Kentlerde daha fazla nefes alabileceğimiz yeşil alanlar olsa ya da iş ortamındaki stresimizden yeşilliklerle kurtulsak, koşuşturmalarımızı yeşillikler icinde yapsak ne guzel olmaz mıydı? Yaşayan duvarlar ya da diğer adıyla dikey bahceler, bina duvarlarını kaplayan birer dekoratif malzeme olmanın cok otesinde, soğuk bir avluya, kasvetli gri bir caddeye ya da kotu tasarlanmış bir yapıya yeşilliklerle adeta can veriyor. Yaşayan duvar uygulamasının mucidi Patrick Blanc, binaların ic-dış yuzunde, dikey bahceler yetiştiriyor. “Yeşil adam” lakaplı Blanc, Malezya ’daki yağmur ormanlarında yaptığı araştırmalarda 8 bin bitki turunden 2 bin 500 ’unun topraksız ve az ışıklı ortamda, ağaclarla kayaların uzerinde, yalnızca nemden beslenerek yetiştiğini tespit etmiş. Calışmalarını 1982 ’den bu yana Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi ’nde (CNRS) surduren Patrick “Yaşayan Duvarlar” adını verdiği uygulamayı ilk kez 1994 ’te Chaumont Bahce Festivali ’nde gorucuye cıkarmış. Yaşayan duvarların gurusu hakkında daha ayrıntılı bilgi icin şuradaki yazımıza bakabilirsiniz.
Ortaya cıkan, herhangi bir peyzaj duzenlemesi değil, daha cok “eko sanatsal” bir uygulama. Dikey bahce uygulamasında toprağa ihtiyac yok. Bitkiler bulundukları ortamın iklim koşullarına gore secilip kullanılıyor. Eğer bu uygulama bir ic mekanda olacaksa suni bir aydınlatmaya ihtiyac var. Sulama ve gubreleme otomatik bir sistemle yapılıyor. Mekanı gorsel olarak yeşillendirmenin dışında, doğal ses ve ısı yalıtımı ve havayı temizleme ozellikleri de bulunuyor. Kışın binayı soğuktan korurken, yazın da doğal serinlik sağlıyor ve boylelikle enerji tuketimini azaltıyor. Dikey bahcelerin “yenilenebilir” bitki ile donatılmasında ise yine topraksız sistem bahce ilkeleri kullanılıyor. Hidrofonik sistem adı verilen bu sistemde bitkiler, cozunmuş besinler iceren suda yetiştiriliyor. Paris, New York, Londra, Tokyo gibi şehirlerde her gecen gun ilgi goren bu calışmalar, şimdiden 200 ’un uzerinde yapıya uygulanmış durumda. Sizin icin sectiğimiz yaşayan duvar orneklerine bir goz atmak isteyebilirsiniz.
Quai Branly Muzesi-Paris
Patric Blanc ’ın en cok beğenilen projesi Fransa ’daki bu muzenin duvarı. Sadece binanın gorunumunu iyileştirmekle kalmamış, binanın hava kalitesini artırmış ve enerji tuketimini azaltmış.
CaixaForum Muzesi-Madrid
Patric Blanc tarafından İspanya ’da oluşturulan bir başka şaşırtıcı yaşayan duvar orneği. Populer turist ilgisinin bu yaratımda buyuk katkısı var. 24 metre yuksekliğindeki duvar, 250 farklı turden 15 bin bitki ile kaplanmış.
Vancouver Akvaryumu-Vancouver
Kanada ’daki bu yaşayan duvar, şehrin sokak gurultusune tampon oluşturmak ve binaların ve ekolojinin şehirleri daha yeşil hale getirmek adına entegre edilebileceğini kanıtlamak icin gercekleştirildi. 500 metrelik duvar, kalın moduler panellerden yapılmış ve galvanizli celik cerceve ile desteklenmiş. Bitkilerin yerinin değiştirilmesi ve kurulumu hem kolay hem de maaliyeti oldukca duşuk.
Marche des Halles-Avignon
Patric Blanc ’ın Fransa ’daki başka bir muhteşem tasarımı daha… Bu tasarım sadece kentsel dikey bahcelerin yararını değil aynı zamanda son derece sanatsal kreasyonlar olduğunun bir başka kanıtı. Bu dahice tasarım, toprak gerektirmiyor ve bitkilerin dikkatli bir bicimde secimi bakımını asgariye indiriyor.
Sydney Havaalanı-Quantas Birinci Bekleme Salonu-Sydney
Amacı tatil olsa dahi seyehatler cok stresli olabilir. Havaalanları meşgul ve gurultulu yerlerdir ve bir ucuşu beklemek, inanılmaz derecede sıkıcı ve sinir bozucu olabilir. Ama Avustralya ’daki bu havaalanına uğradıysanız şanslı insanlardan birisiniz. Buradaki yaşayan duvar, basit, zarif ve tam anlamıyla bir sanat eseri. Kesinlikle Patric Blanc ’ın en iyi işlerinden biri.
Parabienta-Tokyo
Bu cevre dostu yaşayan duvar, Shimizu ve Minoru Industries adlı Japonya ’daki iki şirketin işbirliğinin sonucu. Oluşturulması ve korunması nispeten ucuz olan bu yaşayan duvar binanın soğutma ve enerji tuketim masraflarının duşurulmesine onemli bir katkı sağlıyor.
Siam Paragon Alışveriş Merkezi-Bangkok
Stratejik bir kararla bu alışveriş merkezinin icine yerleştirilmiş yaşayan duvarlar olmasaydı Tayland ’daki Siam Paragon kesinlikle bu derece olumlu karşılanan bir yer olmazdı. Binanın ic mimarisine renklendiren ve sakin bir atmosfer yaratan duvarlar cok carpıcı gorunuyor. Yine bir Patrick Blanc eseri.
Rica Talk Hotel-Stockholm
İsvec ’teki Rica Talk Hotel restaurantı peyzaj mimarı olan Michael Hellgren tarafından bir botanik vaha haline getirilmiş. 82 metre kare alanı doldurmak icin 100 ’den fazla farklı turden yaklaşık uc bin bitki kullanılmış.
Oulu Bar & Eco-Lounge-Williamsburg
New-York Brooklyn ’deki bu ilk yaşayan duvar kesinlikle dikkat cekici. ETL adındaki bir şirket tarafından uretilen ve Green Living Technologies tarafından kurulan bu dikey bahce binanın tum on cephesini kaplıyor ve ahşap kapı ve pencere kenarlarıyla muthiş bir uyum icinde.
Changi Havaalanı-Singapur
Tom Hanks ’in “The Terminal” filmini izleyenler, ulkesine donemeyen ve gittiği ulkeye de alınmayan bir adamın havaalanında mahsur kaldığı icin aylarca burada yaşamak zorunda kaldığını hatırlarlar. İcinde sadece yaşayan duvarların değil, tropikal yağmur ormanlarının yetiştiği ve her yıl 53,7 milyon yolcunun kullandığı havaalanının 3. Terminali, sanki havaalanı değil de yaşam alanı.
Athenaeum Hotel-Londra
Yine bir Patric Blanc calışması… Dikkatle secilmiş 280 farklı bitkinin bir kombinasyonuyla 2009 ’da tamamlanmış ve Londra ’da bir ilk.
Longwood Bahceleri-Philedelphia
Bu yaşayan duvar, yaklaşık 91,5 metre uzunluğu ve 4,2 metre yuksekliği ile Kuzey Amerika ’nın en buyuğu… Unlu İngiliz peyzaj mimarı Kim Wilkie tarafından tasarlanmış ve 2010 ’da kurulmuş. 47 bin bitkinin yeşerdiği duvarın fikri, bir kokteyl pecetesine cizilen kroki ile başlamış.
Costume National Aoyama Complex-Tokyo
Japonya ’daki bu cok luks cafe barın icindeki ve dışındaki iki duvar da yine bir Patrick Blanc şaheseri… 2011 ’de tamamlanan calışmada, barın icindeki yaşayan duvar, 12 metre uzunluğunda ve 3 metre yuksekliğinde.
Art House-İstanbul
Eğer Turkiye ’de Patrick Blanc ’ın bir yaşayan duvar calışmasını gormek istiyorsanız, Galata ’daki Art House ’a mutlaka uğramalısınız.
BONUS 1: Yaşayan Duvarlar Nasıl Yapılıyor? Kaynaklar: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.