İffet ve “cinsel ahlak” gibi nedenlerle kadın ureme organına zarar veren her turlu uygulama, kadın genital mutilasyonu (KGM) diğer bir ismiyle kadın sunneti olarak kabul ediliyor. Bugun hayatta olan tam 200 milyon kadın, ceşitli yontemlerle sunnet edilmiş durumda. Kadın sunnetinin medikal anlamda hicbir yararı bulunmuyor. Aksine uygulamadan sonra kadınların buyuk coğunluğu yaşamları boyunca ruhsal ve fiziksel sağlık sorunlarıyla boğuşuyor. Kadın ve cocuklara yonelik bir şiddet turu olan bu uygulamaya karşı uluslararası alanda mucadele başlatılmış durumda. Ancak rituel haline gelen kadın sunneti, dunyanın ceşitli yerlerinde uygulanmaya devam ediyor.
Birleşmiş Milletler 2003 yılında, 6 Şubat ’ı Kadın Sunnetine Karşı Sıfır Tolerans Gunu ilan ederek konu hakkında farkındalık oluşturdu. Uluslararası alanda her yıl kadın ureme organını sakatlayan bu rituele son verilmesi cağrısı yapıyor. Ancak kadın sunneti 30 ’a yakın ulkede uygulanmaya devam ediyor. Peki bu uygulama neden durdurulamıyor? Kadın sunneti hangi ulkelerde yaygın?
Kadın sunneti nedir? Dunya Sağlık Orgutu, tıbbi olmayan nedenlerle kadınların ureme organına zarar veren her turlu uygulamayı kadın sunneti olarak tanımlıyor. Gunumuzde her 20 kadından birinin maruz kaldığı kadın sunneti, genellikle 15 yaşından once yapılıyor. Kadınların genital sakatlanması insanlık dışı pek cok işlemi kapsıyor. Hangi turde yapılırsa yapılsın bu uygulama onemli sağlık sorunlarına yol acıyor. Sunnet olan kadınlar bu durumdan en cok ruhsal olarak etkilendiklerini belirtiyor. Orneğin Mısırlı unlu blogger Omnia İbrahim, sunnet olduktan sonra duygusal olarak kimseye bir şey hissedemediğini ve hic kimseyi arzulayamadığını ifade ediyor.
Kadınlar neden sunnet ediliyor? Kadınların sunnet edilmesinin en temel nedenleri arasında; dini inanışlar, kişisel temizlik konusundaki yanlış bilgiler, erkeğin cinsel ilişkide aldığı hazzı artırma, bakireliğin korunması ve kabile gelenekleri gibi cok farklı unsur bulunuyor. Ancak en temel neden kadın cinselliğinin kontrol edilmesi. Dunyada en cok Afrika kıtasında gorulen kadın sunneti, kadının “cinsel saflığı” icin muhakkak yapılması gereken bir uygulama olarak değerlendiriliyor. Katı ahlaki kuralların gecerli olduğu toplumlarda, sunnet olmayan kadınlar sosyal alandan tamamen dışlanıyor. Bu nedenle uygulama gunumuzde hala devam ediyor.
Kadın sunneti neden durdurulamıyor? Sosyal baskı, sosyal olarak kabul edilme ihtiyacı ve topluluk tarafından reddedilme korkusu gibi unsurlar kadın sunnetinin en temel nedeni olarak gosteriliyor.Kadın sunneti genellikle bir kız cocuğu yetiştirmenin gerekli bir parcası olarak kabul ediliyor. Sunnet, kadınları evliliğe hazırlamanın bir yolu olarak goruluyor.Kadın sunneti kadının ruhsal ve fiziksel olarak yaraladığı icin uygulama sonrası kadınların cinsel isteği azalıyor. Boylece kadınların evlilik icindeki sadakati sağlanmış oluyor!Hicbir kutsal kitapta belirtilmese de insanlar dini olarak kadınların sunnet edilmesi gerektiğini duşunuyor.Topluluk liderleri, dini liderler, sunnetciler ve hatta sağlık personeli gibi toplum uzerinde otorite sahibi olan kişiler uygulamanın surdurulmesini destekliyor. Kadın sunnetinin sınıflandırılması Kadın genital mutilasyonu, dunyanın her bolgesinde farklı şekilde uygulanıyor. Etnik kimlik, gelenek, din gibi nedenler bu farklılığın en temel nedenleri arasında yer alıyor. Orneğin 1998 yılında Nijer ’de yapılan bir anket calışmasında, kadınlar kendilerine yapılan yontemi anlatmak icin elli farklı terim kullanmıştır. Bunun sebebi her sunnetcinin farklı bir teknik kullanması. Bu nedenle anket calışmaları bu konuda net bir bilgi vermiyor. Dunya Sağlık Orgutu ’nun sınıflandırmasına gore kadın sunneti dort farklı şekilde yapılıyor:
Klitoridektomi Yaygın bir uygulama olan klitoridektomi, klitorisin tamamı ya da bir kısmını keserek vajinadan ayırma işlemidir. Somali, Cibuti ve Eritre gibi ulkelerde kadın sunneti coğunlukla bu yontemle yapılıyor.
Eksizyon Klitoris ile birlikte vajina ic dudaklarının kesilerek vajinadan tamamen cıkarılmasıdır.
İnfibulasyon Kadın sunnetinin %20 ’sinin infibulasyon şeklinde yapıldığı tahmin ediliyor. Bu uygulamada vajinanın hem ic hem de dış dudakları once kesiliyor ardından tekrar dikiliyor. İdrar ve adet kanamasının dışarı atılması icin kucuk bir aralık bırakılıyor. İnfibulasyon sırasında oldukca zor bir prosedurun uygulanmasını gerekiyor. Bu nedenle işlem sonrası pek cok cocuk enfeksiyon riskiyle karşı karşıya kalıyor.
Diğer genital sakatlamalar Bu kategoride yer alan uygulamalar arasında klitorisin cizilmesi, ateşle yakılması, oyulması ya da bazı ilaclar kullanarak vajinanın daraltılması yer alıyor.
Kadın sunnetinde hangi yontemler izleniyor? Bu uygulamayı “sunnetci” ismi verilen kadınlar yapıyor. Sunnet işlemi evde yapıldığında anestezi kullanılmıyor. Kotu koşullarda yapılan bu işlem; ustura, makas, bıcak ya da cam gibi steril olmayan nesnelerle gercekleştiriliyor. 2007 yılında The Lancet dergisinde yayınlanan bir makalede Ugandalı bir sunnetcinin aynı bıcakla 30 kız cocuğunu sunnet ettiği belirtiliyor. BM raporlarına gore Afrika kıtasının neredeyse tamamında kadın sunneti geleneksel şekilde sunnetciler tarafından yapılıyor. Mısır ve Endonezya gibi ulkelerde ise kadın sunneti sağlık calışanları tarafından yapılıyor.
Kadın sunnetinin sağlık acısından oluşturduğu riskler nelerdir? Kısa vadede; Tetanos gibi enfeksiyonlar, genital doku şişmesi, şiddetli ağrı ve kanama, idrara cıkmada problemler, enfeksiyona bağlı olum ve travma gibi psikolojik hastalıklar.
Uzun vadede; Travma sonrası stres bozukluğu başta olmak uzere ceşitli ruh sağlığı hastalıkları, adet duzensizliği, kronik enfeksiyon, kist oluşumu, hamile kalamama, cinsel isteğin azalması, ağrılı cinsel ilişki.
Hangi ulkelerde kadın sunneti yapılıyor? Harita, 15-49 yaş aralığındaki kadınların sunnet edildiği ulkeleri gosteriyor Kadın sunneti yapılan ulkelerde bu konunun konuşulması toplumsal bir tabu olarak goruluyor. Bu nedenle Birleşmiş Milletler ve Dunya Sağlık Orgutu ’nun yaptığı saha araştırmaları cok net bilgiler vermiyor. Kadınların coğu toplumsal eleştiriye maruz kalacağı korkusuyla konu hakkında konuşmuyor. Dolayısıyla kadın sunnetine dair istatistikler coğunlukla tahminlere dayanmakta. Rakamlar tahmini olsa da kadın sunnetine maruz kalanların onemli bir kısmının Mısır, Endonezya, Gambiya ve Etiyopya ’da yaşadığı biliniyor. UNICEF ’in 2016 yılında hazırladığı rapora gore; Afrika ve Orta Doğu bolgesi başta olmak uzere dunyanın ceşitli bolgelerindeki kadınlar bu uygulamaya maruz kalıyor.
Kadın sunneti gelişmiş ulkelerde de goruluyor. İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri verileri, İngiltere ’de 8 binden fazla kız cocuğunun sunnet edildiğini gosteriyor. Benzer uygulamalar Amerika Birleşik Devletleri ’nde (ABD) de yapılıyor. ABD 1996 yılında kadın sunnetini yasaklamış olsa da kız cocukları sunnet edilmeye devam ediyor. UNICEF raporunda Yeni Zelanda ve Avustralya ’da yaşayan gocmenler arasında bu uygulamanın yaygın olduğu belirtiliyor. Ozetlemek gerekirse kadın sunneti bolgesel olmaktan cok kuresel bir sorun olarak karşımıza cıkıyor.
Kaynak: 1 2 3 4 5 6 7