Tıp alanında son yıllardaki gelişmeler, tum insanlığın ortalama yaşam suresini uzatmakla kalmadı, insanlığın yaşam kalitesini de onemli olcude yukseltti. Buna paralel olarak sporcu sağlığı alanında da ciddi bir ilerleme kaydedildi. Birkac on yıl once, bir sporcunun spor hayatının sona ermesine neden olabilen sakatlıklar, gunumuzde neredeyse birkac haftada tedavi edilebiliyor. Buna karşın son donemde ozellikle genc sporcular, musabakalarda yaşadıkları kalp sorunları ile gundeme geliyor. Diğer insanlara gore genel olarak cok daha sağlıklı olması beklenen profesyonel sporcuların yaşadığı kalp sorunları son donemde goz ardı edilemeyecek duzeyde artmış gorunuyor. Peki, ama neden? Genc sporcuların kalbi, mac sırasında neden aniden duruyor? Detaylara birlikte bakalım…
Amerikan futbolu yıldızı Damar Hamlin ’in kalbinin durması, genc sporcuların musabakalar sırasında yaşadıkları kalp sorunlarını bir kez daha gundeme getirdi Buffalo Bills takımında forma giyen genc sporcu Cincinnati Bengals ile oynanan NFL karşılaşması sırasında rakip oyuncuyla carpıştıktan sonra yere yığıldı. 24 yaşındaki sporcuya saha icerisinde mudahale eden sağlık ekipleri Hamlin ’in “kardiyak arrest” gecirdiğini acıkladı. Yani yıldız oyuncunun kalbi durmuş ve vucudundaki kan dolaşımı kesilmişti.
Hamlin ’in sağlık durumu hÂlen kritik. Ancak oyuncunun kalbinin neden durduğu henuz acıklanmadı. İşte son olarak Amerika Birleşik Devletleri ’nde meydana gelen bu uzucu olay, “genc sporcuların kalbi, mac sırasında neden duruyor” sorusunu bir kez daha akıllara getirdi.
Bazı uzmanlara gore oyuncuların mac sırasında kalbinin durmasının nedeni, kunt travmalar Kunt travma fiziksel darbe, saldırı veya spor karşılaşmalarındaki yaralanmalar veya duşmeler nedeniyle meydana gelen fiziksel travmalar sonunda ortaya cıkan durum. Bu travmalar sonunda sporcularda Komosyo Kordis, yani fiziksel darbeye bağlı kalp durması meydana geliyor.
Spor musabakalarındaki fiziksel darbeler, kardiyak arrest ’e yani kalp durmasına ve vucuttaki kan dolaşımının kesilmesine sebep oluyor. Uzmanlar bunun kalp krizinden farklı bir durum olduğunu ifade ediyor. Cunku kalp krizinde kalp kasına kan gitmiyor.
Mac sırasında, ozellikle goğus bolgesine alınan sert darbeler ciddi kalp sorunlarına neden olabiliyor Hamlin ’in, rakibiyle carpıştığı sırada kalbinde veya başka ic organlarında hasar oluşup oluşmadığı henuz acıklanmadı. Ancak spor karşılaşmalarında alınan darbelerin bu gibi hasarlara neden olabileceği biliniyor. Yani Hamlin ’in mac sırasında kalbini durduran şey, carpışma nedeniyle kalbinde oluşan hasar olabilir.
Bazı sporcuların mac sırasında kalbinin durmasına neden olan bir diğer durum ise “hipertrofik kardiyomiyopati” isimli genetik bir bozukluk Hipertrofik kardiyomiyopati, temelde kalbin fazla buyumesi ve kalınlaşmasıyla kalbin kan pompalama işlevini yerine getirememesi olarak tanımlanabilir. Ustelik son derece tehlikeli ve bir o kadar sinsi bir sporcu hastalığı.
Cunku coğu zaman bu hastalığa sahip sporcular, hicbir sağlık sorunu belirtisiyle karşılaşmıyor. Bu nedenle hipertrofik kardiyomiyopati, ani kalp durmalarına ve hatta olumlere neden olabiliyor. Kardiyak arrest nedeniyle gercekleşen olumlere ise “Ani Olum Sendromu” adı veriliyor.
Son donemde sporcular arasında kalp durma vakalarında onemli bir artış var 2016 yılında Amerika Birleşik Devletleri ’nde yapılan bir araştırmaya gore yalnızca ABD ’de her yıl 100-150 kardiyak arrest vakası yaşanıyor. Gectiğimiz yıl Danimarkalı futbolcu Christian Eriksen bir futbol karşılaşması sırasında ciddi bir kalp sorunu yaşamış ve olumden donmuştu. Eriksen, daha sonra kendisinde veya ailesinde herhangi bir kalp rahatsızlığı olmadığını acıklamıştı.
Kısa sure once Damar Hamlin ’in de mac sırasında kalp sorunu yaşaması, vakaların son donemde gozle gorulur şekilde arttığına işaret ediyor.
Ote yandan hicbir bilimsel dayanağı olmasa da vakalardaki artışı Covid aşılarıyla ilişkilendirenler bile var!
Kaynak: 1