15 Temmuz ’da gercekleştirilen darbe girişiminin ardından, bugun toplanan Milli Guvenlik Kurulu (MGK) ve ardından cumhurbaşkanını başkanlığında yapılan bakanlar kurulu toplantısı sonucunda Turkiye ’de 3 ay sureyle OHAL uygulanmasına karar verildi. Yani acarsak olağanustu gunler bizi bekliyor.
Size tek tek Anayasa ’daki OHAL maddelerini saymayacağız, bunu zaten bircoğunuz anında bulup okudunuz. Biz size kanun şeklinde değil de nelere dikkat etmeniz gerektiği şeklinde izah etmeye calışacağız.
Turkiye ’de daha once 26 Aralık 1978 ’de Kahramanmaraş olayları nedeniyle, 12 Eylul 1980 ’deki askeri darbe ile başlayan sıkıyonetimin bitiminden hemen sonra 19 Temmuz 1987 tarihinde olağanustu hal durumu ilan edilmişti.
19 Temmuz 1987 tarihinde başlayan OHAL 2002 yılına kadar tam 46 kez uzatıldı ve 30 Kasım 2002 ’de tamamen kaldırıldı. 20 Temmuz itibariyle OHAL ile yeniden karşılaşıyoruz. Umut ediyoruz ki hak ve hurriyetlerin askıya alınmadığı, insanların hayatını etkilemeyen, en az zararla atlatacağımız bir surec olur ve uzatılmasına gerek kalmaz.
1. OHAL birkac durumda ilan edilebiliyor, ama bugun ulkemizde ilan edilen OHAL ’in dayanağı:
“Anayasa ile kurulan hur demokrasi duzenini veya temel hak ve hurriyetleri ortadan kaldırmaya yonelik yaygın şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin ortaya cıkması veya şiddet olayları sebebiyle kamu duzeninin ciddi şekilde bozulması hallerinde…” diye devam eden madde.
2. Yani kısacası 15 Temmuz gunu yaşanan darbe girişiminde rol alan FETO teror orgutune yonelik temizlik calışmaları.
Aynı zamanda Guneydoğu ’da surmekte olan PKK teroru ve bolgemizden kaynaklı diğer teror halinin bertaraf edilmesi.
3. Bilmeniz gereken en onemli şey bu surecte kimliğinize yapışık yaşamanız, kimliksiz tuvalete dahi gitmeyin. Kimliğinizi kaybettiyseniz, vs. derhal yenisini cıkartın.
4. Bu surecte sokağa cıkma yasağı getirilebilir veya belli saatler dahilinde sınırlanabilir, bunlara karşı dikkatli olun “bilmiyordum,” “duymadım,” vb. bahaneler emin olun gecerli olmayacaktır.
5. Benzer şekilde belli yerlerde, belli saatlerde kişilerin dolaşmaları ve toplanmaları, aracların seyirleri yasaklanabilir, bunları takip etmek, bilmek, oğrenmek sizin sorumluluğunuz. Olmaz olmaz demeyin.
6. Belki cok sık karşılaşacağınız tedbirlerden biriyse kolluk guclerinin sizi arama hakkının olması, kolluk gucleri, ustunuzu, aracınızı, eşyalarınızı arayabilir, suc eşyası ve delil niteliğinde bir şeyler bulursa bunlara el koyabilir.
7. Gazete, dergi, broşur, kitap, el ve duvar ilanı ve benzerlerinin basılmasını, coğaltılmasını, yayımlanmasını ve dağıtılmasını yasaklayabilir veya izne bağlayabilir, tabii buna dijital yayınları da eklemek gerekebilir onun icin sosyal medyada, internette, vs. yazdıklarınıza dikkat etmeniz sizin yararınıza olacaktır.
8. OHAL hukumete her nevi sahne oyunlarını ve gosterilen filmleri denetleme, gerektiğinde durdurma veya yasaklama hakkı verir, sansur ile karşılaşırsanız şaşırmayın.
9. Kamu duzeni veya kamu guvenini bozabileceği kanısını uyandıran kişi ve toplulukların bolgeye girişini yasaklamak, bolge dışına cıkarmak veya bolge icerisinde belirli yerlere girmesini veya yerleşmesini yasaklama maddesi sanırım cok karşımıza cıkacak, ısrarcı olmayın dağılın.
10. Bunun icin ulkemizde OHAL uygulanmasına gerek yok ama kapalı ve acık yerlerde yapılacak toplantı ve gosteri yuruyuşleri yasaklanabilir ki buyuk olasılıkla yasaklanacaktır, ama bu gosteri barışcıl diye itiraz etmeye calışmayın “ha pardon tamam o zaman” denmeyecektir.
11. Diyelim izni kopardınız bunu ertelemek, izne bağlamak veya toplantı ve gosteri yuruyuşlerinin yapılacağı yer ve zamanı tayin, tespit ve tahsis etmek, izne bağladığı her turlu taplantıyı izletmek, gozetim altında tutmak veya gerekiyorsa dağıtmak da yine hakları her şeye hazır olmakta fayda var.
12. Bu uc aylık donemde sık gorebileceğimiz başka bir uygulama ise dernek faaliyetlerinin; her dernek hakkında ayrı karar almak ve uc ayı gecmemek kaydıyla durdurulabilmesidir.
13. Bu zamana kadar alınan OHAL kararları maalesef bu kuralların katı bir şekilde uygulanmasıyla vuku bulmuştur, 2016 yılındayız ne OHAL ’i ya demeyin, dikkatli olun.
14. OHAL durumunda meclis baypas edilmiş olur, ulke kanun hukmunde kararnameler ile yonetilebilir ve maalesef bu KHK ’ler Anayasa mahkemesine goturulemez.
15. Medyada aslında OHAL ’in ne kadar guzel, iyi ve gerekli olduğuna dair bir şeyler okuyabilirsiniz, Hayır OHAL iyi bir şey değildir.
16. Ama Fransa ’da da OHAL var diye duşunuyor olabilirsiniz ancak sizde Fransa kadar yerleşik bir demokrasi kulturu, basın ozgurluğu, ifade hurriyeti, vs. yok maalesef.
Ayrıca kim Fransa ’daki OHAL iyi diyor ya, iyi OHAL mi olurmuş??
17. Hakkınızı bilmeniz, hakkınızı aramanız elbette onemli ama kolluk kuvvetleriyle tartışmaya girmenin, direnmenin, vs. size cok şey kazandırmayacağını bilin.
18. Gozaltı sureleri iki katına cıkacak yani 8 gun gozaltına alınmak mumkun, bunu aklınızdan cıkarmayın.
19. Son olarak hepinizin guzel insanlar olduğunu biliyoruz, umarız ki bu sureci huzurlu, rahat ve guzel bir şekilde atlatır ve daha guzel gunler gorme umutlarımızla yolumuza devam ederiz.
20. Kimlik onemli ama, ne kadar iyi olursan ol kimlik olmadı mı sıkıntı. Kendinize iyi bakın.