Her sabah aynı halsizlik hissiyle uyanıp ne kadar dinlenirseniz dinlenin yorgun hissediyorsanız ve surekli uşuyorsanız bunun sebebi kansızlık olabilir… Kucuk belirtilerle başlayan kansızlık ileride başınıza ciddi sorunlar acabilir.
Kansızlık; kırmızı kan hucrelerinin icinde bulunan, oksijen taşımakla gorevli hemoglobin molekulunun miktarındaki azalma olarak da biliniyor. Hemoglobin eksikliği kasların, dokuların calışmasında sorunlara ve dolayısıyla anemi (kansızlık) hastalığına neden oluyor.
Tukettiğiniz besinlerdeki demir alımının az olması beraberinde kansızlığa yol acıyor. Ozelikle soğuk havalarda normalden fazla uşuduğunuzu duşunuyor ve bir turlu ısınamıyorsanız bir doktora gidip kan testi yaptırmanızda fayda var.
Normal bir insanın gunluk demir ihtiyacı 2 mg. Besinlerdeki demirin yaklaşık %10 ’u ince bağırsaklarda emilmekte. Kadınlarda erkeklere oranla demir ihtiyacı ise daha fazla… Dunya Sağlık Orgutu (WHO) verilerine gore; hemoglobin değerlerinin hamile olmayan kadınlarda 12 gr/dl, erkeklerde 14 gr/dl ’nin altına duşmesi durumu “anemi” olarak adlandırılmakta.
Demirin eksik olduğu durumlarda anemi oluşur ve buna bağlı olarak da “demir eksikliği anemisi” tanısı konur. İstatistiklere gore dunyada kadınların % 35 ’inde, erkeklerin % 20 ’sinde ve hamilelerin %50 ’sinde demir eksikliği anemisi (kansızlık) gorulur.
Demir eksikliği (Kansızlık) neden olur?
Kansızlık, demir, folik asit ve B12 vitamıni eksikliğine bağlı olarak ortaya cıkar. Yanlış beslenme ve yetersiz demir alımı kansızlığa yol acabilir. Ozellikle gebelik, emzirme, buyume cağındaki cocuklar ve erken doğan bebeklerde de demire olan ihtiyac fazladır. Cocukların anne sutu yerine demir desteği olmayan mamalarla beslenmesi, inek sutunde 1 yaşından once gecilmesi, hazır gıdalarla beslenme ve hayvansal gıdaların yeterli alınmaması kansızlığa neden olabilir.
Yetişkinlerde de cay, kahve tuketiminin fazla olması, etin kavrularak ya da fırında fazla pişirilmesi ile sosis, salam gibi işlenmiş besinlerin sık tuketilmesi kansızlığa sebep olur.
Kadınlarda aşırı adet kanaması, sık ve fazla sayıda doğum, duşukler, kurtaj yaptırmış olmak, mide-bağırsak sistemindeki iyi ya da kotu huylu tumorler de demir eksikliğinin sebeplerindendir.
Peki kansızlığın belirtileri nelerdir? İşte kansızlığın (demir eksikliğinin) belirtileri:
1. Surekli yorgun hissediyorsanız…
Kansızlığın akla gelen ilk belirtisi yorgunluktur. Eğer kansızlık yaşıyorsanız vucutta hemoglobin adlı proteini ureten demirin eksikliğinden oturu, kaslara ve dokulara daha az oksijen gider ve bu da beraberinde yorgunluğu getirir. Ancak yorgunluk pek cok sebepten de kaynaklanabileceği icin yorgunlukla beraber gucsuzluk, konsantrasyonda zorluk, halsizlik de yaşıyorsanız doktora başvurabilirsiniz.
2. Nefes darlığı da kansızlığın belirtilerinden…
Nefes darlığı ve goğus ağrısı da kansızlığın bir diğer belirtisi. Vucuda giden oksijenin azalması sebebiyle vucut daha cok enerji harcar ve bu durumda da vucudun gereğinden fazla enerji harcaması hareket halinde nefes darlığına yol acar.
Kalbin, hemoglobin azlığından oturu vucuda oksijen taşımak icin daha fazla calışmak zorunda kalması duzensiz kalp atışına da sebep olur.
3. Cildiniz solgunsa kansız olabilirsiniz
Hemoglobin cilde pembemsi bir renk vermeyi sağlıyor. Bu sebeple demir eksikliğiyle beraber vucud kan hucrelerine gereken hemoglobini uretemediğinden cilt tonumuzda, tırnaklarımızda ve diş etlerimizde cilt rengimiz normale nazaran daha solgun olur.
4. Dudak catlaması ve ağız kenarında yaralar oluşuyorsa…
Dudaklarınız sık sık catlıyor ve ağız cevresinde surekli yaralar oluşuyorsa bu da kansızlığa bağlı olabilir. Eğer kansızlık demir eksikliğinden oluşuyorsa ağız kenarlarında ve dilde yaralar kansızlığın belirtilerindendir.
5. Sac dokulmesi de kansızlık sebebi…
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi oksijen dağılımındaki dengenin bozulması vucudunumuzun pek cok yerinde duzeni bozar. Vucudda kansızlığın olması sacta da kendini gosterir. Saclarda kuruma, yıpranma ve sac dokulmesi kansızlık belirtisidir.
6. Toprak ve buz yeme hissi…
Evet, boyle deyince biraz ilginc geliyor olsa da kansızlık kendisini toprak ve buz yeme hissiyle de gosterebiliyor. Toprak ve buz yeme hissi de kansızlığın en onemli belirtileri arasındadır. Bu belirti ozellikle cocuklar ve hamile kadınlarda daha sık goruluyor.
7. Baş ağrısı yaşıyorsanız ve sebebini bulamıyorsanız…
Kansızlık baş ağrısı ve baş donmesiyle de kendini gosterebilir. Beyne yeterli oksijen gitmemesi baş ve migren ağrılarına yol acabilir.
Bununla beraber kansızlık yaşayan kişiler baş donmesi de yaşar.
8.Tırnaklarınız surekli catlıyorsa kansızlık olabilir
Kansızlık kendini tırnatklarda da gosterebilir. Tırnaklarınız surekli catlıyorsa ve tırnaklarınızda şekil bozukluğu yaşıyorsanız bunun sebebi kansızlık olabilir.
9. Huzursuz bacak sendromu
Huzursuz bacak sendromu araştarmalarından cıkan ortak sonuc bu hastalığının kansızlık cekenlerde de ortaya cıktığıdır.
Kansızlıkla beraber vucudun hareketi icin hayati onem taşıyan dopaminin azalması huzursuz bacak sendromunu tetikleyebilir.
10. Diliniz şişiyorsa kansız olabilirsiniz
Ağzımızın icindeki bazı belirtiler hastalıklarla ilgili bize işaretler verebilir. Ağzınızda yolunda gitmeyen bir şeyler varsa bu kansızlıkla ilgili olabilir.
Eğer diliniz şiş, iltihaplı veya renksiz gorunuyorsa bunun kansızlıkla alakası olabilir. Cunku dildeki kas dokusunda bulunan miyoglobin proteini; oksijen ve demirle ilişkili bir proteindir. Miyoglobinin duşuk seviyede olması dilde yara ve şişliğe neden olur.
11. Kansızlığın diğer belirtileri şunlar olabilir
Kansızlık belirtileri, kansızlığın turune, aneminin şiddetine ve altta yatan sağlık sorununa gore değişebilir. Diğer kansızlık belirtileri şunlardır:
Depresyon, iştahsızlık, cabuk sinirlenme, cinsel istekte azalma, sık hastalanma, bağışıklık sisteminin zayıflaması, Adet duzensizliği…
Kansızlığa iyi gelen besinler nelerdir?
Demir yonunden en zengin yiyecekler sakatatlardır. Onun dışında kırmızı et, balık, tavuk, sut ve yumurta da demir acısından zengindir. Kurubaklagiller (mercimek nohut fasulye vb.), fındık, badem, kuru kayısı, kuru uzum ve ozellikle ıspanak ile karnabahar gibi sebzeler de yuksek oranda demir icerir.