Muzik ruhun gıdası. Hele acı cekiyorken, uzuluyorken, kızıyorken, caresizken, umuda, sevgiye, sağduyuya o bicim hasretken, gercekten de oyle.
Biz de bu duyguların hepsini hissettiğimiz ve hissetmeye devam ettiğimi şu gunlerde surekli olarak kafamızın bir yerlerinde calan duygulara tercuman şarkıları sizler icin listeledik:
Fortunate Son
Creedence Clearwater Revival
Tum Vietnam filmlerinin soundtrack ’inde yeri garanti olan ve neden hicbir milletvekili oğlunun savaşa gidip şehit olmadığını sorgulayan John Fogerty bestesi. Fogerty babacığına şunları soyluyor:
“Bazı hemşeriler bayrak sallamak icin doğar / Kırmızı, beyaz ve maviyi / Ve bando ‘Selam Olsun Reis ’e ’ parcasını calmaya başladığında / Topun ucu ilk onlara doğrulur / O ben değilim / Milletvekilinin oğlu ben değilim / Milyonerin oğlu ben değilim / Şanslı cocuk ben değilim”
Ohio
Crosby, Stills, Nash and Young
4 Mayıs 1970 ’de Kent State Universitesi ’nde gosteri yapan zamane capulcularına ateş acılması sonucu 4 universite oğrencisi hayatını kaybetti. Neil Young ertesi gun studyoya girerek bu şarkıyı kaydetti.
“Nixon ’un teneke askerleri geliyor / Ve biz tek başımızayız / Bu yaz davul seslerini duyuyorum / Ohio ’da 4 olu var”
The Revolution Will Not Be Televised
Gil Scott Heron
İnsan evladının politik pasifliğini ve ana akım medyanın riyakarlığını guclu argumanlarla eleştiren bu şarkı 1970 yılına ait. 40 kusur yıl sonra Penguen belgeselleriyle bu durumu tecrube etmek bize de nasip oldu. Rapper ’ların atası, Dylan ’ın siyahi ve siyasi ikizi Gil Scott Heron şoyle diyor:
“Evinde kalamayacaksın kardeşim / Duğmeyi cevirip yan gelip yatamayacaksın / Bunyeni uyuşukluğa terk edemeyeceksin / Ya da iki bira kapmak icin reklamı bekleyemeyeceksin / Cunku kardeşim devrim / Televizyondan yayınlanmayacak”
Get Up, Stand Up
Bob Marley
Rasta Havarisi Bob Marley ’in siyasi goruşlerine katılırsınız ya da katılmazsınız; ancak baskı ve zulme karşı cıkan herkesin onun şarkılarında ilham bulacak bir şeyi vardır. Boyle buyurmuş Bob:
“Şu-izm Bu-izm ’lerinizden sıkıldık / Tanrı adına olup cennete gitmekten de / Şunu bildiğinde anlarsın / Tanrı sende yaşar / Bazılarını bazen kandırabilirsin / Ama herkesi her zaman kandıramazsın / Işığı gormek mi istiyorsun? / O zaman hakların icin ayağa kalk”
London Calling
The Clash
Muhalif tavır sanırım reggae ile birlikte en cok punk ’a yakışıyor. Sex Pistols ’dan Dead Kennedys ’e bu listeye girebilecek pek cok grup ve şarkı var. Ama biz Londra ’nın Cağrısı ’na kapıldık:
“Londra cağırıyor olumun zombilerini / Pes etmek yerine bir nefes daha almaya / Buz cağı geldi guneşin sonuyla birlikte / Motorlar durdu, buğday tukendi / Londra sular altında / Ama ben zaten hep nehir kenarında yaşadım”
Ghost of Tom Joad
Bruce Springsteen & Tom Morello
Patron ’un Gazap Uzumleri ’nin ana kahramanı Tom Joad icin yazdığı bu guzellemede, ona gitarının uzerinde ‘Evsizler Silahlanmalı ’ yazan bir başka capulcu eşlik ediyor. Muzik tarihinin en guzel gitar sololarında birisi şu sozler uzerinden cınlıyor:
“Tom dedi ki: Anacım ne zaman bir polis bir garibanı doverse / Ne zaman ac bir bebek ağlarsa / Nerede ozgurluğu icin cırpınan biri varsa / Gozlerinin icine bak anacığım / Cunku ben orada olacağım”
What ’s Going On?
Marvin Gaye
Protest şarkıların onemli coğunluğuna ofke hakimdir. Motown ’un dahi cocuğu Marvin Gaye ’inkine ise kederli bir sorgulama hakim. Protest şarkılarla ortak noktası ise, dile getirdiklerinin ne yazık ki bugun bile hala gecerli olması. Bugun itibariyle Turkiye ’nin en sağduyulu uc insanı olan, Berkin, Burak ve Ahmet ’in babası icin saygıyla gelsin:
“Analar, analar / Ne coğunuz ağlıyor / Kardeşler, kardeşler / Ne coğunuz oluyor / Biliyorsun, bir yolunu bulmak zorundayız / Buralara sevgiyi getirmenin”
For What It ’s Worth
Buffalo Springfield
Grup, rock alemine Neil Young ve Stephen Stills ’i hediye etmeden once bize şu şarkıyı hediye etti:
“Burada bir şeyler donuyor / Ne olduğu tam belli değil / Şurada silahlı bir adam / Bana akıllı olmamı soyluyor / Savaş cizgileri cekiliyor / Herkes haksızsa, kimse haklı değildir / Gencler fikirlerini soyluyor / Ama arkalarındaki baskı cok buyuk / Durun cocuklar, o ses de ne? / Hey bakıverin şu devrilene”
The Times They Are-A Changing
Bob Dylan
Bundan daha uzun bir listeyi sadece Dylan şarkılarından bile oluşturmak mumkunken, haliyle secim yapmak oldukca zor. Watchmen ’in jeneriği eşliğinde şu dizeler tum Alo Fatih ’ler icin gelsin:
“Toplaşın ey gazeteciler, koşe yazarları / Kalemiyle falcılık yapanlar / Gozunuzu dort acın / Cunku bir şansınız daha olmayacak / Tekerlek daha donerken / Cok erken konuşmayın / Zira bilemezsin / Yakında ne olacağını / Bakarsın bugun kaybeden yarın kazanır / Cunku devir hep değişir”
We Shall Overcome
Joan Baez
Amerikan Sivil Hakları Hareketi ’nin en karakteristik şarkısı belki de bu. Hareketin onculerinden rahmetli Pete Seeger ’ın ruhuna, capulcuların babaannesi Joan Baez ’den geliyor:
“Bunları atlatacağız / El ele yuruyeceğiz / Gercek bizi ozgurleştirecek / Kalbimin derinliklerinde biliyorum bunu / Bir gun bunları atlatacağız”
Revolution
The Beatles
Her tarafı yakıp yıkarak insanları haklı davalarında haksız kılmaya calışan provakatorlere Fantastik Dortlu ’nun iki lafı var. Melih Başgan ’ın bu listede en cok seveceği şarkı gelsin:
“Devrim istediğini soyluyorsun / E, hepimiz değiştirmek isteriz dunyayı / Bunun evrim olduğunu soyluyorsun / Biliyorsun, hepimiz değiştirmek isteriz dunyayı / Ama yıkımdan bahsettiğinde / Bil ki ben yokum”
Masters of War
Eddie Vedder
Tamam, herkesten tek şarkı almak icin azami gayreti sarf ettik. Ama soz konusu olan şairlerin hası Bob Dylan olunca bu pek mumkun değil. Zira ayakkabı kutuları icin bundan daha uygun dizeler bulan beri gelsin:
“Sana bir şey sorayım / Paran o kadar guzel mi? / Bağışlanmanı satın alabilir mi? / Sence yapabilir mi bunu? / Bence olum gunu geldiğinde / Anlayacaksın bunu / Yığdığın onca para / Geri satın alamayacak ruhunu” Renk olsun, Eddie Vedder ’dan dinleyelim…
Imagine
John Lennon
Guzel adam, guzel gozlukler, guzel dilekler, guzel şarkı, kotu eş secimi:
“Hayal et mulkiyet olmadığını / Bilmem yapabilir misin bunu / Acgozluluğe de, aclığa da gerek olmadığını / İnsanların kardeş olduğunu / Hayal et tum insanların / Dunyayı paylaştığını / Hayalperest olduğumu duşunebilirsin / Ama yalnız değilim / Umarım sen de bir gun katılırsın bize / Ve dunya tekmişcesine yaşar” Hayal edin… Lutfen. 🙂
Bonusların en bizdeni: Eyvallah
Duman
Yukarıdaki listede yer alan tum isimler, genc insanların hislerine gercek anlamda tercume olmayı başarabilmiş insanlar. Bu topraklarda bunu başarabilmek ise zor iş. Ama sizler başardınız cocuklar. Başkalarına haksızlık etmek istemiyorum ama o gun, o an, o genclere ilac gibi geldi bu şarkı. İyi ki varsınız lan!