Her gecen gun yeşilden uzaklaşıyoruz. Otoban kenarlarındaki peysaj, sitelerin duvar dibi bitkileri, kaldırımlara dikilen fidanlar… Şehir hayatında yeşil denilince akla bunlar geliyor, hatta artık durumu sadece şehir hayatı diye de sınırlandırmamak gerek. Eskiden yeşilin huzuru buyuk şehirlerin dışında bulunabilirdi, şimdi Anadolu ’nun bircok kasabası da betonlaşmaya terk edildi.
Şehir hayatı bizi doğadan uzaklaştırdıkca, biz de elden geldiğince kamp alanlarına kacmaya calışıyoruz. Peki ya hafta ici? İnsan balkonunda, camının kenarında, terasında ufak tefek de olsa yaprağa dokunsa, yağmur yağdığında camından biraz toprak kokusu gelse fena mı? İşte bu liste bu işe yarayacak, evlere mis gibi doğa kokuları gelecek. Ustelik yetiştirebileceğiniz bazı bitkiler tropik coğrafyalardan. Duşunsenize balkonda Maldivler etkisi… 🙂 Şehir hayatına karşı tam etkili cozum kesinlikle balkon bahceciliği.
Kendi ananasını kendin yetiştir vatandaş
Evet, şaka değil. Yaza girmek uzereyiz ve sıcak seven bu şahane meyveyi balkonda bile yetiştirebiliriz. Hem de duşunduğunuzden daha kolay. Tek yapmanız gereken govdesi sarıya donmeye başlamış, tepe yaprakları yeşil olgunlaşmış iki ananas satın almak. İki olmasının sebebi sadece bir tavsiye. Maksat, koklerden biri cururse diğeriyle hayatımıza devam edelim.
Ananasın tepesindeki tac yaprakları tek bir yone cevirerek govdeden ayırıyoruz. Ayırdığımız yaprakların en dipteki iki uc sırasını yoluyoruz ya da dip kısmını 3 santimden kesiyoruz. Yolunan ya da kesilen kısım aşağıya gelecek şekilde su dolu bir kavanoza yerleştiriyoruz. Suyu her gun değiştiriyoruz. Kısa sure icinde ananas yapraklarımız dipten filizlenecek. Bu filizler onun gelecekteki kokleri olacak. Toprak bir saksının dibini taşlıyoruz ve su – hava tutması icin perlit eklediğimiz bir toprağa gomuyoruz. Balkonumuzun guneş alan bir koşesine yerleştiriyoruz. Hemen değil biraz sabır. 20 ay kadar sonra minik ananas dunyaya merhaba diyecek. Toprağı her zaman nemli kalacak. Fazlaca değil ama arada (ortalama 6 saat) sulamayı unutmuyoruz.
Dunyanın en guzel meyvesi?
Ozellikle balkanlarda ve orta avrupada anneanneler dedeler mevsimi geldiğinde cilek yetiştirip, pastasını turtasını yapar. Şaşıracaksınız ama onlarda da taze meyve yetişiyor. Hatta bahcelerine topraklarına bizden cok daha fazla saygı sevgi gosteriyorlar. Biz Osmanlı Cileği turumuzu kaybetmemeye bakalım ve balkonumuza bir cilek saksısı alarak işe başlayalım. Bu saksı turunde tek bir govdede 3 – 4 kucuk ayrı saksı bir arada oluyor. Cileğin meyvelerinin toprağa değmemesi gerek, dalları da cok uzarsa meyveye donmuyor. Bu yuzden “cilek saksısı” ya da cok gozlu bir saksı edinmek daha kolay ve estetik olabilir. İsteyen tabii ki normal saksıda da yetiştirebilir.
Guneş alan bir cam kenarı ya da balkon onemli, yoksa meyveler kızarmaz. 6 saat kadar guneş gormesi gerekiyor. Bol su vermeyi ihmal etmiyoruz, saksının dibi ıslak kalıyor. Cileği fide ya da tohum olarak piyasadan bulabilirsiniz. Cıkan ilk cicekleri koparıyoruz, boylece sonrası daha verimli olacak. İkinci cicekler meyveye donmeye başlarken Strawberry Fields Forever ’ ı acıyoruz ve keyfimize bakıyoruz.
Gurmelik peşinde saksıdan yolmak icin birebir, kekik
Bahardan yaza Ege ’ye inerken yolu ruya gibi kokutan mucize bir bitki. Yakıcı, aromatik, ucucu ve leziz. Adeta minik sihirli dallar. Evde yetiştirmek icin de birebir. Ege ve Akdeniz ’in yakıcı guneşi en cok ihtiyacımız olan şey. Dayanıklı bir yaban bitkisi olan kekik icin ne gubreye ne de katkı maddelerine ihtiyacınız var. Aşırı suya da gerek yok. Sadece toprağı biraz kumlu ve taşlı yaparsak daha iyi sonuc elde ederiz. Yaz kış demeden direncli olan kekiğin tek olumsuz tarafı fazlaca iştah acıcı olması. Hem tohumdan hem bitkinin kendisinden uretime gecebilirsiniz. Bir kere başardıktan sonra artık uzun yıllar boyunca balkonunuzda sizinle birlikte hayatına devam eden bir yardımcınız olacak. İster taze ister golgede kurutarak kullanın, ister hic dokunmadan kokusundan faydalanın. Kekik işine girdiğimizde mutlaka kendinizi tutamayarak nane, fesleğen devam edeceksiniz.
Mutluluktan tavşan gibi zıplatan havuc
Aktar ya da cicekcilerden havuc tohumu alıyoruz ve dikiyoruz. Bu kadar. Yani şaka gibi ama neredeyse bu kadar basit. Tam da bu mevsimlerde dikim yapabilirsiniz. Dikine gelişen bir bitki olduğu icin 10 – 12 cm. ’lik kucuk bir cins secebilirsiniz ama daha derin saksılarda farklı turler de yetiştirmek mumkun.
Dibine 5 – 10 cm. bahce toprağı koyduğunuz saksının uzerine torf toprak ekliyoruz. Yuzeye havuc tohumlarını 5 ’er cm. arayla ince bir hat boyu ekiyoruz ve uzerini hafif toprakla ortuyoruz. Toprağı spreyle suluyoruz. Hayvansal gubreyle beslenen topraktan daha iyi sonuc alabilirsiniz. Muhtemel sineklere karşı saksının bir kenarına soğan tohumu da bırakabilirsiniz.
Dunyaya gelmiş muhtemelen en faydalı bitki: Aloe Vera
Harici kullanımı Dunya Sağlık Orgutu tarafından onaylı tam bir cilt dostu. Eski Mısır ’dan beri guzelleşmek ve doğal bakım icin kullanılan faydaları saymakla bitmez gercek bir mucize. Piyasadaki işe yarayan neredeyse tum kremler ve kozmetik urunlerinin ana maddesi. Peki gercekten kreme ihtiyacınız var mı? Yetiştirdiğiniz bitkiyi kenarından kırıp, etli ve nemli tarafı kesilen parmağa, sivilceye, yaraya bereye surduğunuzde bile etkisini hızla hissedeceksiniz.
Saksıda yetiştirmek icin ise kokten yeni surgunler veren bitkiden yeni bir kolu alıyor ve dikmek gerekiyor. Kumlu ve humuslu toprağa bir miktar perlit atarak daha da hava gecirgen hale getiriyoruz. Balkonun guneş alan bir yerinde gayet mutlu olacaktır. Hava serinlediğinde iceri almak gerekecek. Bu yuzden soğuk gecelere dikkat etmek gerekiyor.
Hangisi olmazsa olmaz?
Tabii ki domates. Bakımı diğerlerine gore biraz daha zor ama hakkındaki kaynak ve bilgi sonsuz. Boceklendi mi? İlk aramada cevabını bulursunuz. Kurudu mu? Acil mudahale hemen gelir. Buyumuyor mu? İkinci denemede işin uzmanı olacak kadar bilgiyi bulabilirsiniz.
Su gecişi iyi olmalı, saksı altına taşlar işe yarar. Saksının dibine metal bir file koymanız, suyla kaybedeceğiniz toprağı onler. Kucuk tipler secmek ya da kurutulmuş yerel tohumların peşine duşmek daha da eğlenceli. Birden fazla ekimlerde, tohumların arasından iki hafta kadar zaman gecsin. Tohumları bir bardakta 1 hafta 10 gun icinde cimlendirdikten sonra saksılara alabilirsiniz.
Bonus: Yapanlar gayet mutlu Bonus 2: Az yeri olanlar icin ilham veren iki dikine uygulama