Koronavirus pandemisinden sonra bircok viral hastalık endişe yaratmaya başladı. Bunlardan bir tanesi de son donemlerde gundemden duşmeyen maymun ciceği virusu. Uzun yıllardır Afrika kıtasında gorulen bu virus, ozellikle son uc aydır dunyanın bircok bolgesindeki insanları etkiliyor. Uzmanlara gore kemirgenlerde ve yabani hayvanların bedenlerinde gorulen maymun ciceği virusu, enfekte olmuş hayvanlar aracılığıyla insanlara bulaşıyor ve yayılıyor. Gectiğimiz ay Dunya Sağlık Orgutu ’nun maymun ciceği salgınını “acil durum” ilan etmesinden sonra konuyla ilgili pek cok detay merak edilmeye başladı. Bu listede maymun ciceği hakkında en sık sorulan 8 sorunun cevabını bulabilirsiniz. İşte merak edilen sorular ve cevapları…
Maymun ciceği nedir? Maymun ciceği, Poxviridae adlı virus ailesinin Orthopoxvirus cinsine ait Monkeypox virusunden kaynaklanan bir hastalıktır. Bu hastalık son donemlerde gundeme gelse de oldukca eski bir tarihi bulunuyor. Bilim insanları bu virusun 1958 yılında maymunlarda 1970 ’li yıllarda ise insanlarda tespit edildiğini belirtiyor. Maymun ciceği virusu cicek hastalığına benzer semptomlara yol acıyor. Ancak maymun ciceği daha hafiftir ve olume neden olma olasılığı cok daha duşuktur. Hastalığın en yaygın semptomları şu şekildedir:
Deri dokuntusuAteşTitremeKas ağrısıTukenmişlikBaş ağrısıBoğaz ağrısı, oksuruk, burun akıntısıLenflerde şişlik Ciltteki dokuntu genellikle sivilce benzeri bir lezyonla başlar. Ardından bu dokuntuler kabarır ve ici sıvıyla dolu bir lezyona donuşur. Dokuntuler ağrılı olabilir. Bu kabarcıklar bir sure sonra kabuklanır ve duşer. Coğu zaman ciltte yara izi bırakır.
Nasıl yayılır? Virus ilk cıktığında sadece eşcinsel erkekler arasında yayıldığı, virusun cinsel yolla bulaşan bir hastalığa neden olduğu duşunuluyordu. Ancak insanların maymun ciceği virusune karşı bir bağışıklığı yok. Bu nedenle uzmanlara gore virus; cinsel yonelim, yaş ya da sağlık durumundan bağımsız bir şekilde herkesi enfekte edebilir. Virusun en onemli bulaş yolu tene temastır. Cinsel aktivite olmasa da cilt dokuntuleriyle doğrudan temas etmek virusun bulaşmasına neden olabilir. Ote yandan havlular, nevresimler ya da giysiler aracılığıyla da bu virus bulaşabilir.
Maymun ciceği cinsel yolla bulaşan bir hastalık mı? Maymun ciceği, cinsel yolla bulaşan bir hastalık değildir. Cunku cinsel olmayan yakın temaslarda da virus bulaşabiliyor. Sarılma, opuşme, dokunma gibi temaslar da virusun kolayca bulaşmasına neden olabiliyor.
İlginizi cekebilir: Uzmanlar Acıkladı! Maymun Ciceği Virusu Cinsel Yolla Mı Bulaşıyor?
Olumcul mu? Uzmanlar bu virusun nadiren olumcul olduğunu belirtiyorlar. Ancak belirli populasyonlarda olum riski artıyor. Ozellikle cocuklar, yaşlılar ve bağışıklığı herhangi bir hastalık nedeniyle baskılanan insanlarda olum riski artıyor.
Tedavisi var mı? Şu an maymun ciceği hastalığının bilinen bir tedavisi bulunmuyor. Ancak dokuntulerin hızlı bir şekilde iyileşmesi icin bazı ilaclar recete edilebiliyor. Ote yandan ağrıları ve diğer semptomları azaltmaya yonelik ağrı kesici ilaclar kullanılabiliyor. Uzmanlara gore maymun ciceği kendi kendini sınırlayan bir hastalık. Yani coğu durumda enfekte olan kişilerin semptomları 2-4 hafta arasında kendi kendine geciyor. Ancak yukarıda bahsettiğimiz gibi risk grubundaki kişiler, hastalığı daha ağır atlatabilir.
Aşısı var mı? Orijinal cicek aşısının, maymun ciceğine karşı %85 oranında etkili olduğu tahmin ediliyor. Doğrudan bu viruse karşı uretilen aşının ise daha koruyucu olduğu duşunuluyor. Ancak maymun ciceği aşısı uzerine hala calışmalar yapılıyor. Yani aşının koruyuculuğu hakkında kesin bir yargıya varmak icin henuz cok erken.
Maymun ciceği icin neden kuresel acil durum ilan edildi? Maymun ciceği virusu coğu zaman olumcul değilse neden bu kadar konuşuluyor? Bu hastalıkta olum riski duşuk olsa da semptomlar aşırı ağrı ve rahatsızlığa neden oluyor. Bazı durumlarda hastaların durumu o kadar kotuleşiyor ki hastane yatışı gerekebiliyor. Ote yandan cilt dokuntuleri, yara izi bırakabiliyor. Aynı zamanda virus; beyin, goz ve akciğere zarar verebiliyor.
Maymun ciceği virusu ne kadar sureyle bulaşıcıdır? Uzmanlara gore semptomlar tamamen iyileşene kadar bireyler virusu bulaştırmaya devam ediyor. Yani ciltteki dokuntuler tamamen gecene kadar maymun ciceği virusu temas yoluyla bulaşmaya devam ediyor.
Kaynak: 1