Turk muzik tarihinin yaşayan efsanelerinden olan Okay Temiz, muzik kariyerine 1967 yılında Avrupa ’da, caz muziğinin merkezi olan İsvec ’te başladı. İsvec ’te Turk muziğinin resmi olmayan muzik elcisi haline gelen Okay Temiz, senelerce bircok unlu caz sanatcısı ile birlikte caldı. Gelin, 308 festivalde ve 3.600 konserde sahne alan ve altı album cıkaran yetenekli sanatcıyı daha yakından tanıyalım.
Okay Temiz kimdir? Okay Temiz, 1939 yılında İstanbul yakınlarında doğdu. Annesi, 1924 yılında kurulan Musiki Muallim Mektebi ’nde eğitim goren ve ud calan bir muzisyendi. Daha sonra ailesiyle birlikte Ankara ’ya taşınan Temiz, Ankara Konservatuarı ’nda davul ve perkusyon eğitimi aldı. Profesyonel kariyerine Kuzey Afrika, Yakın Doğu ve tum Turkiye ’yi gezdiği gosteri gruplarının bir uyesi olarak başladı. Avrupa ’da ozellikle İskandinavya ’da yeteneğini sergileyen Okay Temiz, hem İsvec ’i hem de Finlandiya ’yı ikinci vatanı olarak benimsedi. Kısa surede gercek bir dunya muzisyeni olmayı başaran Temiz, Turk muziğine derin bir sevgi besleyen trompetci Don Cherry gibi unlu caz muzisyenleriyle caldı. Turk, Afrika, Guney Afrika, Makedon ve Hint ezgilerini bir arada kullanarak Dunya Muziği turunun ortaya cıkmasında onemli rol oynamıştır.
Alışılmadık derecede hassas bir kulağa sahip olan Okay Temiz; traktor ve egzoz boruları gibi şaşırtıcı nesneleri muzik aletine donuşturmesiyle unlu Okay ’ın hayatı hep muzikle ic iceydi. Babası Okay ’a, askerlik hizmeti sırasında yedek subay olabilmesi icin Tophane Sanat Okulu ’na kaydolmasını teklif etmişti. Bu teklifi kabul ederek Tophane Sanat Enstitusu ’nde eğitim alan sanatcı, muzik aletleri yapmaya başladı. Alışılmadık nesnelerle, kendine has tınıları olan bircok muzik aleti yaptı. Bu enstrumanlar o zamandan beri dunyanın dort bir yanındaki muzik severlerin kalbini fethetti. Turk ezgilerini caz ile birleştiren Okay Temiz, muziğinde tarım aletleri kullanmayı sevmesi nedeniyle Anadolu ’ya tarım kulturunden gelen muzik tarzını da tanıttı. Yetenekli sanatcı bununla da kalmayıp, İsvec ’te traktorlerle muzik atolyesi bile yaptı.
Okay Temiz, 1967 yılında İsvec ’e giderek hayatında yeni bir donem başlattı. Bu sırada Amerikalı caz trompetcisi Don Cherry ile tanıştı İkili cok sayıda konser verdi ve album yaptı. Ardından gruba bascı Johnny Dyani katıldı. Temiz; Dexter Gordon, George Russell ve Clark Terry gibi unlu caz muzisyenleriyle de caldı. 1972 yılının başlarında bascı Dyani ve Guney Afrikalı trampetci Mongezi Feza ile birlikte Xaba grubunu kurdular. İsvec ’te Kultur Bakanlığı desteğiyle 30 yıllık kariyeri boyunca farklı ulkelerden gelen bircok muzisyenle caldı. Temiz ’in birlikte caldığı Turk muzisyenler arasında Salih Baysal, ney sanatcısı Aka Gunduz ve Hacı Tekbilek, klarnetci Saffet Gundeğer ve zurna sanatcısı Binali Selman gibi isimler bulunuyor. 1972 ’de Salih Baysal, Muvaffak Falay Bernt Rosengren, Gunnar Bergsten ve Uvve Gustafsson ile “Sevda” isimli muzik grubunu kurdu. Sevda, İsvec devletinden maddi yardım alan ilk grup oldu ve sonunda 1974 yılında dunya capında une kavuşan “Oriental Wind”i grubu kuruldu.
Muziğin kendi hayatı, cazın da hayatını adapte edebileceği bir muzik turu olduğunu vurgulayan Okay Temiz, bunu bir duşunce bicimi olarak goruyor Ritmin muzikte cok onemli bir unsur olduğunu soyleyen Temiz, Turk muziğinde de ritim kullanımının on planda olması gerektiğini duşunuyor. Unlu sanatcı, Turk populer muziğinin besteden cok sozlere oncelik verdiğini soyluyor. Caz muziğinin artık Turkiye ’de daha populer olduğunu duşunen Temiz, biletlerin daha ucuz olması gerektiğinin, boylece herkesin satın alabileceğinin altını ciziyor.
Unlu sanatcı ortaokul oğrencilerine ritim dersleri veriyor Okay Temiz, 1993 yılı itibariyle Finlandiya ’da calışmalarına devam etti ve 1994 yılında Anna Temiz ile evlendi. 1998 yılında ise Turkiye ’ye yerleşerek, Kultur Bakanlığı Turk Muziği Topluluğu ’nun kadrolu sanatcısı olarak pek cok şehirde konserler vermeye devam etti. Dunyanın pek cok ulkesinde Turk ve dunya ritimlerini tanıtan programlar duzenledi. Temiz, kendi bestelerinden oluşan “Kuzeyden Guneye Yansımalar” isimli albumunu, İzmir Devlet Senfoni Orkestrası ile kaydetti. Ayrıca, Turkiye Cumhuriyeti ’nin 75.yılı anısına da “Kutlama” isimli bir CD kaydetti.
Yetenekli ritim virtuozu, Yalova ’da ortaokul oğrencilerine ritim dersleri vermeye devam ediyor. Ayrıca Eylul-Mayıs ayları arasında Galata Kuledibi ’ndeki Ritim Atolyesi ’nde her yaştan muziksevere ders vermektedir. Atolyesinde, kendi yaptığı enstrumanlar da dahil olmak uzere farklı turde vurmalı calgılar bulunuyor. Okay Temiz, ritim derslerinin hafıza becerilerini, konsantrasyonu, dengeyi ve iş birliği yapma yeteneğini geliştirdiğini soyluyor. Ayrıca ritim derslerinin, konsantrasyon sorunları olan cocuklara yardımcı olduğunu ve Alzheimer ’ı onlediğini duşunuyor.
Kaynak: 1 2