O, tasarımlarıyla 20. yuzyıla damgasını vurdu. Onun imzası bile kadınlar icin bir arzu nesnesiydi. Dunyanın onde gelen “haute couture” (ozel dikim) modaevlerinden birinin kurucusu Christian Dior, moda dunyasında hep sıradana meydan okudu. Onun cizgileri adeta luksun ve zarafetin yeniden tanımıydı.
Bu sıradışı modacının ve markasının oykusunu sizin icin derledik…
Az kalsın diplomat olacaktı
Christian Dior, 1905 ’te Normandiya kıyısında, Fransa Granville ’de doğdu. Ailesi zengin bir gubre ureticisiydi. Liseyi bitirdikten sonra ailesinin isteği ile Paris ’teki bir diplomat okuluna yazıldı. Ama o daha cok sanatla uğraşmak istiyordu. Bu yuzden okulu bıraktı ve hayallerinin peşine duştu.
Picasso, Cocteau, Braque galeride
1927 ’de babasının desteği ile bir sanat galerisi actı. Burada Jean Cocteau, Georges Braque ve Pablo Picasso ’nun eserlerini sergiledi. Galeri başta epey iyi iş yapıyordu. Ama 1929 Dunya Ekonomik Bunalımı ile babasının işleri kotuye gitmeye başladı.
O yıllarda ailesi evlerini, mobilyalarını, mucevherlerini ve diğer aile yadigÂrlarını satmak zorunda kalmıştı. 1931 ’de babası iflas edince de galeriyi kapattı.
Moda dunyasından savaşa
Dior, Buyuk Buhran ’dan sonra Paris ’e taşındı ve 1934 ’te moda dunyasıyla tanıştı. Şapka ve tuvalet cizimlerini dergilere ve modaevlerine sattı. Ozellikle Paris ’in unlu şapkacılarından Madam Agnès onun tasarımlarına bayılıyordu.
Dort sene sonra tasarımcı Robert Piguet ’nin haute couture modaevinde desinatordu. Burada sadece bir sene calışabildi ve II. Dunya Savaşı icin askere alındı.
İşgal altındaki Paris ’te balo kıyafetleri tasarladı
Askerliği bitince 1941 ’de işgal altındaki Paris ’e dondu. Bu sefer yuksek rutbeli Alman askerlerinin ve sosyetenin uğrak yeri Lucien Lélong ’un modaevinde calışmaya başladı. Zengin muşterileri icin ozel sipariş kıyafetler, takımlar ve balo tuvaletleri tasarlıyordu.
Destek Boussac ’tan, yaratıcılık Dior ’dan
1946 ’da işadamı Marcel Boussac, Dior ’a inanılmaz bir teklifle geldi. Boussac zengin bir kumaş uzmanıydı. Dior onun desteğiyle kendi ozel tasarım modaevini kurdu ve 85 elemanla işe başladı. Henuz farkında değildi ama Paris ’te Avenue Montaigne‘deki modaevi epey populer olacak, Dior bu sayede moda dunyasına adını kazıyacaktı.
Corolle ile New Look akımı
Bir sene sonra ilk koleksiyonu, “tac yaprakları” anlamına gelen Corolle podyuma cıktı ve yer yerinden oynadı. Dior, ilk koleksiyonu hakkında “Ben cicek kadını tasarladım.” derken Harper ’s Bazaar ’ın yayın yonetmeni Carmel Snow onun cizgilerini “New Look”, yani “Yeni Gorunuş” diye isimlendirmişti bile.
Bu, elbette ticari başarı da getirecek, 1948 ’de Dior, New York ’ta gorkemli bir mağaza acacaktı.
Erkeksi cizgiler yumuşuyor
Snow haksız sayılmazdı, Dior modada II. Dunya Savaşı ’nın etkisinde oluşan bulutları dağıtmıştı. Erkeksi ve sert cizgiler artık onun sayesinde yumuşayacaktı. Yarattığı akım ile adeta devrim yapan Dior sayesinde 1950 ’lerde Paris yeniden modanın merkezine donuşecekti.
La Belle Époque (Guzel Donem) esintileri
Koleksiyon savaşın yokluklarını reddediyordu. Dior La Belle Époque (Guzel Donem) akımının sonuna yetişmişti. Cocukluğundan beri guzel olana duşkundu. Kadınların yokluk ve yıkım dolu savaş yıllarından sonra eski guzel gunleri ozlediğini duşunuyordu. Bu doğru bir ongoruydu.
Cok gecmeden sert bustiyer stilindeki korsajlar, ince belli, derin dekolteli, kıvrımlı, belden aşağı genişleyen elbiseler kadınların dolaplarını susleyecekti.
Karneyle kumaşa rağmen
Yine de ayak bileğine uzanan bol etekler, kumaşın karneye bağlandığı yıllar icin biraz havaiydi. Dior normal elbiseler icin ortalama 10-25 metre, gece elbiseleri icinse 80 metreye kadar kumaş kullanıyordu.
Savaştan sonraki kıtlık yıllarında başta biraz eleştirilse de yine de kreasyonu kısa surede buyuk rağbet gordu. Avrupa ’nın kraliyet ailelerinden Hollywood yıldızlarına kadar pek cok kadın bu gosterişli elbiselere bayılmıştı.
Missss gibi Miss Dior
Modanın yeni kralı yine Boussac ’ın sayesinde 1948 ’de, bugunlerde “Miss Dior Eau de Toillete Originale” adıyla anılan parfumu uretti.
Dior parfum işinde o kadar iddialı hale gelecekti ki cok gecmeden Dior Addict, J ’adore, Tendre Poison, Hypnotic Poison, Dolce Vita, Dune ve Fahrenheit ile klasikler arasında yerini alacaktı.
Her yerde Dior imzası
1950 ’de Dior ’un Genel Muduru Jacques Rouë tarafından Christian Dior imzası aksesuarlara ekleniyordu. Kravatlar, coraplar, kurkler, şapkalar, eldivenler, el cantaları, mucevherler, ic camaşırı ve eşarplar artık Dior ’du.
Bu lisanslandırma hamlesi Fransa Ozel Tasarım Modacıları Odası tarafından pek de hoş karşılanmadı. Hatta yuksek moda imajını sarstıkları bile soylendi. Ama bu lisanslandırma furyasında şirket epey guclenecekti.
Moda imparatorluğu
Dior 50 ’lerin başından itibaren moda trendlerinin yıllara bağlı değil aylarla sınırlı olduğunu anladı. Boylece altı ayda bir değişen yeni seriler hazırladı. 1950 ’lerin sonlarında Dior sekiz şirketi ve 16 şubesi ile neredeyse devasa bir moda imparatorluğuydu. Bu imparatorluğun beş kıtadaki 28 atolyede 1700 calışanı vardı.
Yves Saint Laurent ’i selefi secti
1955 yılında henuz 19 yaşındaki Yves Saint Laurent, Dior ’un modaevinden iceri girdi. Unlu tasarımcı bu genc adamı selefi secmişti. Laurent burada ustasının vefatından sonra da -1960 ’ta askere gidine dek- calıştı.
Dior 50 ’lerinin başlarında iki kalp krizi gecirmişti. 1957 ’de artık emekliliğe hazırlanıyordu. Hatta tedavi olmak icin gittiği İtalya ’da Montecatini ’de 23 Ekim 1957 ’de ucuncu kalp krizine yenildi.
Zevk ve luks ile eş anlamlı
Moda dunyasında ruzgÂr gibi estiği 10 yıl, Dior ’u luksun adresi yapmaya yetmişti. Kevin Almond Contemporary Fashion ’daki makalesinde “Şu anda Dior isim olarak oldu, zevk ve luksun eş anlamlısı oldu.” diyordu.
Marka, yaratıcısının ardından farklı isimlerle yola devam edecek, Dior vefatından sonra bile usta-cırak ilişkisini surdurecekti.
Unlu tasarımcıların mabedi
Tasarım ekibinin başına 1961 ’de Marc Bohan, 1989 ’da Gianfranco Ferre, 1997 ’de John Galliano ve 2011 ’de Raf Simons getirildi. Bu isimlerin hepsi birbirinden yaratıcıydı. Onların elinde Dior podyumların tozunu attırdı ve pek cok unlunun dolabını susledi.
Hayworth, Diba, Kelly, Kidman, hatta Bradshaw
Rita Hayworth sıkı bir Dior hayranıydı. 1967 ’de İran Kralicesi Farah Diba‘nın gelinliği, 1981 ’de Prenses Diana‘nın nikÂhında Grace Kelly‘nin ve Yugoslavya Prensesi Alexandra‘nın elbiseleri Dior imzalıydı. 2000 ’de Nicole Kidman, John Galliano‘nun tasarladığı bir elbiseyle Oscar toreninde kırmızı halıdaydı. Marka hayali kahramanlar arasında da epey populerdi. Sarah Jessica Parker ’ın Sex And The City ’de canlandırdığı Carrie Bradshaw da Dior ’a bayılıyordu.
Dior cantalar nasıl yapılıyor? Şarkı Bonusu 1: Kanye West ’ten gelsin… Christian Dior Denim Flow Şarkı Bonusu 2: Morrissey ’den gelsin Christian Dior http://www.youtube.com/watch?v=8XysTW4jSIg
Defile Bonusu http://www.youtube.com/watch?v=mMifTabM268