Dunyaya yayılan markaların urunleri, aynı segmentteki bir urun akla geldiğinde direkt olarak o marka ile bağdaşıyor. Hatta bazen insanlar arasında urunler yerine direkt olarak marka adı bile kullanılabiliyor. Peki bu markaların başarısının ardındaki sır ne? En cok ilgi goren markaların bazılarının yaratıcılığı ve sadeliği, onları anında tanınabilir bir hale getirdi. Vermek istedikleri mesajı doğrudan tuketiciye veren bu markalar, kısa surede populer hale geldi. Tuketicinin beklentisini karşılayıp, doğru anda piyasaya surulen urunler tum dunyaya yayıldı. İşte dunyanın en bilinen 11 markanın isimlerinin ilginc hikayeleri…
1. Hazımsızlık ici uretilen; Pepsi
Diğer bircok gazlı icecek gibi, Pepsi de hazımsızlık icin care olarak satılmaya başladı. Eczacı Caleb Bradham; Pepsi ’yi ilk olarak; şeker, karamel, su, limon yağı, kola fıstığı ve hindistan cevizi karışımı kullanarak eczanesinde hazırladı. İlk zamanlarda “Brad ’in İceceği” olarak satılan urunun sloganı ise; “Heyecan verici, canlandırıcı, sindirime yardımcı oluyor”. şeklindeydi.
İcecek o kadar populer oldu ki Bradham, adını daha cekici bir isimle değiştirmeye karar verdi. Bu nedenle, hazımsızlığın tıp literaturundeki adı olan dispepsi kelimesinden ve tarifin bir parcası olan kola fıstığından ilham alarak iceceğin adını; “Pepsi-Cola” olarak değiştirdi ve bu asırlık icecek surekli buyuyen bir marka olmayı başardı.
2. Bir yazım hatasıyla dev haline gelen; Google
Dunyanın en buyuk arama motoru Google, bir teknoloji devi olmayı başardı ve hatta İngilizce dilinde “ google ” fiilinin oluşturulmasına yol acan etkili bir marka haline geldi. Google ’ın şu anda, dunyadaki en geniş veri merkezlerinden birine sahip olduğu inkar edilemez.
Şirketin kurucuları Larry Page ve Sergey Brin, Stanford Universitesi ’ndeki ilk yıllarında bile, şirketlerinin potansiyelini zaten biliyorlardı. Bu yuzden şirketlerine, matematikteki en buyuk sayılardan biri olan “Googol” ismini vermek istediler. Ancak Larry Page ’in “googol” yerine “google” yazmasıyla şirketin ismi “Google” oldu ve şirket bu yanlışlık ile bugunku potansiyeline ulaştı.
3. Fast food mucitlerinin buluşu; Mc Donalds
Girişimci Ray Kroc, zincirin genişlemesinin arkasındaki beyni oluşturuyor. Ancak orijinal isim “fast food” konseptinin mucitlerinin soyadlarından geliyor; Maurice ve Richard McDonald.
Maurice MacDonald ve Richard McDonald, 1940 ’tan once başarılı bir restoran işletiyorlardı. Ancak II. Dunya Savaşı sona erdiğinde, insanların yiyeceklerini beklediği sureyi kısaltmak icin yeni bir sistem denemeye karar verdiler. İlk McDonald ’s 1948 ’de acıldı. Sadece birkac secenekten oluşan bir menuye sahipti. Ancak yiyecekler diğer restoranlara gore cok daha hızlı bir şekilde hazırlanıyor ve rekabetci bir fiyata satılıyordu. Hızlı servisleri sayesinde elde ettikleri başarıyla, restoranın mimarisini de yeniden şekillendirdiler ve McDonald ’ın logosu olan “altın kemer” olarak adlandırılan “M” harfinin prototipini geliştirdiler.
McDonald kardeşler, işlerinin yolunda gitmediği bir zamanda ise Ray Krocs ile tanıştılar ve onun finansmanı sayesinde restorana bircok milkshake makinesi aldılar. Restoranın işleri arttı, yaşanan artış karşısında ise Ray Krocs adeta şok oldu. Krocs, bu başarının ardından Amerika Birleşik Devletleri ’nde franchise geliştirme fikrini ortaya koydu. Bunu geliştirdi ve 1960 ’larda markanın yuzde 100 ’unu satın aldı.
4. Populerliği spor dunyasında hızla yayılan; Gatorade
1965 yılında, Florida Universitesi ’nin futbol takımı olan Florida Gators ’ta oyuncuların performansları duşmeye başladı, oyuncular arasında birtakım hastalıklar baş gosteriyordu. Bunun uzerine ise takımın kocu, doktorlardan neyin yanlış gittiğini bulmalarını istedi.
Araştırma yapan doktorlar; oyuncuların mactan ya da antrenmandan sonra, elektrolit ve karbonhidrat kaybettiklerini ancak onları geri kazanmadıklarını keşfetti. Bu yuzden ise oyuncuların bu ihtiyaclarını karşılayan bir icecek geliştirdiler. İceceğe “Gator-Aid” ismini verdiler. Urun Gators takımı tarafından kullanıldı ve takımın başarılı olmasına katkıda bulundu, ardından ise urunun populerliği spor dunyasında buyuk bir hızla yayıldı.
Urun ticari olarak satılmaya başladığında ise ismi; “Gatorade” olarak değiştirildi. Urunun, başarısı ise yıllar icinde arttı. Bugun marka parlak renkli iceceklerden cok daha buyuk bir anlam taşıyor.
5. Fısıltıyla gelen başarı; Rolex
“Seckin saatler” soyleminin kurucusu Hans Wilsdorf, yeni urunune uygun bir isim vermek icin her şeyi denedi. Wilsdorf, herhangi bir dilde kolayca telaffuz edilebilecek kısa bir şey arıyordu. Bulacağı isim aynı zamanda saatin yuzeyinde iyi gorunmek zorundaydı. Alfabedeki tum harfleri birbirleriyle kombinleyip, yuzlerce potansiyel isim bulduktan sonra hicbirini yeterince beğenmedi. Ancak bir gun at arabasındayken aniden “Rolex” ismini buldu.
Wilsdorf ismin hikayesini şoyle anlatıyor; “Mumkun olan her şekilde alfabenin tum harflerini birleştirmeyi denedim. Sonunda yuzlerce isim ortaya cıktı ancak hicbiri kulağa doğru gelmiyordu. Londra ’da bir sabah faytonun ust sırasında oturmuş Cheapside boyunca ilerlerken bir peri kulağıma ‘Rolex ’ diye fısıldadı.”
6. İskandinav bilmecesi; IKEA
1943 yılında kurulan IKEA ’nın kurucusu o donem henuz 17 yaşındaydı. IKEA, İsvec yaratıcılıklarının referansı konumunda paketleme ve nakliyeyi kolaylaştıran demonte mobilyalarıyla dunya capında, her turlu nesneyi satmaya başladı. Bununla birlikte, İsvecce anlamayanlar her zaman IKEA kelimesinin bu dilde ne anlama geldiğini merak etmişlerdir. Peki cevabın cok basit olduğunu soylesek? IKEA kelimesi; kurucusunun adının, soyadının, buyuduğu yerin ve yaşadığı yerin ilk harflerinin bir birleşimi olan bir kısaltma; Ingvar Kamprad , buyuduğu ciftlik; Elmtaryd ve bulunduğu İsvec ’in guneyindeki kasaba; Agunnaryd.
7. Seckin bir isim gerekirse; Häagen-Dazs
Häagen-Dazs ozellikle Amerika ’da cok yaygın olan bir dondurma markası. İsmi her ne kadar İskandinav havası verse de aslında durum boyle değil. Häagen-Dazs ’ın yaratıcısı Reuben Mattus, Amerika Birleşik Devletleri ’nde yaşayan bir Yahudi gocmendi ve ABD ’ye Polonya ’dan gelmişti. Eşiyle birlikte İskandinav gibi gorunen bir isim yaratmak istediler ve Häagen-Dazs oluştu. Ciftin İskandinav gibi gorunen bir isim yaratmaktaki amacı ise; II. Dunya Savaşı sırasında Yahudi halkını savunan tek ulke olan Danimarka ’yı ovmek istemeleri. Bu yuzden marka icin Danimarka harfleri kullanıldı. Ayrıca dondurmaları cok başarılı olduğu icin alışmamış bir isimle biraz daha egzotik bir hava katmak istediler. Cift, buldukları ismin urune daha seckin bir profil vereceğinden emindi.
8. İsmini bir filmden alan; Zara
Zara ’nın kurucusu Amancio Ortega, gittikce buyuyen şirketine isim vermek istediğinde; aklına ilk olarak hayranı olduğu Anthony Quinn ’in “Zorba” filmi geldi ve şirketini “Zorba” olarak adlandırmayı duşundu. Hatta A Coruña ’daki dukkanına koyacağı afiş icin cerceveyi bile hazırlamıştı.
Bununla birlikte, 1975 ’teki acılıştan kısa bir sure once, mağazasının tam olarak “Zorba” adlı bir bara oldukca yakın olduğunu fark etti. Birbirine yakın olan iki işletmenin aynı ismi taşıması muşteriler icin kafa karıştırıcı olabilirdi. Bu nedenle Ortega, markasından “b” harfini kaldırıp bir “a” eklemeye karar verdi. Boylelikle dunyanın en tanınmış İspanyol markalarından biri doğmuş oldu.
9. Bir suru denemenin ardından secilen; Amazon
Amazon.com ’un ilk gunleri Jeff Bezos ’un garajında ​​1994 yılında başladı. Ancak o donem şirketin ismi Amazon değildi. Başlarda cevrimici bir kitapcı olarak tasarlanan şirketin adı “Cadabra” ydı. Bezos ’un duşuncesine gore şirket buyulu bir isme sahipti Ancak markanın ilk avukatı Todd Tarbert, Bezos ’un kelimesinin “kadavraya” cok benzediğini soyledi. Şirket icin başka bir isim secmenin vakti gelmişti. Bezos bu kez de “Relentless” (acımasız) ismini onerdi. Ancak nihayet Amazon ismi secildi ve “dunyanın en buyuk kitapcısı” dunyanın en uzun nehrinin adını taşıyacaktı; Amazon. Nitekim Amazon.zom zaman icerisinde bir kitapcı olmaktan cıktı ve buyudu. Bugun ise dunyanın en değerli şirketlerinden biri.
10. İki devin birleşiminden doğan; Verizon
Verizon, Amerika Birleşik Devletleri ’ndeki bir telekomunikasyon devi. Şirketin ismi ise kaynağı icin bir metafor. Şirket, 2000 yılında Bell Atlantic ve GTE arasındaki birleşmeyle ortaya cıktı. Aynı şekilde, şirketin ismi de iki kelimenin birleşiminden oluşuyor. Latince “gercek” anlamına gelen “veritas” ile markanın geleceğe baktığını ifade eden “horizon” (ufuk) kelimeleri.
11. İngiliz edebiyatından dunyaya; Starbucks
Dunyaca unlu kahve zincirinin tarihi denizle yakından ilişkili. Starbucks ’ın ilk mağazası Seattle ’da bir liman kentinde acıldı ve logoda 2 kuyruklu bir denizkızı vardı.
Starbucks ’ın kurucuları akademik dunyadan geliyordu. Jerry Baldwin ve Zev Siegel İngilizce ve Tarih oğretmeni iken Gordon Bowker bir yazardı. Marka sahipleri guclu bir isim istediği icin “st” ile başlayan kelimelere odaklanmaya başladılar. Daha sonra bir diyalog esnasında eski bir maden kenti olan Starbo ’dan bahsedilince Bowker ’ın aklına Moby-Dick ’teki Starbuck geldi ve dunyanın en buyuk kahve zinciri Starbucks doğmuş oldu.
Kaynak: 1