Robert jonhson hakkında en cok komplo teorileri uretilmiş muzisyenlerden biri. Modern Blues muziğin temelini oluşturan akor kalıplarını, nota aralıklarını ve gitar ritmlerini bulmuş oldukca yetenekli bir muzisyen olan Robert Johnson, aynı zamanda uğursuz yaş 27 efsanesinin ve bircok şeytan hikayesinin ilham kaynağıdır. Bircok kez dizilerde, şarkılarda veya filmlerde hayat hikayesine gonderme yapılan Blues efsanesi Robert Johnson hakkında merak ettikleriniz listemizde.
Cocukluğunu gocmen kamplarında ve ciftliklerde calışarak gecirdi.
Robert Johnson 8 mayıs 1911 de Mississippi ’nin kırsal bolgelerinden Hazlehurst ’ta dunyaya geldi. O yıllar siyahi bireyler icin zorlu yıllardı ve bu yuzden Robert ’ın da cok kolay bir cocukluğu olmadı. Cocukluğunu; o donemdeki bircok siyahi bireylerin yaptığı gibi gocmen kamplarında ve ciftliklerde calışarak gecirdi. Cocuk yaşlardayken bir gozunun neredeyse kor olmasına sebep olan bir hastalık gecirdi.
Karısı olunce Kendini tamamen muziğe verdi.
Robert Johnson 16 yaşındayken karısını, doğum yaptığı esnada kaybetti. Karısının olumunun şokunu atlatamayan Robert; bu tarihten itibaren kendini tamamen muziğe verdi. Zamanının coğunu bir koşeye cekilip yalnız başına gitarını tınlatarak gecirirdi. Blues muziğin siyahiler arasında populer olmaya başladığı yıllar olduğu icin Robert da bu tarzdan etkilenerek bestelerini blues standartlarında yaptı.
Otel odasında yapılan amator kayıtlar.
Robert Johnson ’ın yaptığı kayıtları bir otel odasında, akulu bir kayıt aletine yapılmıştı. Toplam 30 kusur şarkısını kaydetmiş olsa da cok daha fazla bestesi olduğu soylenir. Yaptığı kayıtlar donemin imkanlarından dolayı maksimum 3 dakika ile sınırlıydı cunku o zamanlarda uretilen bu tarz portatif kayıt cihazları 3 dakikadan sonra ısınmaya, daha da calışmaya devam ettirilirse yanmaya başlar ve bozulurdu. Uzun yıllar, kayıtlı bulunan 27 şarkısı olduğu duşunuluyordu fakat daha sonra 42 şarkısı daha bulundu. Şarkıların kayıtları o donem şartları (1920 ’ler) duşunulduğunde pek tabii oldukca eski.
1 yıl ortadan kaybolduktan sonra virtuoz olarak geri dondu.
Robert Johnson normal ve sıradanlığı aşamamış bir blues muzisyeniyken bir anda ortadan kayboldu. Bir yıl boyunca kendisinden hicbir haber alınamadı, kimse nerede, ne yaptığını bilmiyordu. Robert Johnson 1 yıl sonra geri donduğunde herkesi şaşırttı cunku artık inanılmaz bir tekniği ve calışı vardı. Onun bu kadar hızlı bir şekilde, virtuozluk derecesinde iyi bir tekniğe sahip oluşunu cevresindekiler, o donemde daha fazla olan batıl inancların da etkisiyle; “demek ki ruhunu şeytana sattı” şeklinde yorumladılar ve o gunden bugune hakkında efsaneler anlatıldı.
Gitarını Nasıl akort ettiği bugun bile bir gizem
Efsaneye gore Robert Johnson ’un; bir gece yarısı oylesine dolanmak ya da tuvalet ihtiyacını gidermek icin fidanlığa gittiğinde burada şeytanla karşılaştığı ve Dunya ’nın en iyi blues muzisyeni olmasına karşılık ruhunu şeytana sattığı soylenir. Şeytan ise onun ruhuna karşılık ondan gitarını istediği, akordunu bizzat kendisinin yaparak ona verdiği bu akordun nasıl yapılacağını yalnızca ona oğrettiği soylenir. Robert Johnson ’un inanılmaz bir tekniğe sahip oluşunu insanlar bu şekilde yorumlamışlardır. Onunla ilgili soylentileri asıl efsane yapan ise 1990 ’da Robert ’ın gitarı uzerine yapılan bir araştırmadır. Yapılan araştırmaya gore ise Robert Johnson ’ın gitarı gercekten de farklı ve daha once gorulmemiş bir şekilde akortludur. Gitarlarda diğer enstrumanlar gibi belli bir frekans aralığında veya belli bir notaya gore akortlanır ancak Robert Johnson ’un gitarının neye gore akortlandığı gunumuzde bile cozulememiştir. Robert ’ın bunu asla kimseye oğretmemiş olması da duşundurucudur. Onu kendi başına gitar akordunu yaparken goren olmamıştır. Tekniğini o kadar sır olarak saklamıştır ki; herhangi bir yerde gitar calarken, gitar calışını dikkatle izleyen birini gorduğu anda dahi calmayı bırakarak bulunduğu yeri terk ettiği soylenir. Robert Johnson ’un şarkılarının isimleri de şeytani gondermeler icerir; “Peşimdeki Cehennem Kopeği”, “Ben ve Şeytan”, “Kesişen Yollar Şeytanı” gibi genellikle şeytansı gondermeler icerir.
Zamanla bir Blues efsanesi haline geldi.
Robert Johnson gercekten ruhunu şeytana sattı mı bilinmiyor, belki de 1 yıl boyunca kendini geliştirdi (insan bir yılda neler yapmaz) ve boylesine bir tekniğe sahip oldu belki de zaten cok iyi bir muzisyendi. Ancak şu var ki, Robert Johnson ’ın gunumuze kadar ulaşan yaklaşık 30 bestesi onu bir blues efsanesi haline getirdi ve dunyaca unlu sanatcılar onun şarkılarını yeniden duzenleyip coverladılar. Şarkılarını yeniden duzenleyip cover yapan unlulerden bazıları ise; Blues Brothers, Canned Heat, Cream, Eric Clapton, Bob Dylan, Fleetwood Mac, Grateful Dead, Deep Purple, John Hammond, Jeff Healey Band, Rolling Stones, Red Hot Chili Peppers, Elmore James, B.B. King, Led Zeppelin, Robert Lockwood, Taj Mahal, Cassandra Wilson, ZZ Top gibi dunyaca unlu isimlerdi. Bilinen en unlu şarkısı bizim Blues Brothers Band ’den aşina olduğumuz; “Sweet home Chicago” dur.
Bircok filmde ve dizide hayat hikayesine gondermeler yapıldı.
Bugunun teknolojisiyle bile tekniğini kimsenin anlayamadığı Robert Johnson ’un hayatı bircok filme ve diziye ilham kaynağı oldu. Hayatını anlatan 1986 yapımı “Crossroads” filmi dışında cekilen bircok filmde veya dizide doğrudan ya da dolaylı olarak hayat hikayesine gondermeler yapıldı. Onun hikayesine gonderme yapılan sahnelerden en unlu olanı unlu Supernatural dizisinin; 2. Sezonunun, “Crossroads Blues” isimli 8. Bolumudur. “Crossroads Blues” aynı zamanda bir Robert Johnson şarkısının ismidir. “Crossroads” kelime olarak kesişen yollar demektir ve inanışa gore şeytanla yapılan anlaşmalar buralarda yapılır.
Kendisine yollanan zehirli icki yuzunden hayatını kaybetti.
Robert Johnson ’ın olumu aslında kadınlara olan duşkunluğunden olmuştur. Bir gun caldığı barın sahibinin karısına sulanınca bar sahibi buna cok sinirlenir. Ortalık sakinleştikten sonra Robert Johnson ’ın masasına dostca olduğunu soyleyerek bir şişe acık icki yollar. O gun Robert ’ın yanındaki arkadaşı Howlin ’ Wolf onu ickiyi icmemesi konusunda uyarmıştır ancak Robert Johnson ise onu dinlemez ve ickiyi icer. Gonderilen icki aslında zehirlidir ve bu yuzden Robert oracıkta hayatını kaybeder. Olduğunde yalnızca 27 yaşında olan Robert Johnson 27 yaşında olen yetenekler kervanının ilkidir. Robert ’tan sonra aynı yaşta olen dunyaca unlu yetenekler icin (Jim Morrison, Jimi Hendrix, Kurt Cobain, Brian Jones, Janis Joplin, Amy Winehouse…) “Uğursuz 27 yaş” efsanesi olmuştur.
Ruhunu şeytana satmasının arkasında saklanan gercek.
Ruhunu şeytana satma hikayesinin arkasında, aslında gercek babasını aramasının yattığı soylenir. Robert ’ın Annesi, kocasının dort ay kadar şehir dışında bir işe gitmesinden yararlanıp başka bir adamla ilişki kurmuş ve bu ilişkiden Robert Johnson doğmuştu. Ancak annesinin kocası da pek masum değildi, başka bir kadınla ilişkisi vardı. Hatta bir donem; Robert Johnson ’ın annesi, ilişki yaşadığı diğer kadın ve butun cocuklarıyla beraber aynı evde oturacak kadar işi ilerletmiş ve bir sure sonra onları terk edip ortadan kaybolmuştu. Robert Johnson babasız buyudu bu yuzden de icinde surekli olarak babasını arama isteği vardı. Robert 1930 ’da evden cıktı ve babasını bulmak icin Hazlehurst Missisippi ’ye doğru gitti, gidiş o gidiş. Bir sene boyunca kendisinden kimsenin bir haber alamadığı Robert Johnson Hazzlehurst ’te babasını buldu mu bilinmiyor ancak usta bir gitarist olan İke Zinneman adındaki bir adamla sabahlara kadar gitar caldığı biliniyor. Gitar calmayı tam olarak bu şekilde ilerlettiği soylenmektedir. Robert bu donemin sonrasında bilinen 29 parcasının hemen hemen tamamını bestelemiş, bunun da otesinde, donemin bircok blues standardını da oğrenmiş ve tekniğini virtuozluk derecesinde ilerletmiş olarak geri dondu. Robert Johnson ayrıca cok iyi bir muzik kulağına sahipti. Bir arkadaşının aktardığına gore Robert bir barda oturup arkadaşlarıyla sohbet ederken arkada calan parcayı hic dinlememiş olsa dahi, haftalar sonra butun sozleri ve muziğiyle tekrar calabilirmiş.
Kendisi olse de muziği bugunlere gelmeyi başarmıştır.
Turkiye ’de nasıl Aşık Mahzuni, Neşet Ertaş varsa; batıda da Robert Johnson vardır. Turkiye ’de nasıl Cem Karaca, Edip Akbayram ve benzeri sanatcılar bu halk ozanlarının ruhunu yalayıp yutmuş, turkulerini modernize etmişlerse aynı olayı batıda da; Eric Clapton, Rolling Stones ve benzeri sanatcılar Robert Johnson icin yapmışlardır. Blues muziğin bilinen standartlarının hepsi Robert Johnson şarkılarından elde edilmiştir (12 bar blues). Olumunden itibaren besteleri blues muzik tarzının bel kemiğini oluşturmuştur. Rolling Stones ’un “Love in vain”, Eric Clapton ’ın “Crossroads”, Led Zeppelin ’in “Travelling riverside blues” gibi şarkıları gecmişten bugune muzisyen ve sanatcıların Robert Johnson hayranlığını gosteren şarkılarından yalnızca bazılarıdır.
Bariz bir ornek verecek olursak; Resimde Eric Clapton ’ın “Me and Mr. Johnson” albumunun kapak resmini gormektesiniz. Eric Clapton ’ın Robert Johnson şarkılarını yeniden yorumlayıp soylediği 2004 ’te cıkan ve buram buram blues kokan bu album; Eric Clapton ’ın Robert Johnson hayranlığını cumle aleme ilan etmesidir. Sandalyede oturan Eric Clapton ’ın sol tarafındaki duvarda asılı olan ve masa uzerinde duran resimlerde kimin olduğunu soylememize artık gerek yok sanırız…
Kaynak; 1, 2, 3, 4