İş yaşamında daha fazla yer alan ve kariyerlerine odaklanan kadınların istedikleri yaşta anne olabilmeleri gelişen teknolojiler sayesinde artık daha kolay hale geliyor. ABD gibi ulkelerde oldukca yaygın olan yumurta dondurma kadınların tercih ettiği bir yontem. Hatta Facebook gibi buyuk şirketler de kurumlarında calışan kadınlara yumurtalık dondurma yardımı bile sağlıyor. İşte bu yontem hakkında en cok merak edilen 9 şey…
1. Yumurta dondurma nedir?
Yumurta (oosit) dondurma, kadının yumurtalıklarından elde edilen olgun yumurtaların, ilerleyen yıllarda cocuk sahibi olmak istendiğinde kullanılmak uzere ozel yontemlerle dondurulup saklanması işlemidir.
2. Yumurta dondurma işlemi kimlere uygulanır?
Kanser tedavisi gorecek olan kadınlar, erken menopoz riski olan kadınlar, yumurtalıklarında işleyişi etkileyen hormon seviyelerinde bozulma olan kadınlar ve yumurtalık rezervlerini etkileyebilecek operasyonlar olması gereken kadınların operasyondan once de bu işlemi uygulayabilirler.
3. Yumurta dondurma işlemi nasıl yapılır?
Kadın Hastalıkları – Doğum ve Tup Bebek Uzmanı Op. Dr. Ali Oner Erdoğdu, işlemin nasıl yapıldığını detaylı olarak anlatıyor: “Onceki yıllarda kullanılan slow freezing uygulamasının yerini vitrifikasyon alması ile birlikte daha guvenilir ve ozgur bir şekilde saklama şansı verdi. Oncelikle, kadınların hormonal ilaclar ile uyarılmış yumurtalıklarından vajinal ultrasonografi ve OPU (oocyte pick up= egg retrieval = yumurta toplama ) iğnesi yardımıyla yumurtaların toplanması gerekmektedir. Toplanan yumurtalar ozel hazırlanmış solusyonlar ile belli sureler boyunca muamele edilir ve hastaya ozel olarak hazırlanmış taşıyıcılarda -196 derecedeki sıvı azotu iceren tanklarda uzun sure muhafaza edilir.”
Vitrifikasyon işlemi temelde cok hızlı bir şekilde dondurma prensibine dayanıyor ve dondurma sırasında yumurtalara zarar verebilecek buz kristallerinin oluşmasını da engelliyor.
4. Yumurta dondurma işleminde başarı oranı nasıl?
Uygun şartlar altında gercekleştirilen bir yumurta dondurma işlemi sonrası elde edilen canlılık oranların yaklaşık %90 ’lar civarında olduğunu ifade eden Dr. Necati Fındıklı; geliştirilme aşamasındaki protokollerle birlikte bu oranın %100 ’e yaklaştığını belirtiyor.
5. Bu işlem nerelerde ve ne zaman yaptırılabiliyor?
Tup bebek merkezlerinde yapılmaktadır ancak yumurta dondurma yapılacak merkezin dondurma ve cozdurme işlemlerinde tecrubeli olup olmadığına dikkat edilmedir. Genc yaşlarında yumurtalarını donduran kadınlar, kendilerini anne olmaya hazır hissettiklerinde diledikleri yaşta gebe kalma olanağına sahip olmaktadır. Bu konuda kadında herhangi bir yaş sınırlaması olmamaktadır. Dilerse 50-60 yaşında bile kadınlar bebek sahibi olabilirler.
6. Yumurta dondurma işlemi hangi yaşlarda yapılmalıdır?
Uzmanlar yumurta dondurma işleminin her zaman yapılabileceğini belirtirler. Ancak bunun icin en uygun yaşların 35 yaşından once olduğunu da vurgularlar. Cunku bu yaşlara kadar yumurta hucreleri sağlıklı ve istenen kalitede olmaktadır. Bu yaşlardan sonra elde edilen yumurtalar, sağlıklı bir gebelik elde edilmesi icin yeterli gelmemektedir. Fakat bazen zorunluluktan dolayı bu yaşlardan sonra da yumurta dondurma işlemi yapılabilir.
7. Yumurta dondurma işleminden sonra yumurtalar ne kadar sure bekletilebilir?
Dondurulmuş olan yumurtalar icin belirli bir bekleme suresi bulunmamaktadır. Yumurtalar ihtiyac olduğu zamanda cozdurulerek gebelik elde edilmesi icin kullanılabilir. Hatta dondurma işlemi sırasında gruplar halinde işlem yapılarak, farklı zamanlarda gebelik elde edilmesi icin kullanılabilir.
8. Yumurta dondurma işleminin başarısız olmasına neden olacak faktorler nelerdir?
Bu uygulamanın başarılı olmasını sağlayacak en onemli etken, cozulmek uzere dondurulan yumurtaların canlılığını yitirmesidir. Yumurta hucresi insan vucudundaki en buyuk hucredir. Yapısında fazla miktarda su bulunmaktadır. Dondurma sırasında yumurtanın icindeki suyun buz kristallerine donuşmesi, yumurtanın zarar gormesine neden olmaktadır. Bu yumurtalar cozduruldukten sonra dollenme şansı kalmamaktadır. Ancak bu olumsuz etki yumurta dondurma işleminde kullanılmaya başlayan vitrifikasyon yontemiyle aşılmıştır. Ayrıca dollenme sırasında uygulanan teknikler de bu başarıya katkı sağlamaktadır.
9. Yumurta dondurma işleminde başarı oranı nedir?
Yumurta dondurma işlemi kadınlarda yumurtalık yumurta rezervi olduğu her yaşta uygulanabilen bir yontemdir. Bu uygulamanın her gecen daha fazla rağbet gormesi ve ihtiyac duyanların artması nedeniyle, teknolojik calışmalar yapılarak geliştirilmesine calışılmaktadır. Dondurma işleminin vitrifikasyon yontemiyle yapılmaya başlanmasının ardından, başarı oranları giderek yukselmeye başlamıştır. Bu sayede yumurtalardaki canlılık oranı artmıştır. Yumurtaların mikro enjeksiyon yontemiyle spermlerle buluşturulması da başarıya katkı yapan uygulamalar icine girmiştir. Gunumuzde yumurta toplama işleminin başarı oranları, tup bebek tedavisinde elde edilen başarı oranlarıyla aynı seviyeye gelmiştir. Elde edilen başarı oranları % 35-50 arasında değişmektedir.
Kaynak:1,2,3,