Bir uzay araştırması yapan robot uzak bir gezegene cakılır. Robotumuzun hasar gormuş uzay gemisinin parcalarını toplamak icin yerel yabancılarla duygusal bir ilişki kurması gerekir. Uzaylılar farklı bir dil konuşmakta olmalarına rağmen yuz ifadeleri oldukca insanidir.
Bu fantastik senaryo, Wisconsin — Madison Universitesi araştırmacıları tarafından ortaokullar icin geliştirilen video oyununun, video oyunlarının cocukların empatisini artırıp arttırmayacağını incelemek ve bu tur becerilerin oğrenmenin beyindeki sinirsel bağlantıları nasıl değiştirebileceğini anlamak icin geliştirdiği bir video oyununun ilkinden.
Cocuklar icin bilim… Kaydor Kristalleri isimli oyunda oyuncular, yabancı bir gezegende uzaylılarla anlaşabilmek icin onların duygu durumlarını anlayabilmek zorundalar.
“Center for Healthy Minds, University of Wisconsin Madison” Bu hafta npj Science of Learning ’de (Bir Nature dergisi) yayınlanan sonucla; ilk kez, 2 hafta kadar kısa bir sure icinde empati geliştirmek icin tasarlanmış bir video oyunu oynayan cocukların; empati ve perspektif alma ile ilgili beyin ağlarında daha fazla bağlantı gosterdiğini ortaya koydu. Bazı cocuklarda ayrıca, bu yaş grubunun gelişmeye başlaması icin cok onemli bir beceri olan duygu duzenleme ile yaygın olarak bağlantılı, değiştirilmiş sinir ağlarını gosterdi.
Sağlıklı Zihinler Merkezi ’ndeki (Center for Healthy Minds) calışmayı yuruten UW — Madison ’dan mezun oğrenci Tammi Kral, “Bu becerilerin video oyunları ile eğitilebilir olduğunun farkına varmak onemli. Cunku bunlar yaşamımız boyunca duygusal olara iyi ve sağlıklı olmamızın belirleyicileri ve -video oyunları olsun ya da olmasın- bu şekilde geliştirilebilirler.”
UW — Madison ’da psikoloji ve psikiyatri bolumlerinde profesor olan ve aynı zamanda calışmanın yurutulduğu merkezin yoneticisi Richard Davidson, “Empatinin, ihtiyacı olan diğerlerine yardım etmek gibi prososyal davranışlara uzanan bir yolda ilk adım olduğunu” acıklıyor.
Araştırma ekibine başkanlık eden Davidson, “Başka birinin icinde bulunduğu zorluk ya da sorun ile empati kuramazsak, yardım icin motivasyon ortaya cıkmayacaktır” diyor. “Bu calışmayla ilgili arzumuz video oyunlarının iyi şeylere neden olması. Eğer oyun endustrisi ve tuketiciler kalplerinde bu mesajı taşıyorlarsa, beyni yıkıcı niteliklerden ziyade erdemli nitelikleri destekleyen şekillerde değiştiren video oyunları yaratabilirler.”
En hassas olduğumuz donemlerde en cok maruz kalıyoruz
Kaiser Family Foundation verilerine gore 8 ila 18 yaş arasındaki gencler, gunde ortalama 70 dakikadan fazla video oyunu oynuyorlar. Cocukların depresyon, zorbalık ve anksiyete gibi olumsuz durumlar karşısında etkilenmeye duyarlı olduğu ergenlik donemlerinde bu oyunlar onları psikolojik acıdan olumsuz etkiler. Ustelik bu donem aynı zamanda beynin hızla buyuduğu bir donemdir de.
İşte ekip, bu kritik donemde olumlu duygusal gelişim icin video oyunlarını kullanmanın bir yolu olup olmadığını oğrenmek istedi ve calışma boylece başladı.
Araştırmacılar rasgele 150 ortaokul oğrencisini 2 gruba atadı. Biri araştırma amacıyla yaratılmış ve empati oğretmeyi amaclayan “Kaydor Kristalleri” (Crystals of Kaydor) denilen deneysel oyunu oynadı. İkinci grup, empati hedeflemeyen “Bastion” adında ticari olarak satılan ve eğlenceli bir kontrol oyunu oynadı.
Kaydor Kristalleri ’ni oynayan cocukların, uzak gezegendeki uzaylılarla etkileşime girerek ofke, korku, mutluluk, surpriz, iğrenme ve huzun gibi insan yuzlerinde tanık oldukları duyguların yoğunluğunu belirlemeyi oğrendikleri gozlemlendi.
Araştırmacılar, oyuncuların oyundaki karakterlerin duygularını belirlemede ne kadar başarılı olduklarını olctuler. Etkinlik ayrıca cocukların pratik yapmalarına ve empati oğrenmelerine yardımcı olma amaclıydı.
Bastion ’u oynayanlarsa, koylerini kurtarmak adına bir makine inşa etmek icin gerekli malzemeleri topladıkları bir hikayede rol aldılar. Ancak gorevler empati oğretmek veya olcmek icin tasarlanmadı. Araştırmacılar oyunu, surukleyici grafikleri ve ucuncu şahıs bakış acısı (Third — Person Perspective) nedeniyle kullandılar.
Yalnızca 2 hafta yeterli oldu
Ekip her 2 haftalık oyun oncesi ve sonrası icin her 2 gruptaki oğrencilerden laboratuvar ortamında fonksiyonel manyetik rezonans goruntuleme taramaları aldı. Ellerindeki bu goruntulerle -empati ve duygu duzenlemesiyle ilişkili olanlar da dahil olmak uzere- beynin bolumleri arasındaki bağlantılara baktılar.
Calışmaya katılan oğrenciler, aynı zamanda beyin taramaları sırasında, başkalarıyla ne kadar doğru empati kurduklarını olcen testleri de tamamladılar.
Araştırmacılar sonunda Kaydor Kristalleri oynayan oğrencilerin Bastion oynayanlara gore, 2 haftalık oyun deneyiminden sonra empati ile ilgili beyin ağlarında daha guclu bağlantıların oluştuğunu buldular.
Dahası duygu duzenlemeyle ilgili kilit beyin ağlarındaki sinirsel bağlantılarını guclendiren Kaydor Kristalleri oyuncuları, daha sonra empati testlerindeki puanlarını artırdılar. Beklenileceği uzere Bastion oynayan oğrencilerin beyinlerindeki taramalarda benzer bir bulguya rastlanmadığı gibi bu oğrencilerin 2 haftalık oyun deneyiminden sona empati testlerindeki sonucları da değişmedi.
Arkasında Bill ve Melinda var
Ancak bunlar ortalama değerler. Etkilerin belirgin olmasına karşın, Kaydor Kristalleri oynayan oğrencilerin bazıları bu konuda bir gelişme gostermediler. Davidson, “Tum cocukların beyindeki sinir ağları ve empati testlerinde gelişme gostermemiş olmasının sebebi eski bir atasozuyle acıklanabilir” diyor:
“Tek beden herkese uymaz.”
Ve ekliyor; “Gelecek araştırmalar icin en onemli zorluklardan biri de, bu tur eğitimlerden hangi cocukların en fazla yararlanabileceğini ve bunun nedenini belirlemektir.”
Davidson ayrıca, empati becerilerinin bu kadar erişilebilir bir şekilde oğretilebilmesinin, otizm spektrumundaki bireyler de dahil olmak uzere, bu becerileri gostermekte zorlanan gruplar icin fayda sağlayabileceğini soyledi.
UW-Madison ’daki Gear Learning ve Kaliforniya Irving Universitesi ’nden araştırmacılar Constance Steinkuehler ve Kurt Squire ile ortaklaşa geliştirilen oyun yalnızca araştırma amaclı kullanılıyor.
Araştırma, Bill & Melinda Gates Vakfı ’ tarafından finanse edildi.

Calışmanın orijinaline aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilisiniz.
Tammi R. A. Kral, Diane E. Stodola, Rasmus M. Birn, Jeanette A. Mumford, Enrique Solis, Lisa Flook, Elena G. Patsenko, Craig G. Anderson, Constance Steinkuehler, Richard J. Davidson. Neural correlates of video game empathy training in adolescents: a randomized trial. npj Science of Learning, 2018; 3 (1) DOI: 10.1038/s41539-018-0029-6