Ulkemizde her gun yeni bir gundeme uyanıyoruz. Ozellikle 2019 yılı ise Turkiye icin oldukca yorucu gecti. Doğal afetler, cinayetler, secimler, savaş derken pek cok şey yaşadık. Kah şaşırdık, kah kızdık, kah uzulduk. Zaman zaman “Yeter” dedik isyan ettik. Gundeme damga vuran olaylarla ve kayıplarla bir yılı geride bırakıyoruz. 2019 yılında Turkiye ’yi şaşırtan, yasa boğan ve en cok konuşulan haberler…
1. Başta bircok kişinin isyan etmesine neden olan plastik poşetlerin ucretli olması
2018 yılının son gunlerinde AK Parti ’nin hazırladığı Atık Yonetmeliği Kanun Teklifi Meclis ’e sunuldu. Bu teklifte “marketlerde satılan plastik poşetlerin ucretli olması” maddesi de yer alıyordu. Nitekim teklif kabul edildi ve plastik poşetlerin 1 Ocak 2019‘dan itibaren ucretli olmasına karar verildi. Bu kararla, plastik kullanımının azaltılması amaclanıyordu. Başta pek cok kişi plastik poşetlerin ucretli olmasına karşı cıksa ve bu durum gunlerce konuşulsa da artık pek cok kişi alışverişe giderken yanında bez canta taşımaya alıştı.
2. Bu yılın gundeminde bolca sansur vardı. Netflix ve cinsel icerikli reklamların sansuru epey konuşuldu
Bildiğiniz gibi gectiğimiz Ağustos ayında Radyo ve Televizyon Ust Kurulu (RTUK) ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, internet yayını yapan platformlara yonelik bir yonetmelik yayımladı. Yayımlanan 23 maddelik yonetmelikle başta Netflix olmak uzere, puhutv, Blutv gibi internet uzerinden yayın yapan platformlar RTUK denetimine girdi. Tabii bu durum Netflix ’e sansur uygulanacağına yonelik bazı duşuncelerin oluşmasına neden oldu. Sonrasında ise sosyal medyada tabir-i caizse yer yerinden oynadı. Pek cok kişi RTUK denetimine sosyal medyadan tepki gosterdi.
Bunun ardından ise RTUK, bazı dondurma reklamlarının ahlak sınırlarını aştığını belirterek bu reklamlar ile de ilgili duzenleme yapılacağını aktardı. Tabii, RTUK ’un dondurma reklamlarına ilişkin bu acıklaması yine sosyal medyada tepkilere neden oldu.
3. Turkiye ’nin şahit olduğu en uzucu olaylardan: 5 kişinin yaşamını yitirdiği otobus yangını
Ağustos gundemi stres ve uzuntuyle doluydu diyebiliriz. Ağustos ’un başında yaşanan Balıkesir ’deki yolcu otobusu yangını ise hepimizi derinden sarstı. Olaya ilişkin detaylar ve olayın goruntuleri adeta icimize oturdu. Balıkesir-Edremit karayolu uzerinde seyreden aracta seyir halindeyken yangın cıktı. İddialara gore ise şofor aracı durdurmayıp yola devam etti. Otobusun orta noktasında başlayan yangın nedeniyle yolcular dışarı cıkmakta zorlandı. 29 kişinin yaralandığı olayda 5 kişi ise yaşamını yitirdi.
4. 5.7 ile sarsılan İstanbul ve diğer illerde meydana gelen depremler bize hic de yabancı olmadığımız bir korkuyu yaşattı
Fay hatlarının uzerinde bulunan Turkiye ’de depremlerin yaşanmasına alışmadık, alışamıyoruz. 17 Ağustos 1999 ’dan, yitip giden on binlerce candan, dağılan ailelerden sonra deprem gerceğini bilincaltımıza bastırmıştık. Ancak ozellikle 26 Eylul gunu Silivri acıklarında meydana gelen 5.7 buyukluğundeki deprem bize o korkuyu yeniden yaşattı.
Tum İstanbulluları sokağa doken depremden sonra herkesin aklına aynı soru geldi; buyuk İstanbul depremi yakında mı? Deprem uzmanları, jeofizikciler gunlerce televizyonlarda ya da sosyal medya uzerinde bu konu hakkındaki duşuncelerini dile getirdiler. Ancak o tarihten sonra tum Turkiye yeniden deprem korkusu yaşamaya başladı. Hemen hemen her ilimizde ceşitli buyuklukte depremler yaşandı ve bu doğal afet, 2019 yılında en cok konuştuğumuz haberler arasında yer aldı.
5. Bu yılın en cok konuşulan -tabir-i caizse- kan donduran haberlerinden biri ise Palu ailesiydi
Her şey Muge Anlı‘nın 11 yıldır devam eden başarılı programında ortaya cıktı. Turkiye ’yi adeta dehşete duşuren Palu ailesi gunlerce hem sosyal medyanın hem de ana akım medyanın gundemindeydi.
Kocaeli ’de yaşayan Palu ailesinin başına gelenler ve karıştıkları tum olaylar damatları Tuncer ’in kendini “cinci hoca” olarak tanıtmasıyla başlıyor. Yaptığı tecavuzleri ve cinayetleri cinlere bağlayan bu adam yıllarca Palu ailesini her turlu zulme surukluyor. Tuncer, baldızına kendi cocuklarına, yeğenlerine tecavuz ediyor şiddet uyguluyor. Eşine ise bunları izlettiriyor. Bu sırada Tuncer ’in cinci hoca olduğuna inanmayan kişiler ise Tuncer tarafından ortadan kaldırılmaya calışılıyor. Daha pek cok kan dondurucu detayın olduğu bu olay ise Muge Anlı ’nın programında gundeme geldi.
6. Bu yıl ciğerlerimiz yandı: Turkiye ’nin dort bir yanındaki orman yangınları
Ozellikle bu yıl Turkiye ’de binlerce hektarlık ormanlık alan telef oldu. Aşırı sıcaklar, yıldırım duşmesi ya da beşeri etkenlerle cıkabilen orman yangınlarında pek cok canlı da yaşamını yitirdi. Eskişehir ’den, Bursa ’ya, Balıkesir ’den Canakkale ’ye kadar pek cok ilimizde irili ufaklı bircok yangın gercekleşti. Ancak bu yıl ki yangınların en buyuğu Muğla ’da ve İzmir ’de yaşandı. Muğla ’da 350 İzmir ’de ise 500 hektarlık alan telef oldu.
7. Bu yılın en cok konuşulan haberlerinden bir diğeri ise İklim Aktivisti Greta Thunberg ’in Birleşmiş Milletler Zirvesi ’ndeki konuşmasıydı
16 yaşındaki iklim aktivisti Greta Thunberg ’in başlattığı iklim değişikliği ile mucadele farkındalığı kısa surede tum dunyaya yayıldı ve pek cok destekci kazandı. Destekciler ise dunyanın dort bir yanında toplanarak kuresel iklim grevi yaptı. Greta da bu grevlere katılım gosterdi. Ardından ise BM İklim Zirvesi ’ne konuşmacı olarak gitti. Eylul ayında yaşanan olayda Greta Thunberg ’in BM Zirvesi ’ndeki “How dare you?” cıkışı epey konuşuldu.
Tum dunyada olduğu kadar ulkemizde de dikkat ceken konuşmasında Greta; “Boş sozlerinizle cocukluğumu ve hayallerimi caldınız. Ben yine de şanslı cocuklardan biriyim. İnsanlar oluyor, ekosistemimiz cokuyor, kitlesel yok oluşla karşı karşıyayız ama siz sadece para ve ekonomik buyumelerinizden bahsediyorsunuz. Buna nasıl curet edersiniz?” diyordu.
Ancak zirveye damga vuran bir başka olay ise Greta ’nın ABD Başkanı Donald Trump ’a bakışıydı. Goruntu, kısa surede sosyal medyada viral oldu. Tum bu yaşananlara ek olarak ise ABD Başkanı Donald Trump, Greta ’nın konulmasını paylaşıp, “mutlu bir genc kıza benziyor” notunu duştu. Greta ise bu sozleri Twitter ’daki hakkında kısmına “mutlu bir genc kız” yazarak tiye aldı.
8. Bu yıl dunyada belirli kalıpları yıkan guzel gelişmeler de yaşandı. Bu gelişmelerden biri ise Gucci ’nin yen modeli Armine Harutyunyan ’dı
1921 yılında İtalya ’da kurulup bir dunya markası haline gelen Gucci, bu yıl dayatılan guzellik kalıplarını yıkarak bir modelle anlaştı. Tabii ki bu modelin ozellikle moda sektorunun guzellik kalıplarının dışında olması epey konuşuldu. Armine Harutyunyan isimli modelin goruntusuyle ilgili pek cok acımasız yorum yapıldı. Ancak 23 yaşındaki modelin Gucci ile anlaşmasının kilit noktası ise, aslında dunyanın guzellik algısına yapılan darbeydi.
Gucci ’nin yanı sıra bu yıl dunyaca unlu ic giyim markası Victoria ’s Secret da tarihinde ilk kez, transseksuel bir model olan Valentina Sampaio ile anlaşarak cizgisinin dışına cıktı. Moda sektorunde yaşanan bu değişiklikler pek cok kişi tarafından olumlu yorumlandı.
9. Ve intiharlar… Bu yıl maalesef aileler gecim sıkıntısı nedeniyle canlarına kıydı
2019 yılında pek cok vatandaşımızı kaybettik. Kazalar, doğal afetler, cinayetler ve intiharlar… İlk olarak Fatih ’te 4 kardeş kapılarına “dikkat siyanur var” yazılı not bırakarak intihar etmişti. Kardeşlerin cok borcu olduğu ortaya cıkmıştı. Ardından ise Antalya ’da yaşayan 4 kişilik bir aile de benzer bicimde intihar etmişti. Anne-baba ve 2 cocuktan oluşan ailenin intiharı oldukca konuşuldu. Ardından ise bir intihar haberi Cağlayan Adliyesi‘nden geldi. Bir kişi adliyenin 6. katından kendini aşağı bırakmıştı.
Tum bunları henuz sindirememişken Bakırkoy ’de 3 kişilik bir ailenin cansız bedenine ulaşıldı. Bu yıl ki intiharlar bununla da sınırlı kalmadı. Saadet oğretmen, iddialara gore mobbing nedeniyle hayatına son verdi. Kocaeli ’de bir kişi borclarını yazarak intihar etti. Corum ’da aynı gun iki kişi yine maddi nedenlerle intihar etti. Tabii bunlar sadece basına yansıyanlardan bazılarıydı.
10. Kaz Dağları ’nda ise bu yıl ağac katliamı yaşandı ve bu olay gunlerce konuşuldu
Canakkale ’nin Kirazlı Koyu ’nde altın madeni yapımı sırasında 45 bin denmesine rağmen 195 bin ağac kesildi. Ustelik yapılacak olan madende Kirazlı Siyanurlu Altın ve Gumuş Madeni ’nde faaliyet suresince yaklaşık 20 bin ton siyanur kullanılacağı iddia edilmişti. Ote yandan Kaz Dağları ’nda yapılacak olan altın madeni şirketi Alamos Gold ’un CEO ’su John McCluskey, “mutevazi bir yatırım yaptıklarını, yabancı işci calıştırmadıklarını Turklerin cok iyi taş taşıdığını” dile getirdiği bir videosu sosyal medyayı salladı. Kaz Dağları ’ndaki ağac katliamının durdurulması icin TEMA Vakfı tarafından imza kampanyaları başlatılmış ve binlerce kişi bu olayı protesto etmiş olsa da ne yazık ki maden arama calışmaları suruyor.
11. Turkiye gundeminin bu yıl en onemli haberi ise şuphesiz yerel secimlerdi
31 Mart gunu Turkiye ’de yerel secimler yapıldı. İstanbul da dahil olmak uzere diğer buyukşehirlerdeki belediyelerde CHP ’nin adayları secimleri kazandı. Hatta İstanbul Buyukşehir Belediye Başkanlığını kazanan Ekrem İmamoğlu mazbatasını alarak goreve başladı. Ancak daha sonra secimde hile olduğu iddia edildi ve secimlerin yenilenmesi icin mahkemeye başvuruldu. Nitekim mahkeme secimlerin yenilenmesi kararını verdi. Boylece 23 Haziran ’da yerel secimler tekrarlandı. Ancak sonuc değişmedi ve Ekrem İmamoğlu bir kez daha İstanbul Buyukşehir Belediye Başkanı olarak secildi. Secimler Turkiye gundemini haftalarca hatta aylarca meşgul etti.
12. Ve yureğimizi yakan haber… Emine Bulut
Turkiye Emine Bulut ismini, bir annenin “Olmek istemiyorum” cığlığı ile oğrendi. Boşandığı erkek tarafından kızlarının gozu onunde bıcaklanarak oldurulen genc kadının sosyal medyada paylaşılan son goruntuleri tum Turkiye ’yi yasa boğdu. Bu olay gunlerce konuşuldu, Emine Bulut ’un katili yakalandı hakim karşısına cıktı. Fedai Varan “canavarca hisle tasarlayarak adam oldurme” sucundan “ağırlaştırılmış muebbet” istemiyle yargılanıyordu. Ancak “kasten adam oldurme” sucundan “muebbet hapis” cezasına carptırıldı. Varan ’ın cezasında hicbir indirim uygulanmayacağı bildirildi. Bu surecte ise Emine Bulut ’un kızına destek olmak icin pek cok unlu ve siyasi isim yardım kampanyaları duzenledi.
Emine Bulut, maalesef bu yıl oldurulen tek kadın değildi. 2019 yılında neredeyse her gun bir kadın cinayeti yaşandı. Guleda, Ceren, Zehra, Tuğba, Aslı , Ayşe Tuğba ve diğerleri. Bu yıl 300 ’e yakın kadın hayatını kaybetti.
13. Bu yıla damga vuran bir diğer haber ise ozel araclarda sigara icme yasağıydı…
Kapalı mekanlarda sigara icmek yıllar once yasaklanmıştı. Hususi araclarda sigara icme yasağı ise 2013 yılında 4207 sayılı kanunda yapılan değişikle getirilmişti. Ancak ceza hemen hemen hic uygulanmıyordu. 26 Eylul 2019 gunu ise bu yasak uygulanmaya başladı ve ceza bedeli 88 liradan 153 liraya cıkarıldı. Uygulanmaya başlayan ceza ise tabii ki Turkiye ’de gundeme oturdu ve pek cok kişi yasağa tepki gosterdi.
14. Bu yıla ulke olarak bir de harekat sığdırdık; Barış Pınarı Harekatı…
Barış Pınarı Harekatı 9 Ekim 2019 tarihinde başladı. Turk Silahlı Kuvvetleri, Suriye ’nin kuzeyinde tek taraflı ozerklik ilan eden Suriye Demokratik Gucleri ’ne karşı askeri harekat başlattı. Dunyadan ise Turkiye ’nin başlattığı bu harekata sert tepkiler geldi. Ancak şuphesiz en sert tepki ise ABD ’nindi. ABD, Barış Pınarı Harekatı ’nı desteklemediğini acıkca soyledi. Harekata devam ettiği takdirde ise Turkiye ’ye yaptırımlar uygulayacağını dile getirmişti, hatta ABD Başkanı Trump Turkiye ’ye yaptırımlar iceren kararnameyi de imzalamıştı.
Harekat devam ederken ise, Trump ’ın Erdağan ’a harekatın başladığı gun yazdığı mektup ortaya cıkmıştı. İlk olarak Fox News muhabiri tarafından Twitter ’dan paylaşılan mektup, daha sonra Beyaz Saray tarafından da teyit edilmişti. Mektupta; “Eğer bu işi doğru ve insani bir şekilde yaparsanız tarih de sizi iyi yazar. Eğer iyi şeyler olmazsa, sizi sonsuza dek hep bir şeytan olarak gorurler. Sert adamı oynama. Aptallık etme! Seni sonra arayacağım” ifadeleri yer alıyordu.
Barış Pınarı HarekÂtı ’nın 8. gununde ise Ankara ’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığındaki Turk heyeti ile ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ’in başkanlığındaki ABD heyetinin goruşmesi sonucunda, Suriye ’nin kuzeydoğusuna yonelik operasyonun durumuna ilişkin bir anlaşmaya varıldı.
15. Diyarbakır hayvan barınağında yaşanan hayvan katliamı ise Turkiye ’nin bu yıl yaşadığı en uzucu olaylardan biriydi
Ağustos ayında ortaya cıkan bu olay hepimizi yıktı diyebiliriz. Sosyal medyada hayvansever kimliğiyle one cıkan Sinem Umaş, Twitter hesabından Diyarbakır Hayvan Barınağı ’nda yaşanan katliamı paylaştı. İddiaların sahibi ise Avusturya ’da yaşayan Diyarbakırlı Filiz Kaya isimli bir hayvanseverdi. Filiz Kaya, Diyarbakır ’a gittiğinde hayvan barınağını ziyaret etmiş ve hayvanları perişan halde bulmuştu. Daha sonra bu olayın peşini bırakmayan Kaya, barınakta yaşanan zulmu kayda almış ve Umaş ’a ulaşarak ortaya cıkarmıştı. iddialar bununla da sınırlı değildi. Barınak calışanları kopeklere bağışlanan mama ve sutleri onlara vermek yerine satıyordu. Hatta bir diğer iddiaya gore barınaktaki hayvanlar zehirlenerek olduruluyordu.
16. İzmir ’in Dipsiz Gol ’u olan iris Golu ’nun suyu hazine var diyerek boşaltıldı
358 donumluk alan uzerinde yer alan İris Golu, Cumhurbaşkanlığı kararı ile Ozel Cevre Koruma Bolgesi (OCKA) ilan edilmişti. Karaburun ’da, doğal guzellikleri ile on plana cıkan ve nesli tukenme tehlikesi altında bulunan bircok kuşun da ureme alanı olan İris Golu ’ne hazine aramak icin pek cok kanal acılmış ve golun suyu boşaltılmıştı. Yapılan bu cevre katliamı ise pek cok kişi tarafından tepki gordu ve gunlerce gundemde kaldı. Alanın eski haline getirilmesi icinse calışma başlatıldı.
17. Turkiye ’yi sarsan bir diğer olaysa Umraniye Kur ’an Kursu ’nda cocuklara cinsel istismara maruz kalmasıydı
Umraniye ’deki Fıkıh-Der ’e bağlı Kuran kursunda yatılı kalan cocuklardan bazıları uğradıkları cinsel istismar nedeniyle kurs yoneticilerini ve hocalarını şikayet etmişti. Cocukları istismar ettikleri iddiasıyla ise kurs sorumlusu O.I., eğitmenler H.S.B. ile T.B. haklarında “cocuğun cinsel istismarı” ve “eziyet” suclarından dava acılmış ve tutuklanmışlardı. Turkiye ’yi sarsan bu olayın davası ise hala devam ediyor.
18. Şule Cet… Dava tum yıl boyunca konuşuldu, 4 Aralık ’ta ise karar duruşmasında sanıkların cezalandırılması hepimizin icine su serpti
Ankara ’da Gazi Universitesi 2. sınıf oğrencisi olan Şule Cet ’in 29 Mayıs 2018 ’deki şupheli olumu tum kamuoyuna yansımıştı. 28 Mayıs 2018 gunu, Cağatay Aksu daha once işten cıkardığı Şule Cet ’i işe alacağını soyleyerek ofise davet etmişti. Ardından ise Şule Cet, bir plazanın 20 ’nci katından duşerek şupheli bir şekilde yaşamını yitirmişti. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının başlattığı soruşturmayla birlikte olay gunune ait goruntuler ortaya cıkmıştı. 1.5 yıldır devam eden davada karar duruşması 4 Aralık ’taydı ve sanık Cağatay Aksu muebbet ve 12 yıl 6 ay hapis cezası alırken, sanık Berk Akand ise 18 yıl 9 ay hapsine captırıldı. Davanın sonucu ise pek cok kişinin icine su serpti.
19. Rabia Naz davasında yaşanan gelişmeler de Turkiye ’nin konuştuğu konulardan biriydi
Rabia Naz, 12 Nisan 2018 ’de Giresun ’un Eynesil ilcesindeki evlerinin onunde yaralı bulunup hastaneye kaldırılmış ancak tum mudahalelere rağmen kurtarılamamıştı. Gorgu tanıklarının ifadeleri, otopsi raporu derken Rabia Naz ’ın cinayete mi kurban gittiği yoksa kaza sonucu mu olduğu bilinmiyordu.
Olayın ardından 1.5 yıl gecmesine rağmen Rabia Naz ’ın babası Şaban Vatan kızının olumunu araştırmaya devam etti. Hatta Rabia Naz ’ın olumuyle ilgili olarak TBMM Araştırma Komisyonu kuruldu. Hem araştırma komisyonu hem de baba Şaban Vatan ’ın calışmalarıyla Rabia Naz ’ın olumunde yeni delillere rastlandı. Rabia Naz ’ın tırnaklarında erkek DNA ’sına rastlandığı acıklandı ayrıca kıyafetinde de lastik izi vardı. Tum bu surecte ise kızını kaybeden baba Şaban Vatan pek cok olay yaşadı.