Ani ateş basmaları, uykusuz geceler, artan kilo artışı, huzursuzluk hissi ve vajinal kuruluk… Bu belirtilerin sebebi olan menopoz, belirli bir yaşa gelince her kadının adet kanamalarının kesilmesi nedeniyle yaşadığı ve vucudunda değişimlere sebep olan oldukca zorlu bir surec. Her yaştan kadının ve hatta erkeklerin menopoz donemi hakkında bilmesi gerekenler…
1. Nasıl bir şey bu menopoz?
Menopoz bir yıl boyunca hic adet kanamasının olmaması olarak tanımlanıyor. Ozellikle 40 ’lı yaşların sonu ve 50 ’li yaşların ortasındaki kadınları etkiliyor. Kadınlar genellikle 45 ve 55 yaşları arasında adet kanaması yaşamamaya başlıyor. Yumurtalık fonksiyonun azalması bazı kadınlarda yıllar once başlayabilir, bazı kadınlardaysa adet dongusu 50 ’li yaşların ortasına kadar devam edebilir. Erken menopoz olarak adlandırılan surec ise 40 ve 45 yaş arasındaki kadınları etkileyebiliyor.
2. Ne gibi değişiklikler oluyor?
Menopoz doneminde kadın bedeninde bircok değişim gercekleşebiliyor. Bu belirtiler, yumurtalıklarda ostrojen ve projesteronun uretiminin azalması sonucu oluyor. Bu belirtiler arasında, ani ateş basmaları, kilo alımı ve vajinal kuruluk gibi sinir bozucu durumlar olabiliyor.
3. Menopoz ve perimenopoz arasındaki fark nedir?
Perimenopoz, menopoz başlamadan hemen onceki zaman dilimini işaret ediyor. Perimenopoz suresince, vucudumuz menopoza geciş yapmaya başlıyor. Bu da demek oluyor ki, yumurtalıklardaki hormon uretiminin azalması başlıyor. Bu donemde menopozla ilişkilendirilmiş uykusuzluk, memelerde hassasiyet ve ateş basmaları gibi semptomların bazıları deneyimlenmeye başlıyor ve adet dongusu daha duzensiz hale geliyor. Ya da yoğun adet kanamaları olabiliyor. Peş peşe 12 ay boyunca adet kanaması yaşanmadığındaysa menopoz donemi başlıyor.
4. Menopoz sonrası sorunlar halloluyor mu?
Maalesef menopoz yaşanması demek daha sonra surecte belirti olmayacağı anlamına gelmiyor. Profesor John Eden, kadınların yuzde 10 ila 20 ’sinin post-menopoz olarak adlandırılan menopoz sonrası surece girmesiyle 10 yıl kadar daha belirtileri hissedebileceğini soyluyor ve ekliyor “kadınların yarısında cok hafif belirtiler oluyor ya da hic olmuyor. Diğerlerindeyse terleme ve ateş basmaları sonraki 10 yıl boyunca tekrarlanabiliyor”.
5. Hangi semptomlar vucutta ostrojen seviyesinin duşmesinden kaynaklanıyor?
Kadınların yuzde 75 ’i menopoz doneminde ani ateş basmalarını yaşıyor. Ateş basmaları gece ya da gunduz fark etmeksizin yaşanabilir. Bazı kadınlar kas ve eklem ağrıları, vajinal kuruluk ve ruh hali değişimleri de yaşayabilir.
6. Ateş basmalarını tetikleyen şeyler nelerdir?
Ani ateş basmaları sırasında vucut ısısının yukseldiğini hissedersiniz. Bu ateş basmaları genelde vucudun ust kısmını etkiler ve cilt renginiz kırmızı renge donebilir. Bu ateş basmaları terlemelere, kalp carpıntısına ve baş donmelerine sebep olabilir. Ateş basmalarının tetikleyicilerinden kacınarak bu belirtileri azaltmak mumkun olabilir. Bu tetikleyiciler, alkol ve kafein tuketmek, baharatlı yiyecekler yemek, stres altında kalmak ve sıcak havalar olabilir. Ani ateş basmalarının etkilerini hafifletmek icin nefes egzersizleri yapabilirsiniz. Yine de bu surecte doktorunuza danışarak ilerlemekte fayda var.
7. Menopoz kemik sağlığımızı nasıl etkiliyor?
Ostrojen uretiminin azalması kemiklerimizdeki kalsiyum miktarını da etkileyebiliyor. Bu da kemik erimesi olarak bilinen durumu ortaya cıkarabiliyor. Bu durum bizi ayrıca kemik kırılmalarına karşı daha duyarlı hale getiriyor. Kemiklerimizi sağlıklı tutmak icin doktor kontrolunde olmak şartıyla; yeşil yapraklı sebzeler gibi kalsiyum acısından zengin gıdaları tuketmek, D vitamini takviyesi yapmak, duzenli olarak egzersiz yapmak, alkol tuketimini azaltıp sigaradan kacınmak oneriliyor.
8. Menopozda kilo artışı oluyor mu?
Uzmanlara gore, bu donemde hormonlarımızdaki değişimler kilo artışına sebep olabiliyor ve bu yuzden dengeli bir beslenme duzeni, duzenli olarak egzersiz yapmak ve kilonuzu kontrol altında tutacak sağlıklı alışkanlıklar edinmek tavsiye ediliyor. Cunku aşırı kilo, kalp ve şeker hastalıkları gibi hastalıklara karşı riski artırıyor.
9. Ailemdeki kadınlarla aynı belirtileri mi yaşayacağım?
Menopoz donemindeki semptomlar aynı ailenin uyeleri olsalar bile her kadında farklılık gosterir. Bu da her kadının menopoz donemini bireysel olarak yaşayacağı ve annenizde işe yarayan şeylerin belki sizde işe yaramayabileceği anlamına geliyor.
10. 40 ’lı yaşlarda ne yapmak gerekiyor?
Peri-menopoz doneminde adet dongusu duzensizleşebiliyor, daha hafif ya da yoğun olabiliyor. Ayrıca uykusuzluk ve ruh hali değişimleri gibi belirtiler de yaşanabiliyor. 40 ’lı yaşlarındaki pek cok kadın neden boyle hissettiklerini bilemiyor. Bu belirtileri azaltmak icin yaşam tarzının daha sağlıklı hale getirilmesi oneriliyor. Ozellikle bu belirtilerle ortaya cıkabilen stresi azaltıcı calışmalar oneriliyor.
11. 50 ’li yaşlarda ne yapmak gerekiyor?
Kadınlarda ortalama menopoz yaşı 51 olarak belirtiliyor. Menopoza girip girmediğinizi anlamak icin son 12 ay boyunca adet gorup gormediğinize bakabilirsiniz. Tum bu surecte duzenli olarak doktorunuza giderek surecinizi doktor kontrolunde atlatmanız buyuk onem taşıyor. Bu muayenelerde memeler mutlaka incelenmeli, kadınların kendi memelerini ayda bir kontrol etmeleyi oğrenmesi gereklidir. Uzmanlar, senede bir vajinal smear testi yaptırılmasını oneriyor. Bu da genital organlarla ilişkili kanser riskinin tespiti acısından onem taşıyor. Uzamnlar ayrıca senede bir mammografi cektirmeyi ve kan testleri ile hormon değerlerine bakılması gerektiğini oneriyor. Bu donemde ozellikle stresinizi azaltacak yoga ve meditasyon gibi pratiklerden yararlanmak, guneş ışığından fayfalanmak, daha sağlıklı alışkanlık edinmek ve sosyalleşmek de bu donemi daha rahat atlatmanızda size yardımcı olabilir.
Kaynak:1,2,3,4,5