Pek coğumuz yaptığımız işi mantıklı ve kayda değer buluruz, buna işini cok severek yapmayanlar ve pazartesi sendromu cekenler de dahil. Belki de bu yuzden kendimizi şanslı sayabiliriz; cunku gunumuzde coktan yok olmuş oyle meslekler var ki onları ancak “garip” kelimesi niteleyebilir. İnsanlık tarihi boyunca gelip gecmiş bu garip meslekleri bu yazıda anlattık. Kim bilir, belki de okuduktan sonra işinize artık farklı bir gozle bakacaksınız.
1. Tuvalet uşaklığı
Erken donem İngiltere ’sinde oldukca saygıdeğer bir makama sahip olan “tuvalet uşakları,” adından da anlaşılacağı gibi kralın tuvaletini yapmasına yardımcı olmakla yukumluyduler. Sarayda hatırı sayılır derecede bir guce sahip olan uşaklar kraliyet sırlarını bilirler, hatta krala ait ikinci el kıyafetleri bile giyerlerdi. Gorevleri ise kral icin bir lazımlık, su ve havlu taşımak ve aynı zamanda kralın yeme duzenini ve bağırsak hareketlerini takip etmekti.
2. Ceset hırsızlığı
Ceset hırsızları cesetleri gomuldukleri yerden cıkarırlar ve onları tıp okullarına satarlardı. Bu iş hakkındaki tartışmalar, 19. yuzyılda seri katiller William Burke ve William Hare tarafından işlenen cinayetlerle birlikte baş verdi. Bu iki “cesetci adam” maalesef ceset cıkaracak kadar bile sabırlı değildiler ve sırf Edinburgh ’daki ozel bir anatomi okuluna ceset satmak icin cinayet işliyorlardı.
3. Camaşırcılık
Camaşırcılık deyince aslında o kadar da garip ve kaybolmuş bir meslekmiş gibi gelmiyor olabilir. Ancak bir zamanlar işler pek de bildiğimiz gibi değildi. Antik Yunan ’ın camaşırlarını yıkamaktan sorumlu camaşırcıların işi oldukca zordu; cunku neredeyse tum gunleri ici su ve alkali idrarla dolu bir varilin icinde, camaşırları ayaklarıyla ezmek, fırcayla ovmak ve sıkmakla geciyordu.
4. Fare yakalayıcılığı
Fare yakalayıcıları, yerleşim yerlerinde kol gezen hastalık taşıyıcı kemirgenleri yakalamakla yukumluyduler. Jack Black gibi bazı fare avcıları ise işlerinde oldukca başarılıydı; oyle ki Black ’e bizzat Kralice Victoria tarafından “Fare Yakalayıcısı ve Kostebek Avcısı” unvanı verilmişti. Donemin yazarlarından bir tanesinin aktardıklarına gore, Black yakaladığı fareleri bir kafeste tutuyor, istediği zaman elini bu kafese sokup tutabildiği kadar cok fare cıkarıyormuş; işin ilginc yanı ise farelerin ona hicbir şey yapmamaları ve adeta evcilleşmeleri. Oyle ki neredeyse yarım duzine fare gomleğinin icinde geziyor, kollarına sincap gibi tırmanıyor ve omzunda on patileriyle kanguru gibi ayağa kalkıp Black ’in kulaklarını ve yanaklarını kokluyorlarmış.
5. Şamar oğlanlığı
Herkesin azarlayıp hıncını aldığı insanlara şamar oğlanı dendiğini duymuşsunuzdur. Ancak bu deyim yalnızca yaratıcı bir soz oyunu değil; cunku aslında yeri geldiğinde dayak yemesi icin tutulan cocuklara verilmiş bir isim bu. Bilindiği uzere, monarşilerde şehzadeler ya da prensler halkın arasına karışmıyor ve sarayda eğitim alıyorlardı. Donemin eğitim anlayışı da dayak ve cezalandırmaya fazlaca yer veriyordu. Ancak bir şehzadeye şiddet uygulamak mumkun olmadığından bunun icin ozel cocuklar tutuluyordu ve şehzadenin yaptığı her hatada “şamar oğlanı” denilen bu cocuklar cezayı cekiyorlardı.
6. “Bilgisayar”
Bildiğimiz anlamda bilgisayarlar henuz yaygınlaşmadan once bu “bilgi sayma” işlemi insan eli tarafından yapılıyordu. Ve evet, tam da bu sebeple “bilgisayar” aslında bir unvan, bir meslekti. Bu mesleği icra edenler ozellikle kadınlardan oluşuyordu ve gorevleri sesleri ve goruntuleri elle sayısallaştırmaktı.
7. Antik Roma berberliği
Antik Roma ’da kuaforluk zor zanaatti. Esirlerden oluşan kuaforlerin en buyuk gorevi şatafatlı saclar yapmaktı. Zamanın modasına uygun bu sacları yapabilmek icin değişik karışımlara başvurmak gerekiyordu. Orneğin, sac boyası icin suluk, murekkep balığı, domuz dışkısı ve idrar kullanılıyordu.
8. Okuyuculuk
Fabrikada calışmak yapılan işler gereği bazen sıkıcı olabiliyor. Belli ki eski zaman patronları işcilerine karşı oldukca anlayışlılarmış. İşciler tezgahlarında kendi işlerini yaparlarken yuksek bir platforma oturmuş bir kişi onlara gazete ya da edebi eserlerden bolumler okurmuş.
9. Sıcak su tedarikciliği
Orta Cağ ’da kimileri hizmette sınır tanımıyormuş gercekten. Bu mesleğe sahip insanların tek gorevi asillere gerektiğinde sıcak su sağlamakmış.
10. Berberlik
Sac kesmenin neresi tuhaf diyebilirsiniz. Ama eski zaman berberlerinin elinden her iş geldiğini unutmamak gerek. Yani oyle bir berber duşunun ki hem sacınızı kesiyor hem ağrıyan dişinizi cekiyor hem de bazı basit cerrahi mudahalelerde bile bulunabiliyor.
11. Frenologluk
Frenoloji kişinin kafa şeklinden karakter, kişilik ve suca yatkınlık gibi konularda analiz yapma iddiasında olan bir sozde bilim. Bu işi yapan insanlara muracaat eden cokmuş bir zamanlar, tabii zamanla bunun ırkcı ve korkunc bir uygulama olduğu anlaşılmış.
12. Ceşnicilik
Bir ceşit eski zaman gurmeliği yani. Tanımında butun gun yemek yemek olan bir işi herkes kabul eder herhalde. Ancak ceşniciler yemeğin lezzetinden ve kalitesinden sorumlu oldukları kadar guvenilirliğinden de sorumludurlar. Yani aslında o kadar da cazip bir meslek değildir bu; cunku padişahı ya da kralı hedeflemiş bir zehir, yanlışlıkla sizin boğazınızdan da gecebilir.
13. Simyacılık
Simyacılar icin Orta Cağ ’ın cılgın bilim insanları diyebiliriz. Onların tek amacları doğadaki diğer materyalleri altına cevirebilmekti. Gunumuzden bakınca komik bir uğraş gibi gozukse de bu cabaları kimya biliminin doğmasına sebep olmuştur.
14. Cadı avcılığı
Bir zamanlar Matthew Hopkins isimli bir adam insanlardan pek hoşlanmazmış ve kendini General Cadı Avcısı tayin etmiş. Bu sıfatla Essex, Suffolk, Norfolk ve Huntingdon ’da cadı avına başlamış. Bu akıldışı “avlanma” nedeniyle 1644 ile 1647 arasında yaklaşık 230 insanın olumune neden olmuş.
15. Labut yerleştiriciliği
Bowling oynarken devrilen lobutları yerleştirmek icin de bir zamanlar insanlara ihtiyac duyuyormuşuz. 1936 ’da mekanik bir sistemin geliştirilmesiyle bu iş de tarihe karışmış.
16. Buz kırıcılığı
Herkesin evinde bir buzdolabına sahip olmadığı zamanlarda buz ihtiyacı gollerde oluşan kalın buz tabakalarından sağlanıyormuş. Ancak buzdan o haliyle faydalanabilmek mumkun olmadığından golden buzu parca parca kırıp getirmesi icin ozel işciler tutulurmuş.
17. Suluk koleksiyonerliği
Suluğun tıbbi tedavilerde yaygın olarak kullanıldığı donemlerde suluk koleksiyonerleri bir nevi ilac mumessili işlevi goruyorlar, topladıkları sulukleri doktorlara tedavi amaclı satıyorlardı.
18. Baca temizleyiciliği
Baca temizleyiciliği aslında hÂlen yapılmakta olan bir iş. Kış boyu yanan sobaların bacalarında oluşan kurum bir şekilde temizlenme ihtiyacı doğuruyor ve aksi takdirde olumsuz sonuclar doğurabiliyor. Ancak bahsettiğimiz ve tuhaf olarak nitelendirdiğimiz Victoria Donemi İngilteresinde bu mesleği icra edenler. Cunku o zamanlar bu işte sıklıkla cocuklara başvurulurmuş. Usta temizleyiciler bacaya daha kolay girebildikleri icin yanlarında kucuk bir cocuk getirirlermiş. Genellikle fakir ailelerin cocukları olan bu işciler ne yazık ki yaptıkları iş nedeniyle sıklıkla sağlık sorunları yaşarlarmış.
19. Dagerreyotipi fotoğrafcılık
Telaffuzu zor, kendi anlaşılmaz gozuken bir meslek var sırada. Artık hepimiz istediğimiz zaman bir selfie cekip insanların gormesini sağlayabiliyoruz. Bu meslek aslında pek cok şeyin değişmediğinin bir gostergesi. Dagerreyotip eski bir fotoğraf cekim tekniği, bu şekilde cekilen fotoğraflar cilalanmış gumuş bir levhaya basılır ve asılırmış. Oldukca havalı, değil mi?
20. Uyandırıcılık
Calar saatler yokken erken kalkmak isteyen insanların en buyuk yardımcıları bu uyandırıcılarmış. Peki siz hangisini tercih edersiniz, bir alarm mı yoksa soylediğiniz saatte camınıza gelip kucuk nohut ve bezelye taneleri atan bir yardımcı mı?
Kaynak: 1