Buz veya diğer soğuk maddeler cildinizle uzun sureli temas ettiğinde buz yanığı meydana gelebilir. Ciltte buz yanığı oluştuğunda cilt hucrelerindeki su donmaya başlar. Donan su, buz kristalleri oluşturarak cilt hucrelerine ciddi zararlar verebilir. Daralan kan damarları, kanın akışını ve bolgeye oksijen verilmesini azaltır ve kan pıhtıları oluşabilir. Gelin, buz yanığının belirtilerini, nedenlerini ve tedavi yontemlerini ayrıntılarıyla ele alalım.
Buz yanığı belirtileri nelerdir? Aşırı soğuğa maruz kalmak, kan damarlarının daralmasına neden olarak kanın damarlardaki hareketini kısıtlar ve hayati organlara ulaşmasını engeller. Bu sebeple kanın, vucudun merkezi organlardan uzak bolgelerine gidişi zorlaştığından ozellikle eller, ayaklar ve parmaklarda soğuktan kaynaklanan yaralanmalar gorulur.
Buz yanığı, guneş yanığı veya diğer yanıklarla aynı belirtileri gosterir. Buz yanığından etkilenen ciltte renk değişimleri meydana gelebilir. Cilt, parlak kırmızı, beyaz veya sarımsı gri bir renk alabilir. Ayrıca buz yanığı olan bir ciltte uyuşma, kaşıntı, karıncalanma hissi, ağrı ve kabarcık gibi semptomlar da gorulebilir.
Buz yanığının nedenleri ve risk faktorleri Ağrıyan kasları ve yaralanmaları tedavi etmek icin kullanılan buz veya soğuk kompreslerin doğrudan ciltle teması halinde buz yanıkları oluşabilir. Ote yandan kar, soğuk hava, ruzgÂr ve yuksek irtifalara maruz kalmak buz yanıklarına neden olabilir.
Dolaşım sisteminizi olumsuz etkileyen yaşam tarzı, alışkanlıklar ve koşullar buz yanığı riskinizi artırabilir. Bununla birlikte, yuksek risk altında olabileceğiniz başka durumlar da soz konusudur:
Sigara icmekSoğuk hava koşullarına uygun giyinmemekKan akışını yavaşlatan ilaclar almakDiyabet, periferik damar hastalıkları veya dolaşım sistemini bozan rahatsızlıklara sahip olmak Ayrıca, kucuk cocuklar ve yaşlılar da hassas ciltleri nedeniyle daha fazla risk altındadırlar.
Buz yanığı nasıl teşhis edilir? Vucudunuzda buz yanığı oluştuğunu duşunuyorsanız, soğuğun kaynağından kurtulmaya calışın. Bunun icin battaniye veya sıcak kompres uygulamak ve eğer ıslaksanız ıslak kıyafetleri cıkarmak alınabilecek onlemler arasında yer alır. Bununla birlikte, aşağıdaki durumlardan herhangi birini yaşıyorsanız, hemen tıbbi yardım alın.
Cildiniz beyaz veya grimsi bir renk almış, soğuk ve kaya gibi sertseCildiniz uyuşmuş haldeyse ve ısınırken karıncalanma yapmıyorsaCildiniz soluksa ve normal sıcaklık sağlanmasına rağmen normal ten rengine donmuyorsa Bunlar, tedavi gerektiren ciddi doku hasarı belirtileri olabilir. Bunların yanında, vucudunuzda kabarcıkların meydana gelmesi de doktora gorunmeniz gerektiği anlamına gelebilir. Doktorunuz, yanık oluşan bolgeyi inceleyerek sizin icin gerekli tedavi planını yapacaktır.
Buz yanığı nasıl tedavi edilir? Eğer buz yanığından muzdaripseniz, soğuk kaynağını cildinizden uzaklaştırın ve uygun sıcaklığa geri getirebilmek icin cildinizi yavaş bir şekilde ısıtmayı deneyin. Bunun icin, etkilenen bolgeyi 20 dakika ılık suda bekletin. Su, 40˚C civarında olmalı ve 42.2˚C ’den fazla olmamalıdır. Ilık su uygulamalarına ek olarak battaniye kullanabilir veya sıcak kompresler uygulayabilirsiniz. Bu işlemler sırasında sıcaklığın cok fazla olmamasına dikkat edin. Bu, yangıyı daha da kotuleştirebilir.
Cildinizde, buz yanığı kaynaklı olarak kabarcıklar veya acık yara oluşursa, bolgeyi temizledikten sonra, mikroplardan uzak tutmak icin bandajlayın. Bolgeye yatıştırıcı merhem de uygulayabilirsiniz.
Ağrıyı hafifletmek icin, recetesiz satılan bir ağrı kesici almayı duşunebilirsiniz. Aloe vera veya diğer topikal jeller de buz yanığının sebep olduğu rahatsızlığı hafifletmeye yardımcı olabilir.
Yanık; renginizde değişiklik, irin, yeşilimsi akıntı veya ateş gibi enfeksiyon belirtilerine sebep olursa mutlaka doktorunuzla iletişime gecin. Doktorunuz antibiyotik veya başka tedaviler onerebilir.
Buz yanığı, ciddiyetine bağlı olarak birkac gun icinde iyileşebileceği gibi, haftalarca da surebilir. Hatta sonrasında, cildinizde yara izi kalabilir. İyileşme surecine yardımcı olmak icin yanık bolgeyi buzdan ve guneşten uzak tutun.
Buz yanıkları nasıl onlenebilir? Buz yanıklarını onlemek icin, soğuk kompres yaparken cildinize doğrudan temas ettirmeyin. Soğuk maddeyi havluya sarabilir veya cildinize kıyafetin uzerinden uygulayabilirsiniz. Bununla birlikte, soğuk hava şartlarına uygun giyinmek ve cildinizi şiddetli ruzgarlardan uygun şekilde korumak da onemlidir.
Kaynak: 1