Refik Halit Karay Biyografisi Hiciv ve mizah tarzında yazan roman, oyku ve oyun yazarı.
Refik Halit Karay, 15 Haziran 1888'de istanbul'da doğdu. Mudurnu'dan İstanbul'a goc etmiş Karakayış ailesine mensup Maliye Başveznedarı Mehmet Halit Bey'in oğluydu. Vezneciler'deki Şemsu'l Maarif ve Goztepe'deki Taş Mektep'te başladığı eğitim hayatına Mekteb-i Sultani'de (Galatasaray Lisesi) devam etti. 1900'da girdiği Mekteb-i Sultani'yi bitiremeyince 1907 yılında Mekteb-i Hukuk'a girdi. Ardından Maliye Nezareti'nde Devair-i Merkez Kalemi'nde gorev aldı. II. Meşrutiyet sonrası gorevini bırakıp 1908'de Servet-i Funun'da ve Tercuman-ı Hakikat'te yazmaya başladı. Ardından "Son Havadis" adında bir gazate cıkaran Karay, Hurriyet ve İtilaf Fırkası'nın iş başına geldiği donemde 6. Belediye Dairesi Başkatibi olmuş, 1912 yılından sonra İttihat ve Terakki iktidarı doneminde Şevket Paşa'ya suikast duzenlenmesinden sonra muhalefet tarafında olduğu icin Sinop'a surulmuştu.
Surgun hayatı uzun suren Karay, Sinop'tan sonra Corum, Bilecik ve Ankara'ya gonderildi. 1918 yılında Ziya Gokalp ve Omer Seyfettin'nin yardımlarıyla İstanbul'a donebildi. Bu donem Vakit, Tasvir-i Efkar ve Zaman gazetelerinde makaleleri yayınlandı. Damat Ferid Paşa'nın dostluğu sayesinde, mutarekeden hemen sonra Hurriyet ve İtilaf Fırkası'na katıldı ve Genel Merkez Uyesi oldu. İstanbul'a dondukten sonra Robert Koleji'nde Turkce oğretmenliği yapmaya başladı.
1919 yılında Posta ve Telgraf Umum Muduru oldu.1922'de "Aydede" adlı mizah dergisini cıkaran Karay, İstanbul'un duşman işgalinden cıkmasının ardından aynı yıl Milli Mucadele'ya taraftarı olmadığından Beyrut'a kactı. Beyrut ve Halep'te 15 yıl suren surgun hayatı boyunca Doğruyol ve Vahdet gazatelerinin yonetimini ustlendi. 1938 yılında cıkan af kanunuyla yurda dondu.
Yurda dondukten sonra politikadan uzak duran Refik Halit Karay, 18 Temmuz 1965'te İstanbul'da 77 yaşında vefat etti.
İlk yazıları Servet-i Funun'da yazan Karay, daha sonra Fecr-i Ati topluluğuna katılmıştır. Yazdığı hiciv yuklu mizah yazılarıyla Milli Mucadele muhalefeti olmasına karşın uslubunun guzelliği ve zekası ile Mustafa Kemal ATATURK'un sevdiği yazarlardan biri olmuştur. Sade ve oz bir turkce kullanmış, Edebiyat-ı Cedide'nin abartılı dilini kullanmamıştır. Yazıları Milli Edebiyat ve sade Turkce akımlarının gelişmesinde onemli bir yere sahiptir.
Yapıtları:
Oyku:
Memleket Hikayeleri (1919), Gurbet Hikayeleri (1940).
Roman:
İstanbul'un İc Yuzu (1920-Sonraki basımda İstanbul'un bir yuzu), Yizidin Kızı (1939), Cete (1939), Surgun (1941), Anahtar (1947), Bu Bizim Hayatımız (1950), Nilgun (3Cilt:Turk Prensesi Nilgun (1950), Mapa Melikesi Nilgun (1950), Nilgun'un Sonu (1952), tek cilt 1960), Yer Altında Dunya Var (1953), Dişi Orumcek (1953), Bugunun Saraylısı (1954), 2000 Yılının Sevgilisi (1954), İki Cisimli Kadın (1955), Kadınlar Tekkesi (1956-İki Cilt), Karlı Dağdaki Ateş (1956), Dort Yapraklı Yonca (1957), Sonuncu Kadeh (1957), Yerini Seven Fidan (1977), Ekmek Elden Su Golden (1980), Ayın On Dordu (1980), Yuzen Bahce (1981).
Mizah ve Hiciv:
Sakın Aldanma İnanma Kanma (1915), Kirpi'nin Dedikleri (1916), Ago Paşa'nın Hatıratı (1918), Ay Peşinde (1922), Tanıdıklarım (1922), Guguklu Saat (1925).
Fıkralar:
Bir İcim Su (1931), Bir Avuc Sacma (1939), İlk Adım (1941), Uc Nesil Uc Hayat (1943), Makyajlı Kadın (1943), Tanrıya Şikayet (1944).
Oyun:
Kanije Mudafası ve Tiryaki Hasan Paşa (Mufit Ratip'le, oynandı, basılmadı), Deli (1929).
Anı:
Minelbap İlelmihrap (1946), Bir Omur Boyunca (1990)