“Cerattepe nerededir?” diye sorduğunuzda Artvinliler size, “internette Artvin kentinin bir fotoğrafına bakın, arkada gorduğunuz tepe Cerattepe ’dir” diye cevap verecektir. Artvin ’e kuş ucuşu 4 kilometre uzaklıkta, Artvin kent merkezinin yamaclarında yer aldığı tepelerden birinin zirvesine verilen isim Cerattepe.
Turkiye ’nin ve dunyanın en zengin bitki ortusune sahip noktalarından ve kuşların goc guzergahlarından biri burası.
Turk Muhendis ve Mimar Odaları Birliği ’nin raporuna gore (TMOBB) Cengiz Holding bunyesindeki Eti Bakır tarafından bakır madeni projesinin hayata gecirilmek istendiği bolgenin tamamına yakını orman arazisi niteliğinde. Ladin, sarıcam, goknar ve kayın ağac cinsleri ağırlıklı olarak yer alıyor.
Yine aynı rapora gore bu alanda madencilik faaliyeti yapılması halinde 50 bin ağac kesilecek.
Artvinliler Cerattepe ’de maden arama girişimlerine cok da yabancı değil aslında.
Kanadalı şirketler Cominco ve daha sonra da Inmet Madencilik sırasıyla bu bolgede maden cıkarmak icin ihaleleri aldı, ancak o yıllarda da yerel halkın tepkisi ve acılan davalar nedeniyle buradan maden cıkaramadan ayrılmak durumunda kaldı.
Cengiz Holding, Cerattepe ’deki altın ve bakır madenin işletmesini, ruhsat sahibi Ozaltın Şirketi ’nden redevans* anlaşması ile aldı.
Boylece Cengiz Holding ’e bağlı Eti Bakır A.Ş. buradaki calışmalara başlamak icin gerekli ilk adımı attı.
*:Bir berat, lisans hakkı veya ticari marka sahibinin bunu devrettiği firmalardan aldığı maddi karşılık.
Ancak bu maden işletmesine karşı olan Artvinlilerin 2013 yılında yaptığı yurutmeyi durdurma başvurusu nedeniyle surec askıda kaldı.
2014 yılında burada maden işletilemeyeceğine dair karar yerel mahkemeden cıktı ve Danıştay tarafından onaylandı.
Danıştay ’ın kararı uzerine şirket, ikinci bir Cevre Etki Değerlendirmesi (CED) raporu aldı.
Bu raporun olumlu olması sayesinde şirket calışmalara başlamaya karar verdi.
Eti Bakır A.Ş. Bu şirket sadece bakır cıkarmak icin izne sahip.
Ancak, altın ve bakır madeninin bir arada olması nedeniyle yerel halk burada altın da cıkarılması ihtimalinden kaygılanıyor.
Artvinliler madene neden karşı?
Madene karşı cıkan Artvinliler, buranın heyelan bolgesi olmasının madencilik acısından ayrı bir sakınca olduğuna dikkat cekiyor. Madene karşı mucadele edenlerden Avukat Bedrettin Kalın “Burası heyelanlı bir bolgedir. Artvin corağına doğru surekli kayıyor. Oradaki ormanlık bolge bu kaymayı onluyor. O yuzden orman kesimi konusunda son derece hassasiyetimiz var. Bilim adamları, bu ormanlara dokunulduğunda burayı tutamazsınız diyorlar.” Maden istemeyen Artvinliler aynı zamanda bolgenin kulturel, turistik ve ekolojik zenginliğine dikkat cekiyorlar.
Zira Cerattepe ’nin altı Kafkasor Yaylası, sağ tarafı Hatila Milli Parkı, sol tarafı Kent Ormanı ve arkası ise Atabarı kayak merkezi.
Avukat Kalın “Madencilik faaliyeti yuzde 80 eğimli olan bir dağın tepesinde ve bizim de tepemizde yapılmaya calışılıyor. 25 bin kişilik kent halkının sağlıklı bir cevrede yaşama hakkını ihlal etmek demek oluyor. Siz yukarıda ne iş yaparsanız, onun kulfeti aşağı iner” diyor.
Artvinliler ayrıca madencilik faaliyetiyle su kaynaklarının kirlenmesinden de kaygı duyduklarını anlatıyorlar.
Peki Eti Bakır bu risklere karşı ne diyor?
Şirket ise, bakır madeninin cıkarılmasında ve işlenmesinde siyanur kullanılmayacağını, bir teleferik sistemi yapılacağı icin yol yapılmayacağını, bu nedenle de ağac kesilmeyeceğini belirtiyor.
Şirket yaptığı acıklamada: ”Artvin ’in su kaynaklarıyla projenin hicbir bağlantısı bulunmamaktadır. Maden arama sahası Cerattepe bolgesinde, su kaynakları ise Genya dağının eteklerinde bulunmaktadır. Bu nedenle calışmanın kesinlikle su kaynaklarıyla hicbir ilgisi bulunmamaktadır. Calışmanın yuzey sularına hicbir etkisi olmayacaktır. Yeraltı suları ise cokeltme havuzlarında dinlendirildikten ve biyolojik arıtma surecinden gecirildikten sonra deşarj edilecektir.”
Şirket ayrıca madencilik faaliyetlerinin “Artvin ve cevre koylerin hicbirinde heyelan tehlikesine yol acmayacağını” soyluyor; bunun da bilimsel raporlarla kanıtlandığını iddia ediyor.
Şirketin yargı surecinden bağımsız olarak yer tahsisi işleminin de yapılmadığı iddia ediliyor.
Bu, şirketin kazıya başlaması icin yapılması gereken işlemlerden biri.
Buna gore işletme alanının tespiti ve sınırlarının cizimi yetkililer tarafından yapılıyor ve boylece sınırları belli bir alan, işletilmek uzere şirkete teslim ediliyor.
Eti Bakır A.Ş. ise 20 Şubat ’ta yaptığı acıklamada, “Artvin Cerattepe ’deki bakır madeninde yer tahsisi yapılmadan kacak olarak calışmaya başladığı yonunde bazı yayın organlarında yer alan haberler gerceği yansıtmamaktadır. Eti Bakır A.Ş. Cerattepe madeni ile ilgili olarak yer tahsisi de dahil olmak uzere tum yasal izinlerin tamamını almıştır. Kaldı ki buna rağmen şirketimiz madende calışma başlatmamıştır” dedi.
Cerattepe ’de bir madenin işletmesine karşı olanlar arasında Artvinlilerin yanı sıra Karadeniz ’in farklı bolgelerinden gelen cevre aktivistleri de bulunuyor.
Butun bunlara karşın devletin Anadolu Ajansı da eylemlerin surduğu sırada tamamen tarafsız (!) bir analiz yayınladı.
Cerattepe madeninden cıkarılacak bakır madeninin teleferik hattı ile Artvin-Borcka Karayolu ’nda bulunan Zelosman Yukleme İstasyonuna getirilmesi ve buradan da proje sorumlusu şirketin Murgul ilcesindeki flotasyon tesisine nakledilmesi planlanıyor. Kapalı ocak yeraltı yontemiyle uretilecek bakır cevheri tunelin girişine getirildikten sonra teleferik ile bolgeden taşınacak.
Kac tane ağac kesilecek?
Maden calışmaları icin teleferik sistemi dahil 3 bin 500 ağac kesilecek, bunun uc katı kadar ağac maden faaliyetinin sona ermesinin ardından dikilecek.
Siyanur kullanılacak mı?
Cıkarılan bakır cevherinde zenginleştirme işlemi yapılmayacağı icin siyanur kullanımı soz konusu olmayacak.
Heyelan soz konusu olur mu?
Heyelan tehlikesinin olmadığı bilimsel raporla ortaya konulan bolgede, Arıca calışma sahasında yuzey toprağı 3-5 metre kadar sıyrılarak heyelana neden oluşturabilecek yuk bertaraf edilecek ve soz konusu toprak depolanacak. İşletme suresince korunacak bu toprak, işletmenin kapama doneminde sahaya tekrar serilecek ve bolgedeki ağaclandırma bu sahanın uzerine yapılacak.
Yurutmeyi durdurma kararı var mı? Hukuki surec nasıl işliyor?
Cerattepe projesi ile ilgili Eti Bakır AŞ ve Ozaltın İnşaat Tic. ve San. şirketi arasında rodovans sozleşmesi bulunuyor. Rize İdare Mahkemesi ’nin maden ihalesinin, duzenlenen ihale şartnamesinin ve arama ruhsatının hukuka uygun olduğu kararı mevcut. CED olumlu kararının iptali icin acılan dava sonunda CED iptal edildi. Ancak, iptal gerekceleri goz onune alınarak yeni bir CED raporu hazırlandı ve bu rapor olumlu karar aldı.
İstihdama etkisi ne olacak?
Cerattepe bakır madeninde 227 kişiye istihdam sağlanması ongoruluyor. Cimento, yedek parca ve mazot temininin bolgeden karşılanması ve yerel inşaat sektorunun canlandırılması hedefleniyor.
Ne kadarlık kapasite bulunuyor?
Soz konusu alanda 17 milyon tonluk bakır madeni bulunuyor. Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu konuyla ilgili yaptığı acıklamada, madende yuzde 0,5 ile 5 arasında tenor olduğunu ve 77 bin 439 metrekarelik bir alan icin izin verildiğini ifade etmişti.
Bugun Cerattepe icin karar duruşması yapılacak, sonucun ne olacağını maalesef bilmiyoruz.
Olağanustu bir donemden gectiğimizi, hukumetin burada maden cıkarılması icin kararlı olduğunu, Cengiz inşaatın gecmişteki işlerini, vs. duşunursek umutlu olmak icin cok fazla nedenimiz yok gibi. Ama hala aklı ile duşunen, halkın kaygılarına kulak veren, asıl onemli olanın ne olduğunu iyi bilen, korkusuz, bağımsız yargı mensuplarının doğru kararı vereceklerine inanmak istiyoruz.
Artvin ’in ustu, altından daha guzel!
Gelin bu sozun doğru olup olmadığına birkac kucuk gorselle siz karar verin.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Bunlar da dunyadaki bakır madenlerinden birkac kesit…
1.
2.

4.
5.
6.
7.
Karar sizin…
KAYNAKLAR:
1. http://www.kuzeyormanlari.org/tag/cerattepe/
2. http://aa.com.tr/tr/turkiye/cerattepede-kritik-7-yanit/523508
3. http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/02/160223_dokuz_soruda_cerattepe?SThisFB
4. https://tr.wikipedia.org/wiki/Cerattepe_protestolar%C4%B1
5. http://sendika10.org/tag/cerattepe/
6. http://www.hurriyet.com.tr/cerattepede-maden-sirketi-ise-basladi-40057213