İnsanların başkalarını manipule etmek icin sihre veya hipnoza ihtiyacları yok. İnsanlar, herhangi bir şeyi başkalarının yapmasını veya istemelerini sağlamak icin bazı basit taktikler kullanabilir. Manipule etmek adı verilen bu davranış, manipule edilen kişiyi olumsuz etkiler. Bir anda kendinizi bir akıl oyununun ortasında bulabilirsiniz. Bu duruma duşmemek icinse manipulasyon taktiklerini ve nasıl manipule edildiğinizi bilmeniz gerekiyor. İşte farkında olmadan manipule edildiğimizi gosteren 8 işaret.
1. Buyuk sorunlarla dikkatiniz dağılır
Medya; bazen kasıtlı olarak spor, eğlence gibi konulara cok fazla odaklanabilir. Bu da medyanın “gundem yaratma gucu” ile insanların dikkatini siyasi ve ekonomik sorunlardan uzaklaştırmasına bir ornek. Medya, ikinci dunya savaşı sırasında da Almanlar tarafından insanları manipule etmek icin kullanılan bir propaganda aracıydı. Kitle iletişim araclarının yaygınlaşmasıyla birlikte ise medyanın insanlar etkisindeki gucu yadsınamaz hale geldi. Tıpkı medya gibi insanlar da birbirini buyuk sorunları kullanarak manipule edebiliyor.
2. Korkularınız manipule icin bir arac
Şiddet veya saldırılar gibi kontrolden cıkan olaylar olduğunda, insanlar bunların cabucak cozume kavuşmasını ister. İnsanlar, korktukları sorunları cozmek icin “baskı veya şiddetin” gerekli olabileceğine ikna edilebilir. Tarihte bazı hukumetler korkuyu insanları manipule etmek ve isteklerini halktan “onaylı” şekilde gercekleştirmek icin kullanmışlardır. Bir sorunun cozumu icin halka “şiddet”ten başka bir yol olmadığı aşılanabilir.
3. Fikirler yavaş yavaş kabul ettirilir
Cocuklarınız ya da kardeşleriniz okulu sevmediğinde onlara “ancak hafta sonları gitmeyeceksin” diye ikna etmeye calışırız. Bu aslında onları manipule etmenin bir yoludur. Cocuk bunu kabul ettikten sonra, onu hafta sonu kursları icin ikna etmeye calışırız. Yani kademeli olarak daha fazlasını talep ederiz. Bunun bir orneği de yapılan cuzi miktardaki zamlar. Yuzde 0.2 zam kimseyi ayaklandırmaz, ancak yuzde 20 zam buyuk tepki gorebilir. Bu nedenle bazı urunler duşuk oranlarda yavaş yavaş zamlanır. Bir de bakmışsınız ki; size dayatılan her şeyi kabul etmişsiniz!
4. İnsanlar sizi kontrol etmek icin kendinizi cocuk gibi hissettirirler
İnsanları kontrol etmenin populer bir yolu da onları yetersiz hissettirmek. Manipulatif insanlar, tıpkı cocuklara yapılan gibi sizin uzerinizde de odul-ceza yontemi kullanabilir. İşler karmaşıklaştığında ve siz durumu fark etmeye başladığınızda ise bunu inkar ederler.
5. Kendinizi yalnız hissetmenizi sağlarlar
Arkadaşlarınızla sohbet ettiğiniz esnada, sohbet konusunu bilmediğiniz ve sohbete katılamadığınız illaki olmuştur. Sizi manipule etmek isteyen biri bu tip durumlardan faydalanarak, sizi bu konuyu bilmediğiniz icin eleştirir ve kendinizi kotu hissetmenizi sağlar. Ancak herkes her şeyi bilmek zorunda değil, sizin bildiklerinizi de onlar bilmiyor olabilir. Bu nedenle kendinizi kotu hissetmeniz icin hicbir sebep yok!
6. Duygularınıza cok fazla odaklanırlar
Sizi manipule etmek isteyen biri size ozel ve değerliymiş hissi verebilir. Cok iyi niyetli gozukup, istediğiniz her şeye sahip olmanızı sağlar. Boylece size istediğini yaptırabilir. Bunun yanı sıra onun istediği bir şeyi yapmadığınızda da size tepki vererek uzerinizde baskı kurar ve kendinizi suclu hissetmenize neden olabilir.
7. Kendinizi suclu hissettirirler
Ozellikle anneler ve babalar bu taktiği zamanın başlangıcından beri kullanıyorlar. Coğu zaman gercekten onemsiz olan bir şeyi tekrarlamamanız icin kendinizi suclu hissettirirler. Bu duygu sizin aynı şeyi tekrar yapmanızı engeller, yani aslında manipule edilmiş olursunuz.
8. Sizi cok iyi tanıyormuş gibi davranırlar
Birisi sizin kendiniz hakkında bildiğinizden daha cok şey bildiğini, doğru olup olmadığını duşunmeye ikna edebiliyorsa, kararlarınızı kontrol edebilir. Bu insanlar genellikle davranışlarınızı yargılar ve bunların yanlış olduğuna sizi ikna etmeye calışır.
Bonus: Kendinizi manipule olmaktan nasıl koruyabilisiniz?
İnsanların sizi manipule ettiği durumların farkında olmanız konusunda sizi yukarıdaki yazıda uyardık. Ancak manipule edilmek istemiyorsanız, değiştirmeniz gereken birkac kucuk alışkanlık bulunuyor;
– Bir tartışmadayken mutlaka soylediklerinizden emin olun ve sozlerinizin arkasında durun.
– Size baskı altında hissettiren insanlardan uzun durun.
– Uzun monologları gormezden gelin. Onemli olan herhangi bir şey, kısa cumlelerle de acıklanabilir.
– Size saygı gostermeyen ve sizi suclayan insanlarla ilişkilerden kacının.
– İnsanlar sizi manipule etmeye calıştıklarında, “Bu konuda herhangi bir sozum var mı?” veya “Bana mı soruyorsun, bana mı soyluyorsun?” gibi sorular sorup bir ayna tutun.
– Yasal haklarınızı bilin ve insanlar sizi kandırmaya calıştığında onları aydınlatın.
– Cevrenizdeki dunyadan haberdar olun ve karar verirken daima ikinci bir goruş isteyin.
– İnsanlara “hayır” demeyi oğrenin.
Kaynak: 1