Eğer freelance yani herhangi tek bir ofise ya da firmaya bağlı olmadan calışmak istiyorsanız onunuzde bircok fırsat olduğunu fark etmişsinizdir. Hızla gelişen teknolojik imkanlar sayesinde bilgisayarınızın başından ayrılmadan, odanızdan hic cıkmadan metin yazarlığı, gorsel tasarım, seslendirme ve daha bircok iş alanında freelance iş yapabilirsiniz. Ancak şunu unutmayın, bu işlere adım attığınız andan itibaren hem avantajlarınız hem de dezavantajlarınız olacaktır. Bu listemizde, “Artıları ve eksileriyle freelance calışma” konusunu en cok sorulan soruların cevapları ve ipuclarıyla ele alacağız.
1. Freelance iş bağlantıları nasıl elde edilir?
Eğer bir konuda uzmanlaştıysanız ve bu konuda profesyonel iş yapmak icin yeterli donanımınız varsa freelance iş yapmak aslında hic zor değil. Burada ilk ihtiyacınız bağlantılar olacak. Kariyerinizi bir sureliğine tek ofise bağlı olarak surdurmek, freelance calışma kararı vermeden once faydalı olabilir. Tek ofise ve tek firmaya bağlı kalarak calıştığınız sure boyunca edinebildiğiniz kadar bağlantı edinmeye calışın. Kendinizi serbest hale getirdiğinizde bu bağlantılara cok ihtiyacınız olacak.
Eğer “ben doğrudan freelance iş yapmaya başlamak istiyorum” diyenlerdenseniz, calışacağınız alanda gercekten iyi iş yapmanız gerekiyor. Cunku işlerinizi ancak kaliteniz ve ozeninizle one cıkarabileceksiniz. Bunun dışında artık internet aleminde bircok web sitesi bulunuyor ve bu siteler iş bağlantıları elde etmenize fayda sağlayabilir. Bu sitelerde CV oluşturup kayıt acarak ve hangi konularda nasıl işler yapabildiğinizi orneklerle gostererek iş bağlantıları kazanabilirsiniz.
2. Freelance dunyasında neler oluyor ve bu şekilde calışarak gecinebilir miyiz?
Gunumuzde hızla yukselen freelance trendi artık gundemin en cok merak uyandıran maddelerinden biri haline geldi. Ofislerin bunaltıcı stresinden uzaklaşmak ya da en azından bu stresi kendi evinde daha katlanabilir hale getirmek isteyenler icin freelance işler tam bir kacış noktası olarak goruluyor. Bu dunyada cennet gibi bir ortam olduğunu duşunurseniz yanılırsınız, cunku her işin kendine gore bir zorluğu vardır. Ancak şu gercekle yuzleşmek gerekiyor, trafikte saatlerce yol stresi cekmemek bile cok buyuk bir kazanc.
Peki bu şekilde calışarak gecinebilir miyiz? Bunun cevabı sizin nasıl bir hayat standardına sahip olduğunuza ve işinizde ne kadar iyi olduğunuza gore değişiyor. Eğer işinize hakim, evde dahi olsa calışma disiplininden odun vermeyen, insan ilişkileri iyi olan biriyseniz cevabımız kesinlikle evet, freelance calışarak gecinebilirsiniz. Ancak bunların tam tersinden bahsediyorsak gecinmeniz cok zor.
3. Freelance işciler neden coğalıyor ve firmalar neden onları tercih ediyor?
Şehir hayatının stresini biraz olsun hafifletmek isteyen ve uzmanlık alanı serbest calışmaya musait olan herkes bu calışma stiline geciş yapmaya sıcak bakıyor. Bu doğrultuda dijitalleşen dunyada yoğun bir serbest calışma isteği oluşmaya başladı. Hızlanan ve hafifleyen dizustu bilgisayarlar, her an her her yerde bilgilerinize ulaşabilmenizi sağlayan Bulut Bilişim hizmetleri, iş dunyasında yaratıcılığın one cıkması gibi etkenler serbest calışmaya meraklı kişilerin coğalmasını sağladı.
Firmalar da bu gidişata son derece sıcak bakıyorlar, cunku bir kişinin freelance iş yapması demek firmanın işci masraflarından kurtulması anlamına geliyor. Bugun bir işci calıştırmanın cok ceşitli giderleri var. Bu giderler hicbir zaman sadece maaş ile sınırlı kalmıyor. Firmaların buyukluğune gore değişecek olsa da her işcinin yol, yemek, sigorta ve ikramiye gibi ekstra giderleri bulunuyor. Serbest calışanlara iş yaptırırken firmalar, tum bu gider kalemlerini ortadan kaldırıp sadece yapılan işe para veriyor.
4. Freelance calışmanın avantajları nelerdir?
Bu calışma tarzının ilk ve en onemli avantajı ozgurluktur. İşiniz artık sabah 8 akşam 6 değildir ve bir ofise hapsolmak zorunda değilsinizdir. Bir işiniz cıktığında ya da belli saatlerde iş yapmak istemediğinizde kimseden izin istemek zorunda kalmazsınız. Bu da doğal olarak iş stresinizi belirgin miktarda duşurur.
Freelance calışırken patronunuz olmaz, muşteriniz olur. Bir bakıma kendi işinizin patronu olursunuz. Trafikte ya da mesaide kaybettiğiniz vakitleri hayatınıza geri kazandırarak bu vakitleri kendinizi geliştirmek icin kullanabilirsiniz. Tum bunların dışında freelance iş yaparken başarılı olursanız alacağınız keyif cok daha yuksek olacaktır. Ustelik serbest calışırken kimseyle zorunlu olarak calışmazsınız, yapacağınız işi ve iletişim kuracağınız kişileri kendiniz secebilirsiniz.
5. Freelance calışmak isteyen birinin hangi kişisel ozelliklere sahip olması gerekir?
Burada sıralanacak cok madde var ama biz olabildiğince ozet gecelim. Serbest calışmaya başlamak istiyorsanız oncelikle disiplin sahibi biri olmalısınız. Eğer kendinize ceşitli gorevler atayıp bu gorevleri yerine getirecek iradeye sahip değilseniz bu işlere hic bulaşmamanız gerekiyor. Tembellik ve irade zayıflığı freelance calışmanın baş duşmanıdır. Serbest calışmayı duşunduğunuz andan itibaren vaktinizi calan tum gereksiz aktivitelere veda etmeniz gerekiyor.
İkinci sıraya iletişim yeteneğini koyabiliriz. Eğer insanlarla iletişim kurmakta zorlanıyorsanız, serbest calışırken iş bağlamanız neredeyse imkansız olacaktır. Kendinizi ozguvenli bir şekilde tanıtıp karşı tarafı ikna etme konusunda yetenekli olmanız gerekir.
Serbest calışırken ihtiyacınız olacak diğer kişisel ozellikleri de organizasyon yeteneği, zaman planlama kabiliyeti ve aynı anda bircok işi duşunebilme yetisi olarak sıralayabiliriz. Eğer zamanı iyi kullanmayı bilmiyorsanız, işlerinizi organize edemiyorsanız ve birden fazla projeyi eş zamanlı olarak yurutemiyorsanız serbest calışırken epey zorlanabilirsiniz.
6. Freelance calışmanın dezavantajları ve riskleri nelerdir?
Şu ana kadar hep serbest calışmanın tatlı yonlerinden bahsettik. Şimdi gelelim işin sinir bozucu noktalarına. Oncelikle freelance işlerde her ayın sonunda banka hesabınıza maaş yatmayacak, buna hazırlıklı olun. Bu tarz calışanlar işlerin hızlı yapıldığını, odemelerin ise gecikmeli olarak alınabileceğini bilirler. Piyasada yıllardır serbest calışan insanların olduğunu, bazı gercekleri değiştiremeyeceğinizi kabullenin. Gelir gider dengenizi cok iyi kontrol etmeye calışın.
Freelance calışırken kimse sizi iş yapmaya zorlamayacak demiştik ama bir projenin bitiş tarihi yaklaştığında kendinizle baş başa kalacaksınız. Asla bir patrondan izin isteme, doktordan rapor alıp yatakta dinlenme ya da işi bir başka arkadaşınıza emanet edip projeye ara verme şansınız olmayacak. Burada hem calışan hem de patron siz olacaksınız.
Şu noktaya kadar moraliniz bozulduysa sizi biraz daha karamsarlığa sevk edelim. Freelance calışırken sigorta primlerinizi kendiniz odeyecek, yemek icin ekstra butce alamayacak ve vergilerinizi kendiniz karşılayacaksınız. Freelance işleri buyuk firmalarla yapmak isterseniz firmalara fatura kesmeniz gerekecek. Yani bir şahıs firması kurmanız ve bu firmanın vergilerinden mukellef olmanız kacınılmaz hÂle gelecek.
7. Freelance calışmak icin en uygun iş alanları nelerdir?
Gunumuzde pek cok iş alanında serbest calışmak mumkun. Yapılan araştırmalar, bu noktada en ust sırada “Sosyal Medya Yonetimi”nin bulunduğunu gosteriyor. Bir firmanın sosyal medya hesaplarını yonetecek kabiliyete ve tecrubeye sahipseniz serbest calışma konusunda epey şanslısınız demektir.
İkinci sırada yazılım geliştirme ve programlama gibi ust duzey uzmanlık gerektiren alanlar bulunuyor. Eğer bir bilgisayar kurduysanız, ben yazılımların icinden girip dışından cıkarım diyorsanız bu dunya size kollarını kocaman acmış durumda. Hele ki bu konuda iş yapabilecek bağlantılara sahipseniz bircok kişinin tam zamanlı işlerle kazanamadığı paraları kazanabilirsiniz.
Ucuncu sırada SEO uzmanlığı, icerik ureticiliği ve metin yazarlığı gibi icerik odaklı calışma alanları geliyor. İster basılı yayınlar ister dijital yayınlar olsun her mecranın kayda değer bir icerik ihtiyacı var. İcerik uretiminde bircok yayın tam zamanlı calışanları bunyesinde barındırıyor olsalar da, ceşitli uzmanlık alanlarında serbest calışanlara ihtiyac duyabiliyorlar.
Freelance calışmaya musait diğer iş alanları ise grafik tasarım, arayuz tasarımı, iş danışmanlığı, fotoğraf-video duzenleme ve bilgi guvenliği şeklinde sıralanıyor. Kısaca ozetlemek gerekirse ofise gitmeden dijital ortamda halledilebilecek her iş alanında serbest calışanlar icin fırsatlar oluşması kacınılmaz gorunuyor.
8. Freelance calışırken nelere dikkat edilmeli?
Uzmanların araştırmaları, serbest calışanların tecrubeleri ve gunumuzun calışma trendleri goz onunde bulundurulduğunda, serbest calışırken kesinlikle duşulmemesi gereken tuzaklar bulunuyor. Oncelikle serbest calışmayı kafaya koyduysanız ve işinize hakim olduğunuza eminseniz her projeyi kabul etmemeye calışın. Bir işi kabul ederken zaman-fiyat oranına dikkat edin ve eğer sizi zora sokacak bir iş ile karşı karşıyaysanız teklifi kibarca reddedin. Unutmayın, hicbir kapı daha sonra calınamayacak kadar sert kapatılmamalıdır.
Fiyatlandırma konusunda cok dikkatli olun. Piyasayı takip edin ve ne cok duşuk ne de cok yuksek fiyatlar belirleyin. Bu konuda, verebileceğiniz hizmetleri fiyatlarıyla birlikte sıralayacağınız bir tablo işinize yarayabilir. Sizden bir iş istendiğinde “Fiyatlarımız bu şekildedir” diyerek hizmet listesi paylaşmanız hem sizi profesyonel gosterecek hem de para işini konuşmada kolaylık sağlayacaktır.
Revizelere ve iş sonrası takibe acık olun. Yaptığınız iş ne kadar profesyonel olursa olsun, sizinle iş bağı olan firmalar sizden revize ricalarında bulunacaktır. Eğer agresif cıkışlar yapıp işinizi yaptıktan sonra gelen maillere cevap vermeyen biriyseniz bu alanda başarılı olmanız cok zor. Unutmayın, muşteri velinimetinizdir.
Son olarak kendinize rutinler oluşturmayı, zamanı iyi yonetmeyi ve pes etmeden kendinizi geliştirmeniz gerektiğini unutmayın. Siz kendinizi ne kadar iyi yonetirseniz işlerinizin de o kadar iyi gittiğini goreceksiniz. Serbest calışmak bir kişisel mucadeledir ve bu mucadeleyi her zaman disiplinli olanlar kazanır.
Kaynak: 1