Gunluk duşunce yapımızla evrenin buyukluğunu idrak edebilmemiz gercekten cok zor. 100 yıllık bir omur bizler icin cok uzun bir zaman dilimi gibi gelse de, evrenin yaşıyla kıyaslandığında 100 bin yıl bile goz acıp kapayıncaya kadar geciyor.
Evrenin buyukluğunu duşunduğumuzdeyse işin icinden cıkamaz hale geliyoruz. Cunku o kadar buyuk ki, aklımız dahi almıyor. Normal duşunce yapımızla bu buyukluğu olceklendirmekte bile cok zorlanıyoruz.
Peki bu kadar buyuk bir evrende, yaşamın sadece dunyada olması cok duşuk bir ihtimal değil mi? Unlu gokbilimci Carl Sagan ’ın, uzayda yaşamın olup olmadığı hakkındaki fikri şoyle: “Evrende yalnız olduğumuzu duşunmek, okyanustan bir bardak su alıp balinalar yok demekle aynı şey.”
Yalnız mıyız, değil miyiz? Henuz bilmiyoruz fakat aşağıdaki maddeleri okuduktan sonra aklınızda bir fikir oluşacağına eminiz.
İşte şimdi, okurken sizi hem cok değersiz hem de cok değerli hissettirecek evrenle ilgili 20 bilgi.
1. Samanyolu galaksisinde, dunyadaki her kum tanesinden daha fazla gezegen var
Samanyolu galaksisinde sadece Dunya buyukluğunde 46 milyar gezegen bulunmakta. Bu sayı dunyadaki butun kumsal ve collerdeki kum sayısından daha fazla.
2. Dunyadaki suyun yarısı guneşten bile eski
Araştırmalar ictiğimiz suyun %50 ’sinin 4.5 milyar yıl once oluştuğunu gosteriyor. Bu da demek oluyor ki Dunyadaki su Dunyanın kendisinden, guneş sisteminden ve guneşten daha yaşlı.
3. Gokbilimciler dunya boyutunda pırlanta keşfetti
Dunyadan 900 ışık yılı uzaklıkta olan ve boyu neredeyse Dunya kadar olan pırlanta, gokbilimciler tarafından bu zamana kadar saptanmış en duşuk sıcaklığa sahip. Gelin gorun ki, ışık hızıyla yolculuk edebilsek bile oraya gitmemiz 10 insan omru alır.
4. Uzayda suzulen başıboş gezegenlerde bile yaşam olabilir
Bilim adamı David Stevenson ’a gore bu gezegenler atmosferlerindeki hidrojeni muhafaza edebiliyorlarsa, suyu sıvı hale tutabilecek kadar sıcak olabilirler. Bu da yaşamın oluşması icin uygun ortamı sağlayabilir.
5. Gama ışını yuzunden hepimiz bir anda olebiliriz
Olen bir yıldız nadiren uzaya yoğun gama ışınları bırakır. Bu ışınlar eğer dunyaya gelirse, yaşayan her şey anında olebilir. Gama ışınları uzayda ışık hızıyla hareket ettiklerinden dolayı, dunyaya gelmeden once gozlemlenebilmesi de imkansızdır.
6. Evren bej renginde ve buna Kozmik Latte deniyor
2001 ’de Johns Hopkins Universitesi ’nde yapılan bir araştırmada, evrenin bej renginde olduğu tespit edildi. Yaklaşık 200 bin galaksiden yayılan ışıkları analiz eden araştırma ekibi, topladıkları verilerden bir kozmik spektrum oluşturdu ve bunları birleştirerek insan gozunun gorebileceği bir renge donuşturdu. Bu renge daha sonra Kozmik Latte adı verildi.
7. Gokyuzu zaman makinası gibi
Samanyolu ’na en yakın galaksi olan ve bir trilyon yıldıza ev sahipliği yapan Andromeda ’nın en onemli ozelliklerinden biri dunyadan cıplak gozle gorulebilmesi. Yaklaşık 2.5 milyon ışık yılı uzaklıkta olan bu galaksiye baktığımızda, aslında Andromeda ’nın 2.5 milyon yıl onceki halini goruyoruz.
8. Kişi başına 24 galaksi duşuyor
Gozlemlenebilir evrende yaklaşık olarak 170 ile 200 milyar arasında galaksi mevcut. Bu da Dunyada yaşayan her insan icin 24 galaksi demek.
9. Gozlemlenebilir evrende 70 sekstilyon yıldız var (70,000,000,000,000,000,000,000)
Avustralya ’da bir universitede yapılan araştırmaya gore, gozlemlenebilir evrende yaklaşık 70 sekstilyon yıldız var. Araştırmayı yapan ekip yıldızların sayımında, dunyanın en iyi teleskoplarından iki tanesini kullanmış.
10. Hepimiz evren kadar yaşlıyız
Madde sonradan yaratılamadığı ve yok edilemediği icin, hepimiz evren kadar yaşlıyız.
11. Ay, Dunyadan giderek uzaklaşıyor
Gelgitlerin yarattığı etki sebebiyle Ay, her yıl Dunyadan 3,8 cm uzaklaşıyor.
12. Soluk Mavi Nokta, sahip olduğumuz tek şey
Dunyanın Voyager 1 sondası tarafından rekor uzaklıktan cekilen bir fotoğrafı. Dunyayı uzayın sonsuzluğu icinde tek başına gosteren fotoğrafa ithafen, Carl Sagan 1994 ’te yazdığı kitabına Soluk Mavi Nokta ismini verdi.
13. Evrendeki en uzak noktanın fotoğrafı
Hubble uzay teleskopu sayesinde, evrendeki en dip noktanın renkli fotoğrafları cekildi. Yaklaşık 2 bin fotoğrafın birleştirilmesiyle oluşturulan goruntu, 13.2 milyar yıl once oluşmuş galaksileri gosteriyor.
14. Kendi etrafında saniyede 716 kez donen notron yıldızı
Notron yıldızı, yıldızların yaşamlarının son bulabileceği bicimlerden biridir. Bir notron yıldızı, dev bir yıldızın supernova olarak patladıktan sonra geri kalan kısmın kendi icine cokmesiyle oluşur. Jason Hessels tarafından fark edilen yıldız, saniyede 70 bin km hızla donuyor.
15. IC 1101 isimli galaksinin iki ucu arasındaki uzaklık 6 milyon ışık yılı suruyor
Gozlemlenebilir evrendeki en buyuk galaksi olan IC 1101 yaklaşık 100 trilyon yıldıza sahip. Capı 6 milyon ışık yılı uzunluğunda olan bu galaksinin yanında, icinde bulunduğumuz Samanyolu galaksisi 100 bin ışık yılı capıyla kucucuk kalıyor. (Dunya ile Guneş arasındaki ortalama uzaklık 8 ışık dakikasıdır.)
16. Evrenin coğu karanlık maddeyle kaplı
Elektromanyetik dalgalarla etkileşime girmeyen, sadece diğer maddeler uzerindeki kutle cekimsel etkisi ile belirlenebilen karanlık madde, Evrenin yaklaşık %80 ’nini kaplıyor.
17. Milyonlarca galaksiyi kendine doğru ceken bilinmeyen kutle
Buyuk Cekici ismi verilen bu kutle Samanyolu dahil bircok galaksiyi buyuk bir hızla kendine doğru cekiyor. Buyuk Cekici, yuz milyonlarca ışık yılı otedeki galaksilerin ustundeki etkisiyle tanıyor. Kutlesi, Samanyolu ’nun kutlesinin on binlerce katı.
18. Uzayda denizayısına benzeyen bulut kumesi var
Bilim adamları denizayısına benzeyen bir nebula (bulutsu uzak yıldız topluluğu) keşfetti. Duzenlenen ozel bir torenle bulut kumesine Manatee (Denizayısı) ismi verildi.
19. Hepimiz yıldız tozundan yapılmayız
Bileğinizdeki damarlara her baktığınızda, olen bir yıldızın tozlarından meydana geldiğinizi hatırlayın. Unlu gokbilimci Carl Sagan ’ın bu konuyla ilgili anlatımı ise şoyle: “DNA ’mızdaki nitrojen, dişlerimizdeki kalsiyum, kanımızdaki demir, elmalı turtamızdaki karbon, coken yıldızların iclerinde yapıldı. Bizler, yıldızların malzemesinden yapıldık.”
20. Dunyayı uzay gemisi olarak duşunebilirsiniz
Evrenin boyutu, sıradan bir insanın anlayabileceğinin cok otesinde. Biz de soluk mavi gezegenimizle beraber sonsuzluk ve sınırsızlığın arasında bir yerde kaybolmuş vaziyetteyiz. Dunyayı, hicbir insanın yapamayacağı bir uzay gemisi olarak duşunun. Sonsuzluğun icinde suruklenip duran bir gemi. Yer cekimi de, sonsuz evrene acılmamızı engelleyen, bir yandan da bizi guzel dunyamızda tutan tek şey.