Amishler, yani dunya 21. yuzyılı yaşarken bu duzene tamamen uzak olan bir toplumdan soz ediyoruz. Amerika ’nın coğunlukla Pensilvanya eyaletinde yaşayan ve pek bilinmeyen topluluğu olan Amish topluluğu hakkında bildiğimiz ilk şey, 1525 yılında İsvicre ’de ortaya cıkmış oldukları. 17. yuzyılın yaşam tarzını benimseyen Amish topluluğu teknolojinin butun getirilerini reddediyor. Evlerinde dahi herhangi bir teknolojik aleti bulundurmayan topluluk, her şeyi tabiri caizse “eski usul” yaşıyor. Amish topluluğunun genel ideolojisine baktığımızda, topluluk insan ilişkilerinin duzeninin modern dunyanın getirileri yuzunden bozulduğuna inanıyor. Gelin bu ilginc topluluğu birlikte tanıyalım…
Amishler, ulaşım icin bisiklet ve at arabası; acil durumda kullanabilecekleri tek bir telefon kullanıyor
Amishler hakkında bilinmeyenleri coğunluğunuz duymamış olabilir. Onlar kendi iclerinde yuzyıllardır kuralları değişmeyen bir topluluk. Amish topluluğunun coğunluğu Amerika ’nın Pensilvanya eyaletinin Lencaster şehrinde yaşıyor. Amish yerlileri bolgede ulaşımı araba ve taksi gibi taşıtlar yerine, bisiklet ve at arabası ile sağlıyorlar.
Amish yerlileri 21. yuzyılı Yeni Cağ gibi yaşıyor!
Tarım, hayvancılık ve marangozluk gibi işlerle gecimlerini sağlıyor Amish topluluğu. Devletin herhangi bir hizmetinde calışmayı kendilerine uygun gormuyorlar. Dinlerine cok saygılı ve bağlılar. Modernleşmeyi, farklılaşmayı 21. yuzyılın getirilerine ayak uydurmayı reddediyor Amish yerlileri. Amerikan devleti Amish topluluğunun yaşam tarzına ve kendi kurallarına saygı duyuyor ve onlara herhangi bir koşul sunmuyor.
Geleneklerine bağlı bir yaşam surduruyorlar
Amishler aynı zamanda muhafazakar, dinine bağlı bir topluluk. Evlilikler de cemaat icinde yapılıyor ve evli erkekler gelenekleri gereği bıyıksız sakal bırakıyorlar. Yaşam tarzı olarak 21. yuzyıla ne kadar uzak gibi gorunseler de, Amish yerlilerinin kendi kurallarına saygı duymamak imkansız.
Amish genclerinin serbestce seks, alkol, uyuşturucu gibi deneyimler yaşadıkları “Rumspringa” adı verilen bir donem oluyor. Bu deneyimlerini edinen Amish gencleri, isterlerse hayatlarına bu yaşam tarzına uygun olarak devam edebiliyorlar
Rumspringa Amish yerlilerinin ana dil olarak kullandıkları Pensilvanya Almancasında “dolaşmak” anlamına geliyor.
Fakat bunlar sizi korkutmasın! Yolunuz Pensilvanya ’ya duşerse, Amish topluluğun insanlarıyla tanışma fırsatı yakalayabilirsiniz. Bu konu sizi meraklandırırsa diye bunu yapmış birinin deneyimini paylaştığı yazıyı buraya bırakıyoruz!
Gorunumleriyle eski zamanları anımsatıyorlar
Giyim kuşamlarında genellikle koyu renkleri tercih ediyorlar. Amish kadınları ve kız cocuklarında başortusu takma adeti var. Bu orf ve adetlerinden gelen bir zorunluluk onlara gore. Cocuklardan bahsettiğimize gore, Amish topluluğu oğretim nasıl goruyorlar?
İşte bu durumda da topluluğun kendi kuralları devreye giriyor. Amish yerlileri, cocuklarını devlet okullarından alarak kilise okullarındaki eğitime başlatabilirler. Cocukların secme şansı pek olmadığı icin, bazı Amish cocukları eğitim gormeyip, dede ve buyunanneleri gibi hayatlarının başından sonuna kadar ciftci olarak yaşayabiliyorlar.
Evlilik demiştik, bu konuyu biraz acalım!
18 yaşına giren kadınlar ve 20 yaşını tamamlamış erkekler, eşlerini kendileri belirliyor. Evlenmek istediklerinde ailelerinden izin alıyorlar, Amish cemaatinin dışından biriyle evlenmek yasak. Rahip veya rahip yardımcısı ile evlilik tamamlanıyor. İlginctir ki Amish kadınlarının evlendiklerinde giydikleri beyaz onluk, gomuldukleri zamanda ustlerinde oluyor. Amish topluluğunda boşanma diye bir durum soz konusu değil. Evliliğin başlattığı birlikteliği ancak olum sonlandırabilir, duşunceleri boyle Amish yerlilerinin.
Amishler hakkında ABD eyaleti nasıl bir tutum sergiliyor?
Amish yerlileri kendi kurallarını koyuyor demiştik, bunlardan biri de ABD eyaletine vergi odememeleri. Evet, yanlış duymadınız! ABD eyaleti, Amish topluluğundan vergi alma girişiminde bulunmuş fakat kamuoyu baskısına maruz kalmış. Bu yuzden Amish yerlileri herhangi bir sosyal kuruma bağlı değiller ve devlete bağlı kalacakları işlerini kendileri yapıyorlar. Orneğin evlilik durumunda eve ihtiyacı olacak Amish genclerine, topluluk hep beraber ev inşaa edebilir. Cok onemli ve halledemeyecekleri bir sağlık sorunu değilse doktora gitmeyi tercih etmiyor Amish yerlileri, kendi doğal yontemleriyle tedavi oluyorlar.
Kısacacı modern dunyanın getirilerini ve kapitalizmi reddeden Amish yerlileri, kendi ideolojilerini gercek hayata ozgurce yansıtabildikleri yaşam tarzlarında oldukca mutlular. Bize de onları hayranlıkla izlemek duşuyor