Sanayi Devrimi ’nin en onemli isimlerini duşunduğumuzde hic şuphesiz ki coğumuzun aklına Edison, Watt, Morse, Brunel, Darby ve Arkwright gibi isimler gelir. Oysa en az onlar kadar başarılı olan ancak adlarını pek duymadığımız kadın mucitler de var. İşte, ilk bilgisayar programından dokuma ipek tasarımlara kadar Sanayi Devrimi ’ne buyuk katkılar sağlamış 5 kadın mucit…
1. Anna Maria Garthwaite (1688 – 1763) Anna Maria Garthwaite ’in Sarmaşık tasarımı, 1740 civarı… Sanayi Devrimi daha cok mekanik sureclerle ilişkilendirilse de bu donemde tasarım anlamında da onemli ilerlemeler kaydedildi. Buna en iyi ornek ise Anna Maria Garthwaite ’in dokuma ipek tasarımları…
Lincolnshire ’de doğan Anna Maria Garthwaite, 1728 yılında ipek dokuma semti olarak bilinen Spitalfields ’e taşındı ve sonraki 30 yıl boyunca orada kalarak dokuma ipekler icin 1000 ’den fazla tasarım yarattı. Cicek dekoratifleriyle unlu olan Garthwaite ’in tasarımları kısa sure icinde Amerika ’dan Kuzey Avrupa ’ya kadar bircok bolgeye ihrac edildi.
Bunca başarıya rağmen yazılı kaynaklarda pek yer almayan Garthwaite, bu yuzden hak ettiği tanınırlığı yakalayamadı. Ancak gunumuze kadar gelen ozgun tasarımları ve suluboya calışmaları, onun Sanayi Devrimi doneminin en onemli tasarımcılarından biri olduğunu gosteriyor.
2. Eleanor Coade (1733 – 1821) Coade taşı, 1780 ’ler… Yun tuccarları ve dokumacılardan oluşan bir ailede dunyaya gelen Eleanor Coade, cocukluğundan itibaren iş dunyasının işleyişine maruz kalarak buyudu. Bu durum, 1770 civarında ceşitli elementlere karşı dayanıklı olan Coade taşını geliştirmesinde ve kadın mucitler arasında yer almasında elbette buyuk rol oynadı.
Geliştirdiği taşın formulu uzun bir sure sır olarak saklandı, ta ki 1985 yılına kadar. 1985 yılında British Museum tarafından analiz edilen taşın seramikten yapıldığı keşfedildi.
Eleanor Coade ’nin urettiği taşı bugun hal Buckingham Sarayı ’nı susleyen heykellerde, Westminster Koprusu yakınlarındaki Southbank Lion ’da, Brighton Pavilion ve İmparatorluk Savaş Muzesi ’ne ev sahipliği yapan binada gormek mumkun.
3. Sarah Guppy (1770-1852) Birmingham ’da dunyaya gelen Sarah Guppy, girişimci ruhu sayesinde onlarca buluşa imza attı. İlk buluşu olan kopruler icin guvenli kazık yapma yonteminin patentini 1811 ’de aldı ve bu icadıyla, o donemlerde tum dunyada buyuk ses getirdi. Oyle ki, 1800 ’lu yılların unlu inşaat muhendisi Thomas Telford, Sarah Guppy ’nin yontemini inşa edeceği asma kopru temelinde kullanmak icin kendisinden izin istemişti.
Sarah, hemen ardından gemileri midyelerden uzak tutan bir sistem geliştirdi ve bu icat sayesinde hukumetle 40.000 poundluk anlaşma imzaladı. Aynı zamanda egzersiz ekipmanına sahip olan yatak, yumurta pişiren ve aynı zamanda tostu sıcak tutmaya yarayan bir cay semaveri gibi onlarca buluşa imza attı.
4. Ada Lovelace (1815-1852) Ada Lovelace Unlu şair Lord Byron ’un kızı olan Ada Lovelace, belki de tarihin en tanınmış kadın mucitlerinden biri. Oyle ki kendisi, bilgisayarın olmadığı bir tarihte ilk bilgisayar algoritmasını geliştirerek buyuk bir buluşa imza attı!
1842 yılında, matematikci Charles Babbage ’nin ders notlarından birini Fransızcadan İngilizceye cevirmekle gorevlendirilen Ada, ceviriye basitce “Notlar” başlıklı bir bolum ekleyerek konuyla ilgili kendi duşunce ve onerilerine yer verdi. Makalenin kendisinden tam 3 kat uzun olan bu notlarda Bernoulli sayılarının nasıl hesaplanacağına yonelik bir algoritma geliştiren Ada, aslında o anda tarih yazmıştı.
Enigma kodunu kırmakla tanınan Alan Turing ’in bile duşuncelerini etkilemeyi başaran Ada Lovelace ’ın bu buluşu, gunumuzde tarihin ilk bilgisayar programı olarak kabul ediliyor.
5. Margaret Knight (1838-1914) Alışveriş torbaları icin tasarlanan makine, Margaret Knight, 1879 19. yuzyılın en uretken kadın mucitlerinden biri olan Margaret Knight, ilk buluşuna 12 yaşında bir tekstil firmasında calışırken imza attı. Henuz kucuk bir kız cocuğuyken başka bir işcinin kullandıkları makine nedeniyle yaralandığını gorunce icat ettiği guvenlik cihazı, Margaret ’in aslında ne kadar uretken ve zeki olduğunun sinyalini veriyordu.
İlk patentini kağıt alışveriş torbalarını kesen, katlayan ve yapıştıran makinesiyle alan Margeret, hayatı boyunca 27 patent aldı. Gununun neredeyse 20 saatini yeni bir şeyler uretmeye ayırdığı bilinen Margaret Knight ’a, o donemlerde “Leydi Edison” lakabı takılmıştı.
Kadın mucitler iceriğimizin sonuna geldik! Bu iceriğimizi beğendiyseniz alttaki yazımız da ilginizi cekebilir:
Birbirinden Yetenekli 16 Kadın Mucit ve Muhteşem Buluşları
Kaynak: 1