
Thomas Carlyle Biyografisi Thomas Carlyle, 4 Aralık 1795 tarihinde Ecclefechan, Birleşik Krallık ’da doğmuştur. Duvarcı olan babası James Carlyle'ın ikinci evliliğinin ikinci oğludur. Babası Kalvenizm inanclarına sahip bir adamdı. Thomas Carlyle, annesine olduğu kadar sekiz erkek ve kız kardeşine de bağlıydı. Kalvinizm Protestanlığı inanc ve goreneklerine gore yetiştirilen Thomas Carlyle, Ecclefechan'daki koy okuluna gittikten sonra, 1805 yılında Annan Akademisi'ne ve daha sonra ailesinin isteklerine uyarak bir Protestan din adamı olmak icin 1809 yılında Edinburgh Universitesi'ne gonderildi. Thomas Carlyle ’in eğitimi sonunda bir Protestan papaz veya vaiz olmasını beklemekteydiler. Ancak Carlyle Edinburgh Universitesi'nde ilahiyat eğitimine devam ederken katı Hıristiyan inancını kaybetmiş ve bunu da acıkca her eseri, yazısı ve hareketi ile ortaya koymuştu. Hıristiyanlığa inancını kaybetmesine rağmen hayatı boyunca katı Kalvenizm değerlerine uymaya devam etti.
Universiteden mezun olduktan sonra bir din adamı olmadı. Once bir hukukcu olmak icin calıştı ve sonra ilk gittiği ve hoşlanmayıp bıraktığı Annan Akademisi'nde ve sonra "Kırcaldy" kasabasının okulunda matematik oğretmeni olarak calıştı Thomas Carlyle, 1819 yılında yeniden Edinburgh Universitesi'ne kayıt olarak ve yeni bir universite diploması daha aldı. Ama bu sırada Hıristiyanlığa olan inancını tamamen kaybetmesi ona buyuk psikolojik etkiler yaptı. İkinci defa Edinburgh Universitesi'ne girmesinden once yazı hayatına başladı. 1821 yılında universite bittikten sonra din adamı olmayı tamamen geride bırakıp hayatını bir yazar olarak kazanmaya karar verdi ve Edinburgh'a yerleşti. Almanca'ya ve Alman edebiyatına buyuk merak sarıp bu alanlarda derin ve yoğun calışmalara başladı. Bu donemde Alman edebiyatının onemli eserlerini İngilizce'ye cevirerek yayınladı.
İlk cevirisi ise Johann Wolfgang von Goethe'nin 1777'de başlayıp 1812'de yayınladığı Wilhelm Meister'in Cıraklık Yılları kitabının İngilizce cevrisi oldu. Bu cevirisi 1824'te yayımlandı
Friedrich Schiller'in biyografisini yazdığı "Schiller'in Hayatı" adlı bir eseri 1823 ve 1824 yıllarında "Londra Dergisi"nde kısım kısım basıldıktan sonra 1825 yılında kitap olarak yayımlandı. Daha sonra tamamen roman ve hikÂye gibi hayal mahsulu yazılar yazmaktan vazgecip denemeler, biyografi, tarih gibi daha ciddi alanlarda yazılar hazırlamaya yoneldi.
Paris ve Londra'ya bir gezi sonrası İskocya'ya dondukten sonra "Edinburgh Review" adlı bir edebi dergi icin denemeler yazmaya başladı. Bunlar "Signs of the Times (Zamanımızın İşaretleri)" ve "Characteristics (Nitelikler)" adıyla sonradan toplanıp basıldı.
Thomas Carlyle, "Edinburgh Ansiklopedisi"ne de makaleler yazmakla; cok tartışmalara yol acan sosyal yorumlamalarıyla ve iktisat bilimini "kasvetli bilim" olarak tanımlanması ile hatırlanmaktadır.
Thomas Carlyle ’nin, başlıca eserleri arasında Fransız Devrimi, (1837), Kahramanlar, Kahramanlara Tapınma ve Tarihte Kahramanlık Uzerine (1841) ve Prusya Kralı II. Friedrich'in Tarihi, Buyuk Frederick Adında, (1858-1865) vardır.
Thomas Carlyle, 17 Ekim 1826 tarihinde yazar Jane Welsh Carlyle ile evlendi. Eşi 21 Nisan 1866 tarihinde oldu.
Evlendikten sonra karısının sağladığı para ile 1828 sonrasında karı koca "Craigenputtock" adlı bir İskocya ciftliğinde yaşamaya başladılar. Bu ciftlikte yaşaması sırasında Thomas Carlyle'in denemeleri yayınlanmaya başladı ve bir deneme yazarı olarak buyuk isim yaptı.
Eşi Jane'in olumunden sonra Thomas Carlyle, onun gunluklerini okudu ve hissettiği sucluluk duygusuyla, oz eleştiri iceren "Reminiscences of Jane Welsh Carlyle" adlı eserini yayınladı.
Thomas Carlyle'in "Sartor Resartus (Terzi ve yeniden yapılan dikiş)" adlı yapıtı Britanya eleştirmenleri ve okurları tarafından once hic beğenilmedi. Bu yapıtta Thomas Carlyle kendi oz yaşamını eleştirel bir bicimde ele alıp derin bir analizini yapmaktaydı. Bu eser "Fraser's Magazine" adlı dergide 1833-1834 yıllarında kısım kısım yayınlandı. 1836'da ABD'de Boston'da ilk edisyon yayımlandı; İngiltere'de kitap olarak ilk yayını 1838'de olmuştur.
1834 yılında Londra'ya taşınarak Chelsea semtinde bir ev aldı ve bu semtte yaşayan (Leigh Hunt, John Stuart Mill, ve Ralph Waldo Emerson gibi entelektuel ve edebi yazarlar grubu icinde "Chelsea'nin Bilgesi" olarak isim yaptı.
1837-1840 yıllarında Thomas Carlyle 4 konferanstan oluşan, dinlemek icin 1 euro giriş ucreti alınan, halk konferansları verdi. Bu konferansların notlarını "Heroes and Hero Worship (Kahramanlar ve Kahramanlara Tapma)" adında bir kitap olarak yayımladı. Bu kitapta Carlyle; Martin Luther, William Shakespeare, Hz Muhammed, Dante Alighieri, Oliver Cromwell, Samuel Johnson, Robert Burns ve Napolyon Bonapart'ın yaşam oykulerini konu edinmiş ve bu kişilerin insanlık tarihinde belirleyici onemini vurgulamıştır.
1841 yılında yayınlanan ve en unlu kitabı olan "On Heroes, Hero-Worship and the Heroic in History" adlı eserinde; Hz Muhammed'i "Peygamber Kahraman", Dante Alighieri ve William Shakespeare'i "Şair Kahraman", Protestan Hırıstiyanlığın oncu ismi Martin Luther ve John Knox'u "Din adamı Kahraman", Samuel Johnson ve Robert Burns'i "Edebiyatcı Kahraman", Oliver Cromwell ve Napolyon Bonapart'ı da "Hukumdar Kahraman" olarak tanımlayan goruşlerini kaleme aldı.
Bu kitabının Hz Muhammed ile ilgili kısmı, "Peygamber Kahraman Muhammed" adıyla Turkce'ye cevrilerek; 1958, 1963 yıllarında yayınlandı. 1977 yılında Behzat Tanc'ın cevirisi ile yayınlanan kitabı tam metin olarak son olarak 2004 yılında Otuken yayınları arasında yayınlandı.
1865 yılında Edinburgh Universitesi'nin rektorluğune atandı.
Thomas Carlyle, 5 Şubat 1881 tarihinde Londra, Birleşik Krallık ’da 86 yaşında olmuştur.
Kitapları :
1825 - Schiller'in Hayatı (Friedrich Schiller'in biyografisi)
Signs of the Times (Zamanımızın İşaretleri), denemeler antolojisi
Characteristics (Nitelikler), denemeler antolojisi
1833-1834 - Sartor Resartus (Terzi ve yeniden yapılan dikiş) (ozyaşamoykusu),
1837 - The French Revolution (Fransız Devrimi) 3 cilt
1838 - Critical and Miscellaneous Essays
1841 - On Heroes, Hero-Worship and the Heroic in History (Kahramanlar), buyuk adamların yaşamları
1845 - Oliver Cromwell's letters and speeches
1858-1865 - II. Freidrich, Prusya kralının 22 ciltlik hayat hikÂyesi.
1843 - Past and Present (Gecmiş ve Bugun).
1867 - Shooting Niagara
1881 - Reminiscences of Jane Welsh Carlyle
Ceviri :
1824 - Wilhelm Meister'in Cıraklık Yılları (Johann Wolfgang von Goethe'nin kitabı)