Belirli bir zaman icerisinde tamamlanması gereken etkili bir toplantı bicimi olan cevik retrospektif, bir surecin sonuna kadar birlikte koşmuş, yanyana aynı amac icin yurumuş bir takımın, o sure zarfındaki calışmaları ve davranış bicimleri uzerinden kendini bir sonraki sureci iyileştirmek uzere değerlendirmesidir.
Bu tanıma bakılırsa aile arasında bile yapılabilir gorunmuyor mu? Elbette yapılabilir. Her ayın ilk pazar gunu ailece oturup, son bir ay icerisinde neleri iyi yaptık, neleri daha iyi yapabilirdik, yeteri kadar iyi olmadığımız konularda bir sonraki ay neleri duzeltebiliriz diye konuşabilsek, belki de her gun evden cıkan son kişinin copu atması kararı mutfağı kotu kokulardan uzak tutmaya yetecek de artacak bile. Şimdi gelelim cevik retrospektifleri kolaylaştıran keyifli tekniklere.
1. Starfish: Denizyıldızı
Stop: Yapmayı bırakalım dediğimiz, takıma değer kazandırdığını duşunmediklerimiz.
Less: Cok fazla guc harcayarak az değer kazandığımızı duşunduğumuz, daha az yapalım dediklerimiz.
Keep: Yapmaktan memnun olduğumuz ve yapmaya devam edelim dediklerimiz.
More: Daha sık yapılması gerektiğini duşunduklerimiz.
Start: Yapmaya başlamamız gerektiğini duşunduklerimiz.
Tum takım elemanları mevzu bahis sure zarfına dair duşuncelerini ilgili alanlara kucuk yapışkan notlarla ekledikten sonra, hep birlikle değerlendirme yapılır. Orneğin notları kendi alanları icerisinde kategorize edip oylayarak, cok oy alanlardan bir aksiyon planı hazırlanabilir.
2. Constellation: Takımyıldız
Constellation tekniği insanların hic konuşmasına gerek kalmadan fikirlerini oğrenebilmek icin aslında. İcine kapanık, cok fazla soz almak istemeyen kişilerin coğunlukta olduğu takımlarda uygulanması uzere tasarlanmış. Uygulanışı:
1. Tum ekibin ayakta bir daire oluşturabileceği kadar alan bulunması gerekiyor.
2. Bu alanı bulduktan sonra alanın ortasına bir obje konup, bunun evrenin merkezi olduğu soyleniyor.
3. Ardından ekipten evrenin merkezi olarak hayal ettiğimiz noktanın etrafında bir daire oluşturmaları isteniyor.
4. Sonrasında kolaylaştırıcı/organizator rolundeki kişi insanların fikrini almak istediği ifadeleri acık ve net cumlelerle dile getiriyor.
5. Ekipten ifadeye kendini yakın hissedenlerin merkeze bir adım yaklaşması, uzak hissedenlerinse merkezden bir adım uzaklaşması isteniyor.
6. Ortaya bir takım yıldızı goruntusu cıkmış oluyor ve bu noktada ekip ici konuşmalara, guluşmelere zaman tanınıyor ve herkesin şekli farketmesi, gormesi sağlanmış oluyor.
Toplantıyı organize eden ya da kolaylaştırıcı rolunde olan kişi de dahil olmak uzere herkes takımın konu hakkındaki duşuncelerini acık bir şekil uzerinden gormuş oluyor.
3. Mad / Sad / Glad: Kızgın / Uzgun / Memnun
Daha cok duygular uzerine yoğunlaşan bu retrofpektif tekniğinde bahsi gecen surec icerisinde bizi kızdıran, memnun eden ve uzen ne varsa tıpkı starfish yonteminde olduğu gibi kucuk, yapışkan not kağıtlarını kullanarak yazıp ilgili alana yapıştırıyoruz. Ardından hep birlikte hepsinin tek tek uzerinden gecip, aynı gorunenleri kategorize edip, coğunlukla dile getirilmiş olanları ya da az dile getirilmiş olsa bile onem arz ettiğini duşunduklerimizi nasıl duzeltebileceğimize, iyileştirebileceğimize yonelik aksiyonlar cıkarıyoruz.
4. Guess Who?: Tahmin et, kim?
Bu retrospektif tekniği onemli bir ozelliğiyle diğerlerinden ayrılıyor. Takım elemanlarının birbirlerine empati yapabilmesini sağlıyor ve aslında bu başlık uzerinden takım ici yakınlaşmayı ve iletişimi de arttırıyor. Uygulanışı da gayet keyifli:
1. Her bir takım elemanı kendi ismini bir kağıda yazıp şapkanın icine atar.
2. Şapkanın icindeki kağıtlar karıştırılır ve herkes bir kağıt ceker.
3. Kişiler toplantı suresince cektiği kağıttaki cıkan takım uyesi her kim ise onun rolunu yapar, onun gibi duşunmeye ve onun yaşadıklarına odaklanmaya calışır.
4. Surec icerisinde nelerin iyi gittiğini ve nelerin daha iyi gidebileceğini başka bir takım uyesinin perspektifinden duşunup, değerlendirerek duşuncelerini kucuk notlara yazıp ilgili sorunun altına yapıştırır.
5. Notları yapıştıran katılımcı takıma donup, tahmin edin, kimim diye sorar ve takım elemanları onun kim olduğunu bulmaya calışır.
6. Kim olduğu anlaşıldıktan sonra gercek kişi ortaya cıkar ve notların onun icin doğru olup olmadığını takıma soyler.
7. Takım uyelerinin her biri bu adımları tamamladığında ortaya bir aksiyon planı cıkmış olur.
5. Sailboat: Yelkenli
Yukarıdaki resim bu retrospektif tekniği icin kullanılıyor.
Yelkenli: Tamamen metaforik bir anlatımla takımın bu yelkenlide olduğunu, hatta takımın yelkenlinin kendisi olduğunu hayal ediyoruz.
Ada: Uzerinde sevimli palmiyeler olan ada takımın ortak amacını ve vizyonunu temsil ediyor.
Ruzgar: Bulutlardan doğru gelen ruzgar takımın hedefine ulaşabilmesi icin hızlandırıcı etmenleri duşundurmek icin.
Capa: Takımı yavaşlatan etmenleri ifade ediyor.
Kayalar: Denizin altında gorunen kayalar ise takımın hedefine ulaşırken karşılaşabileceği olası riskleri adresliyor.
Mad/Sad/Glad ve Starfish tekniklerinde olduğu gibi, yine kucuk notlarla tum takım, surec ile ilgili duşuncelerini uygun gorduğu bolume yapıştırıyor. Notlar hep birlikte değerlendirilip bir aksiyon planı cıkarılıyor. Takımdan değerli bilgi almak ve bir icgoru yaratabilmek adına guclu bir retrospektif tekniği olduğunu soyleyebiliriz.
Kucuk Bir Hatırlatma: Bu tekniklerin her biri ayrı ayrı uygulanabileceği gibi, birbirleriyle birleştirilerek de uygulanabilir. Odaklanılması gereken takımın neye ihtiyacı olduğu ve hangi tekniğe daha iyi cevap vereceğidir. Bazı cevik retrospektiflerde sadece doğru soruları sormak ve takımın bu sorulara birlikte cevap araması, bir aksiyon planı cıkarmak icin yeterli olabilir.