Agile (Cevik) yazılım geliştirme catılarından biri olan Scrum ’da, Scrum Master (Scrum Ustası), Product Owner (Urun Sahibi) ve Development Team (Geliştirme Ekibi) olmak uzere uc Scrum rolu bulunuyor. Bu listede ele alacağımız Scrum Master karakteri, ekibin hizmetkar lideri. Once Scrum nedir diyorsanız sizi şoyle alalım: “Scrum, mumkun olan en yuksek değere sahip urunleri yaratıcı bir şekilde sunarken, insanların karmaşık/komplex ve adaptif problemleri cozebileceği bir cercevedir.” Yani, bir grup insanla komplex urunleri geliştirirken uygulayabileceğimiz bir surec yonetme catısıdır. 1990 ’lardan beri uygulanmakla birlikte, gunumuzde, ozellikle yazılım camiasında populerleşmiştir. Scrum ’ın kendine has teorisi, değerleri, rolleri, rituelleri vardır. Hatta bu rituellerden retrospektif toplantısından ve bu toplantıda kullanılabilecek tekniklerden şurada bahsetmiştik: Etkili Toplantılar İcin 5 Cevik (Agile) Retrospektif Tenkiği. Scrum Catısı ile ilgili daha detaylı bilgi almak isteyenler şuradan devam edebilir: Scrum Guide. Tekrar Scrum Master ’a donelim ve bu hizmetkar lideri derinlemesine bir tanıyalım ister misiniz?
1. HizmetkÂr Liderdir
Bu iki kelime Scrum Master ’ı en iyi tanımlayan sozcuk obeği. Son yıllarda geleneksel yoneticilik yerini liderliğe bırakırken, bir de hizmetkar lider denince işin rengi gercekten iki kat değişiyor. Oncelikle şunun altını cizmekte fayda var: Scrum Ekiplerinde yer alan Scrum Master ’lar o ekiplerin asla yoneticileri değildir. Scrum Master ’lar Scrum Guide ’ı, yani Scrum ’ı cok iyi bilen ve Scrum uygulanışını destekleyen, Scrum ekibi tarafından uretilen değeri maksimize etmek icin ekibe yardım eden, yol gosteren, rehberlik eden kişidir. Baştan sona gonulluluk esasıyla calışır. Bir Scrum Ekibinde, Scrum Master secilirken, once gonullu kimseler role aday olur, ardından tum ekip elemanları duşuncelerini dile getirir ya da oylar ve herkesin mutabakata vardığı aday Scrum Master olarak belirlenir. Scrum Master aynı zamanda geliştirme ekibinde yer alan bireylerden biri de olabilir.
2. Geliştirme Takımına Hizmet Eder
Scrum Master, takıma rehberlik ve kocluk eder, karşılaşılan engelleri ortadan kaldırmalarına yardımcı olur. Takım ici harmoniyi, ekip elemanları arasındaki uyumu, iletişimi arttırmak icin cabalar. Ceviklik ve scrum konularında takımın gelişimini sağlar, gelişimi yonlendirir, destekler. Takımın kendi kendine organize olabilmesi ve capraz işlevsellik kazanabilmesi icin kocluk eder. Sprint Planlama, Sprint Retrospektif, Gunluk Scrum ve Sprint Review gibi Scrum rituellerini/toplantılarını kolaylaştırır. Takımın uretirken en yuksek değeri yakalayabilmesine yardımcı olur. Scrum Guide ’da yer alan bu gorevlerin dışında, aslında takımı metaforik anlamda bir coban kopeği gibi korumak Scrum Master ’ın sorumluluğundadır. Coban kopeği, Scrum Master pozisyonu icin bir cok kaynakta kullanılan ve durumu gayet iyi ifade eden guclu bir metafordur. Scrum Master takımın guvenli ve sorunsuz bir ortamda calışabildiğinden emin olmalı, gerektiğinde takım elemanlarına bireysel kocluk da dahil olmak uzere bir cok hizmetini sunmalıdır.
3. Urun Sahibine Hizmet Eder
Scrum Master, urun sahibi tarafından belirlenmiş işlerin takımdaki herkes tarafından anlaşıldığından emin olur; urun sahibinin iş listesini etkili bir şekilde organize edebilmesi icin teknikler bularak ona yardımcı olur; işlerin onceliklendirilmesi, işlerin değerlerinin belirlenmesi, geliştirme ekibinin değer uretiminin maksimize edilmesi gibi konularda urun sahibinin yetkinliğini garanti eder; urun sahibinin ihtiyacları doğrultusunda ve istendiğinde scrum etkinliklerini yonetir/kolaylaştırır ve deneysel bir ortamda urun planlamayı anlama, cevikliği anlama ve uygulama konularında hizmetini urun sahibinden asla esirgemez.
4. Organizasyona Hizmet Eder
Scrum Master ’lar sadece icerisinde bulundukları ekipler icin değil, diğer tum departmanlar ve calıştıkları organizasyonun tamamı icin hizmetkÂr liderlerdir. Scrum ’ın teorisini, değerlerini organizasyon genelinde yaymak, benimsetmek, scrum adaptasyonuna liderlik etmek ve bu bağlamda tum şirkete kocluk yapmak ile yukumludurler. Scrum Master ’lar birbirleri ile iletişim halinde olur, tecrubelerini paylaşıp yardımlaşırlar. Scrum ekiplerinin uretkenliğini arttırabilmesi icin ellerinden geleni yaparlar. Deneysel urun geliştirmenin ne demek olduğunu uygulamalı olarak tum organizasyona anlatırlar.
5. Değişime Liderlik Eder
Tum bu gorevlerin yanı sıra Scrum Master ’lar değişime liderlik ederler. Organizasyonda değer algısını oluşturmaya ve plan algısını kırmaya cabalarlar. Scrum Master, Scrum ’ın ve organizasyondaki cevik değişimin vucud bulmuş halidir. John Kotter ’ın ‘Leading Change ’ adlı kitabında organizasyonlarda cevik değişime giden 8 adımlık yolda en onden giden bu arkadaşlara iyi bakmak gerekmektedir, zira bugun iyi bir Scrum Master kolay yetişmemektedir 🙂
Bonus
Bu listede bir takım materyallerinden de yararlanmış olduğumuz ACM Software ’in organizasyonlara verdiği Scrum Master Empowerment eğitimlerinde, Agile Koc ve Eğitmen Tolga Kombak ’tan sıklıkla duyulan bir onerme ile kapanışı yapalım: “En iyi Scrum Master, olmayan Scrum Master ’dır.” Scrum Master ’a ihtiyac duyulmayan o noktada, Scrum en mukemmel haliyle uygulanıyor demektir ki bundan emin olmak da zaten yine Scrum Master ’ın gorevidir. Meraklısı icin Profesyonel Scrum Master Sertifikasyonları www.scrum.org tarafından verilmektedir ve buradaki verilere gore şuan yaklaşık 200000 Profesyonel Scrum Master bulunmaktadır.