35 katlı cam ama ruhsuz binalar, asansor sıraları, sabahın ayazında doluşulan ve kimsenin birbiriyle konuşmadığı servisler, bitmeyen toplantılar, PowerPoint sunumları, to-do list ’ler, plaza dili ve edebiyatı arasına sıkışmış insanlar; yani kısaca beyaz yakalılar…
Dışarıdan “Ne kadar havalı bir hayatı var” diye duşunulen ama camlı binalar ekosisteminde hayatını tuketen profesyonellerin aslında habitatı plazalarla sınırlı değil. Oyle ki bu profesyonellerin iş yaşamındaki alışkanlıkları oyle bir hal alıyor ki zamanla bir kimliğe donuşuyor. Elimize bir kalem-kağıt verseniz hepsinin resmini gozumuz kapalı cizebiliriz gibi geliyor.
Biz de reklamcılık sektorunun onemli isimlerinden Yuce Zerey‘in “The Profesyonel” kitabındaki ibret verici tespitleri sıraladık ve bu ekosistemde hemen herkesin karşısına cıkan profesyonellerin kimlik kartlarını cıkardık.
1. Toplantı profesyonelleri
Beyaz yakalının dunyasında toplantılar hic bitmez. Toplantıya girip cıkmaktan işler yetişmez; saatlerce suren toplantıların sonunda hicbir ele avuca gelen karar alınmaz ama olsundur; toplantı “set etmek”, toplantıya katılmak muhim meseledir. “Neden toplantı yapıyoruz?” sorusuna projeleri konuşmak/değerlendirmek, ego tatmini yapmak, “Cok yoğunum, toplantılardan kafamı kaldıramıyorum” imajı cizmek, calışanları nadiren motive etmek, coğu zaman ise stres altına sokmak ve gozdağı vermek gibi cevaplar verilebilir bu ekosistemde ve herkesin bildiği ama sesli olarak dile getiremediği bu cevap hic yadırganmaz.
İşte plaza hayatında surekli toplantıdan toplantıya koşturan ve aslında tek işi bu olan insanlara, yani “toplantı profesyonelleri”ne cok sık rastlarsınız. Bu kişiler icin surekli toplantısı olmak, toplantıdan toplantıya koşmak, hatta toplantı yapmaktan yemek yemeyi bile unutmak bir “statu sembolu”dur. Bu tip profesyonellerin ego tatminini ise “Ne kadar yoğun, ne kadar onemli bir insan; surekli toplantıda” soylemleri oluşturur. Toplantı profesyonellerinin yanından ayırmadığı aksesuarlar arasında profesyonel defter, havalı bir kalem, ozgun kartvizit kabı, akıllı telefon, tablet bulunur ve toplantı profesyonellerin toplantılar boyunca filtre kahve ictikleri gozlemlenir.
2. Konferans profesyonelleri
Etkinlikten etkinliğe koşan, nerede sektorel bir konferans olsa orada olmazsa olecek hastalığına kapılan konferans profesyonellerini nerede gorurseniz tanırsınız. Cunku sektordeki herkes bu zirvelerde buluşur, orada olmak, “networking” goygoyundan geri kalmamak bu profesyonel icin bir statu semboludur.
Ancak konferans profesyonelleri asla bu etkinlikler icin para vermez, eş-dostu darlayarak davetiye koparmaya calışırlar. Davetiye ayarladıktan sonra etkinliğe katıldığını Twitter, Facebook, Foursquare gibi sosyal ağlardan duyurmadan mekandaki yerlerini almazlar. Etkinlik mekanında ise filtre kahve ve cookie ’leriyle ortalıkta gorunmek ve cep telefonları ile meşgul olmak bu surecin en onemli parcasıdır. Gozune tanışmak, konuşmak istedikleri bir onemli profesyoneli kestirdiklerinde ise hemen yanlarına giderek kartvizit değiş-tokuşuna girilir ve daha detaylı goruşme icin kahve randevusu ayarlanır. Artık konferans profesyonelimizin bir sonraki etkinliğe kadar ici rahattır, yastığa başını koyunca mutlu mutlu uyuyabilecektir.
3. İş yemeği profesyonelleri
İş yemeği profesyonelleri yemek masasında kartvizit yarışına giren beyaz yakalılardan oluşur. Calışanlar, iş ortakları, muşterilerle yemek ortamında bir araya gelmeyi hobi edinen ve bunu zamanla bir kimliğe donuşturen bu insanlar tum bu sureci profesyonel bir şekilde yonetir. Orneğin ust duzey katılımın olduğu bir yemeği organize etme işi executive asistana verilir, “meeting request”ler gonderilir, LCV ’ler toplanır.
Yemek oncesi ekip liderleri taktik toplantısı yapar, katılacak insanlar detaylıca araştırılır, notlar alınır. Yemek suresince ise mukemmel ev sahibi rolune burunulur ve yemeğin amacının başarıya ulaşması icin azami gayret gosterilir. İş yemeği profesyoneli aslında sonuc ne olursa olsun tum bu surecle tatmin olan insandır.
4. Eğitim profesyonelleri
Hemen her konuda eğitim vermeye kendini yetkin gorenlerle hemen her konuda sertifika almaya yemin etmiş insanlardan oluşan kesişim kumesini eğitim profesyonelleri olarak adlandırabiliriz.
Kişisel gelişime, eğitime kafayı takmış bu profesyoneller ister eğitmen tarafında ister katılımcı tarafında olsun sadece daha iyi bir kariyeri hedeflemezler. Onlar genellikle mutsuzluk ve tatminsizliklerinden kacma yolunu eğitimde bulan profesyonellerdir. Eğitim, ac profesyonelin karnını doyurmak icin sectiği yerdir.
5. Brainstorming profesyonelleri
İş dunyasında fikir bulma işinin zorla yuklendiği toplantı ortamları “brainstorming session”lardır. Tek başına fikir uretemeyenlerin odulluk fikir bulma umuduyla bir odaya sıkışmasından doğan bireyler ise brainstorming profesyonelleri.
“Bu fikri brainstorming ile bulduk” demek cok havalı olduğu icin, uygulanan fikir işe yaramadığında bunun sorumluluğunun tek bir omza yuklenmesinden kacmak icin bu beyin fırtınası olasılığına sığınan brainstorming profesyonellerinin klasik davranışları arasında sıra kendilerine gelene kadar fikirlerini belirtenleri dinlememek ve sadece kendi soyleyecekleri şeye odaklanmak; dolayısıyla coğunlukla pişti olmak gelir. Ardından gıybet ortamının oluşmasının cok olası olduğu brainstorming toplantılarının vazgecilmez aracı ise flipchart ’lardır. Cunku brainstorming profesyoneli onsuz yapamaz, adeta eli koludur.
6. Brunch profesyonelleri
İş yemeği profesyonellerinin varlığının yanı sıra cuma, cumartesi geceleri takılarak sabah gec uyanan ve oğlen kahvaltı etme alışkanlığı edinen brunch profesyonelleri de bu ekosistemin onemli oyuncularındandır. Ancak brunch profesyoneli gelişiguzel davranmaz, her adımı planlıdır.
Brunch ’a kimle, saat kacta, nereye gideceğinden brunch suresince nasıl davranacağına, hangi gazeteleri okuyacağından, brunch sonrası nasıl takılacağına kadar her şeyini adım adım planlayan bu profesyonelimizi mekanda gorduğunuz anda tanımanız olasıdır.
7. Spor profesyonelleri
Spor yapmanın sağlıktan ote bir trend olmasından dolayıdır ki spor profesyonellerine her iş ortamında rastlamanız olası. Sportif, bakımlı ve fit insanlar statusunde olmak icin ayda maaşlarının buyuk bir bolumunu spor salonlarına bırakan bu profesyoneller secimlerinde cok titizdir. Mesela spor salonu eve/işe yakın mı?, aletlerin sayısı yeterli mi?, kuaforu var mı?, dinlenme odası var mı? gibi soruların cevaplanması cok muhim bir olaydır.
8. Business Class profesyonelleri
Neden boyle dedik? Cunku profesyonel dediğin Business Class ’ta ucar! Pasaportunda hemen her ulkeye yeterli sure icin gecerli vize barındıran, executive asistanına “İş seyahatine şuraya gidiyorum” diye haber salarak elini sıcak sudan soğuk suya sokmadan istediği yere ucabilen profesyonellere business class profesyonelleri diyebiliriz.
Bu kişiler business class profesyonellerine ayrılmış pasaport sırasına girer, hemen etrafı tarayarak iş dunyasından kim var diye kontrol eder ve Lounge ’a gecer. Burada yine tanıdık ya da tanışılmaya değer insanlar kontrol eden bu profesyonellerimiz kimseyi bulamazsa iPad ’e talim eder. Ucakta da gayet profesyonel davranan bu iş dunyası insanlarımız ucaktan indikten sonra priority pass ayrıcalığını kullanarak gittikleri ulkeye kolaylıkla giriş yapar.
9. Tatil profesyonelleri
Plazaların donuk dunyasından cıkarak kendini kızgın kumlara, serin sulara bırakan beyaz yakalıları tatildeki dik duruşlarından hemen tanıyabilirsiniz. Tatil profesyonelleri tatil sureclerine bir kampanya gibi yaklaşır. Bu kampanyayı tum mecralarla entegre şekilde yuruten tatil profesyonelleri kendilerini kral/kralice gibi ağırlatmayı iyi bilirler. Ancak tatil bitince butun bu padişahlık da sona erer ve klimali ofislerde e-postaların icine gomulerek sıkıcı ve sıradan kimliklerine geri donerler.
10. Kuafor profesyonelleri
Plaza hayatının sıkıcılığını, huzunlerini, acılarını kuaforlerde bırakmayı secenlerdir kuafor profesyonelleri. Berber/kuafor farkının en ince ayrıntılarına hakim bu profesyonelleri metroseksueller, az unluler, dedikodu ozlemi cekenler, saclarının okşanmasından acayip hazlar duyanlar olarak sıralayabiliriz. Kariyer ve imajın kol kola ilerlediğini duşunen bu profesyonellerin kotu gun dostları hatta tek dostları kuaforleri, manikurculeri, pedikurculeridir.
11. Profesyonel misafirlikler
Gittiği misafirliklere profesyonel kimliklerini de goturen, plaza ruhunu her eve taşıyan insanlardır efendim bunlar. Misafirlik oncesi karısına, kocasına, cocuğuna gerekli tembihlerde bulunan, aşırı sorgulamalarla kendini yıpratan bu tip profesyoneller misafirlik anında da masaya iş hayatını yatırır ve itici bir samimiyetle(!) sorularını doğru yerlerden sormayı bilir. Kartvizitin maske gibi kullanıldığı bu misafirlikler bittiğinde ise gıybet kacınılmazdır.
12. Gece hayatı profesyonelleri
Dr.Jekyll ve Mr Hyde ’ın plaza ortamında can bulmuş halleridir bu profesyoneller. Havanın kararmasıyla vardiyası başlayan, genelde hafta ici 1 gun, cuma ve cumartesi olmak uzere hafta sonu 2 gun kendilerini dışarı atan; camlı plazalardaki donuk ve kendi halindeki gorunuşunun altından bir canavar cıkan bu profesyonellerin motivasyonları, organizasyon sureci, hazırlanma sureci, mekana giriş rituelleri, mekanda davranış bicimleri ve mekan sonrası yapılacak aktivite secimleri kucuk nuanslar gosterse de hep aynıdır. Dolayısıyla ustlerinde ofiste Clark Gable kostumu olsa da mekanlarda cıkardıkları pelerinlerinden onları hemen tanırsınız. Kısacası gece hayatı profesyonelleri gecenin karanlığında kendini ararken kaybedenlerdir.
Kitap bonusu
Profesyonel hayatın ve plaza ekosisteminin diğer detayları ve ibret verici tespitler icin Yuce Zerey‘in “The Profesyonel” kitabını okumanızı ısrarla tavsiye ederiz.