilirsiniz. Tabii I. Ordu Komutanlığı ’na iki gun oncesinden kimlik fotokopisi ve gezi saatlerini bildiren faksı cekmek koşuluyla.