1950 ’lerin ortasında gectiğimiz gunlerde kaybettiğimiz Erol Buyukburc ile Erkin Koray Turkiye ’de rock muziğinin temellerini attı. Sonrasında ise Cem Karaca, Moğollar ve Mavi Işıklar gibi isimlerin ortaya cıkması ile en guzel donemlerini yaşamaya başladı Turk rock muziği.
Ama hep aynı cizgide gitmedi Turkce rock. Dunyada değişen trendler, siyasi hareketler ve psychedelic denemelerden etkilenen Turkce rock 1960 ve 70 ’li yıllarda kendi alternatif alt turlerini ve seslerini yarattı.
İşte bugun size bir doneme damgasını vuran “saykodelik yıllardan” Turk psychedelic muziğinin (bazıları Anadolu rock da der) hala dunya muziğine ilham vermeye devam eden en onemli orneklerinden bahsedeceğiz.
Takın kulaklıklarınızı, keyifle dinleyin. Cunku onlar gibisi bir daha gelmedi!
1. Selda Bağcan – Yaylalar Selda Bağcan ’ın Turk muzik tarihinin en enfes sesli kadınlarından biri olduğunu inkar edemeyiz. Biz nedense cok kıymetini bilememiş olsak da dunya muziği Selda Bağcan ’ın şarkılarından ve muziğinden acayip etkilenmiştir. Orneğin bir gun Elijah Wood ’un Selda Bağcan ’a nasıl hayran olduğunu acıkladığı roportajını okuyabilir ya da gittiğiniz Rock ’n ’Coke ’ta sahnedeki DJ ’in bir Selda Bağcan turkusunu mixlediğini duyabilirsiniz. Oyle buyuk, oyle ozeldir Selda Bağcan. Seviyoruz.
2. Erkin Koray – Silinmeyen Hatıralar https://www.youtube.com/watch?v=9Y6xTsmahqE
Elektro saz ile bizi tanıştıran kişidir Erkin Koray. Orhan Gencebay ile de ortak calışmalar yapmıştır, Turk oriental psyhcedelic muziğin yapı taşlarını da oluşturmuştur. İlktir, ozeldir, yıllar gecse de yeri doldurulamayandır.
3. Neşe Karabocek – Yali Yali https://www.youtube.com/watch?v=lVfkjnPuEDQ
Opera eğitiminden Turk sanat muziğine doğru evrilen Neşe Karabocek ’in 70 ’li yıllarda yaptığı muziğe tam olarak rock diyemeyiz ama psychedelic tınılara sahip şarkıları olduğunu da yadsıyamayız. Oyle ki Selda Bağcan ile birlikte yabancı DJ ’lerin mixlerinde en cok kullandığı sample ’ların sahibidir Neşe Karabocek.
4. Arif Sağ – Bu Ayrılık Neden Oldu (Ellerini Cekip Benden) Turk halk muziğinin babası Arif Sağ ’ın bu buram buram huzun kokan, insanı ucurumdan atlama isteğine kadar goturen turkusunde saykodelik nameleri dibine kadar hissederiz.
5. Ersen Dinleten – Garip Gonlum Aynı melodik akışın ve ritmik yapının enstrumanlarla desteklendiği bu şarkının vokallerinde saykodelik yılların etkisi hemen hissediliyor.
6. Edip Akbayram – Anam Ağlar Başucumda Oturur Yer aldığı albumun kapağından bile saykodelik yılların etkisini hissedebildiğiniz bu parcada klasik bir turkuden daha fazlasını Edip Akbayram ’ın yorumunda buluyoruz. Aynı turkuyu Orhan Hakalmaz ya da Neşet Ertaş ’tan da dinleyebilirsiniz ama Edip Akbayram ’da saykodelik etkileri hemen hissedebilirsiniz.
7. Barış Manco – Donence Barış Abi‘nin en saykodeliğe yakın şarkısıdır Donence. İcinde aynı anda progresif rock, psychedelic rock, funk, disco, soul ve pop ritimlerini barındırarak bizi her donemde aynı ruh moduna sokabilen nadir parcalardandır.
8. Bunalım – Yollar 70 ’li yılların saf saykodelik rock gruplarından biriydi Bunalım. Canlı performanslarıyla da psychedelic akımının tum etkisini donemin şanslı izleyecilerine hissettiren Bunalım ’ın Erkin Koray ’dan etkilenmiş olduğu da su goturmez bir gercek.
9. Beybonlar – Nenni İşte saykodeliği tam dibine kadar hissettiğimiz şarkılardan biri. Sıradışı introsu (bebek ağlaması), şarkı boyunca devam eden davul solosu ile harika bir şarkıyı bizi armağan eden Beybonlar sadece tek 45lik cıkardılar ve ortadan kayboldular. Ancak size son olarak şunu soylemeden bitirmeyelim: Şarkıdaki o harika davul solosu o zamanlar sadece 12 yaşında olan Sefa Ulaştır ’a ait. Hayran olmamak mumkun değil.
Saykodelik sevenler icin kitap bonusu
Turkce rock muziğin temellerine inmek ve ozellikle Turk psychedelic muziğin doğuşu/gelişimine tanıklık etmek isterseniz Guven Erkin Erkal ’ın yazdığı Turkiye Rock Tarihi 1: Saykodelik Yıllar kitabına da goz atmanızı tavsiye ederiz.
Esinlenilen kaynak: Dummymag