Orhan Gencebay Biyografisi Muzisyen, besteci ve sinema oyuncusu.
Muziğe 6rı mezunu ve aslen Kırım gocmeni eski bir opera sanatcısı olan klasik batı muzikci Emin Tarakcı Hoca'dan keman ve mandolin dersleri alarak başladı. 7 yaşında bağlama ve Turk Halk Muziği dersleri almaya başladı. 10 yaşında ilk beste calışması olan Kara Kaşlı Esmerdi Kim Bilir Kimi Sevdi isimli eseri yaptı. 13 yaşında Turk Sanat Muziği ve tambur eğitimi almaya başladı. Ortaokul ve lise yıllarında Samsun, Edirne ve istanbul musiki cemiyetlerinde yaylı tambur, THM cemiyetlerinde ise bağlama caldı. Samsun ve İstanbul'da halk evlerinin kuruculuğunu yaptı. Kendi actığı muzik dershanelerinde oğretmenlik yaptı.
İlk profosyonel bestesi Ruhumda Titreyen Sonsuz Bir Alevsin'i 14 yaşında yaptı.
16 yaşından itibaren jazz ve rock muziği ile ilgilenmeye başladı, batı nefesli sazlardan oluşan orkestralarda tenor sax calarak gorev yaptı. Istanbul'a gelerek konservatur sınavlarına girdi ve kazandı. İcra heyetinde 4 yıl gorev yaptıktan sonra konservatuardan ayrıldı. olarak surdurduğu yıllarda bandoda saksafon calmaya devam etti.
20 yaşında TRT Ankara, 22 yaşında TRT İstanbul Radyosu sınavlarına girdi. Ankara radyosundan İstanbul radyosuna gecerek 10 ay calıştı, kendi isteği ile ayrıldı.
TRT ’den ayrıldıktan sonra babasının da işlerinin bozulması uzerine yeniden Samsun ’a dondu. Ne var ki icindeki muzik tutkusu her gecen gun biraz daha yoğunlaşdı. Orhan Gencebay calışmalarını bu kez İstanbul Plakcılar Carşısın ’da yoğunlaştırdı. Soz yazarı, besteci, yorumcu, bağlama sanatcısı olarak zirveye doğru uzanan bir maratona başladı. Sanatcı henuz şarkıcı olarak tanınmadan once de bircok bestesiyle şohret olmuştu. “Sevemedim Kara Gozlum “, “Koca Dunya”, “Sabır Taşı” adlı besteleri, besteci Orhan Gencebay ’ın tanınmasına yetti.
1966'da Turkiye capında yapılan bağlama calma yarışmasında Arif Sağ ve Cinucen Tanrıkorur ile birlikte derece aldı.
Arif Sağ ile birlikte 1966-1968 arası donemde Muzaffer Akgun, Yıldız Tezcan, Ahmet Sezgin, Şukran Ay, Sabahat Akkiraz, Nuri Sesiguzel gibi bircok sanatcıya bağlama caldı. Bu donem icinde Kızılırmak Karakoyun, Ana, Kuyu gibi Turk filmlerinin muzik direktorluğunu yaptı. İstanbul'daki halk evlerinde Abdullah Nail Bayşu, İsmet Sıral, Burhan Tonguc, Erkin Koray, Omer Faruk Tekbilek, Vedat Yıldırımbora, Ozer Şenay, Neşet Ertaş gibi sanatcılarla sık sık bir araya gelip muzik yaparak gelecekte kendi ortaya koyacağı muziksel sentezin ilk meyvelerini verdi. Ağlıyorum Yana Yana, Gonul bağları, Yıldız Akşamdan Doğarsın, Neredesin LeylÂ'm gibi turku plakları cıkardı. Sevemedim Karagozlum, Sabır Taşı, Koca Dunya gibi besteleri ceşitli sanatcılar tarafından okunmaya, sanat dunyasında adı besteci ve bağlama virtuozu olarak duyulmaya başlandı.
Turku plÂklarından sonra, 1968 yılında ilk serbest calışmalar plÂğı Sensiz Bahar Gecmiyor/Başa Gelen Cekilirmiş'i cıkardı.Bundan sonra Topkapı Plak ve İstanbul Plak'tan seri olarak plaklar cıkarmaya devam etti. 1969 yılında cıkardığı Bir Teselli Ver/Yorgun Gozler 45'liği ile Turkiye capında un yaptı. BestekÂr ve enstrumanist kimliğinin yanı sıra, yorumcu kimliği ile on plana cıkmaya başladı. Ben Eski Halimle Daha Mesuttum, Hor Gorme Garibi, Severek Ayrılalım, Umit Şarkısı, Sevenler Mesut Olmaz gibi plaklara imza attı.
1972 yılında Yaşar Kekeva ile birlikte Kervan Plak şirketini kurdu, şirketin yoneticisi oldu ve kardeşi Burhan Gencebay ile birlikte calışmalarını burada surdurmeye başladı. Kervan Plak, Turkiye'nin ilk yerli sermayeli plak şirketiydi. Bunyesine Erkin Koray, Ajda Pekkan, Muazzez Abacı, Mustafa Sağyaşar, Ahmet Ozhan, Kamuran Akkor, Semiha Yankı, Samime Sanay, Neşe Karabocek, Bedia Akarturk, Nil Burak, Ziya Taşkent, Semiramis Pekkan, Ferdi Ozbeğen gibi starları alan Kervan Plak, donemin plak piyasasının en guclu şirketlerinden biri oldu. Daha sonra Yaşar Kekeva Kervan Plak ’tan ayrılıp kendi adını verdiği plak şirketini kurunca Kervan Plak Orhan Gencebay ve Burhan Gencebay kardeşlerin ortaklığı ile bugunlere geldi. 1978 yılında yaptığı “Yarabbim” adlı plağı yurt icinde ve dışında yaptığı satışlarla rekor kırdı.
Orhan Gencebay, bugune kadar 36 sinema filminde başrol oynadı, 90'a yakın filmde muzik direktorluğu yaptı.
1000'den fazla bestesi bulunan Orhan Gencebay, bunların 400'e yakınını kendisi seslendirdi.
Orhan Gencebay'ın yaptığı calışmalara TRT denetleme kurulunca arabesk dendiyse de, Orhan Gencebay bu değerlendirmeyi "yanlıştır ve eksiktir" diyerek kabul etmedi.
Yasal olarak 60 milyon civarı plak ve kaset tirajı olan Orhan Gencebay'ın, korsan uretimlerin yasal uretimlerden 2 kat fazla olduğu duşunulurse, yasal olmayan uretimlerle birlikte 200 milyon civarı tirajı olduğu tahmin ediliyor.Bu da; dunyanın sayılı tiraj rakamlarındandır.
Orhan Gencebay ’ın 1970 yılında ilk evliliğini yaptığı Beyaz Kelebekler grubunun da eski solisti olan ses sanatcısı Azize Gencebay ’dan Altan (d.1970) adını verdiği bir oğlu dunyaya geldi. Daha sonra oğlunun annesinden boşanan sanatcı “Tanrı katında eşimdir” dediği Sevim Emre ’yi kendine hayat arkadaşı olarak secti. 1974 yılından bu yana birlikte olan unlu cift beraberliklerini buyuk bir uyum ve mutluluk icinde surduruyorlar. Oğlu Altan Gencebay halen Kervan Plak produktorluğunu yurutmektedir.
Orhan Gencebay ’a 1999 yılında Kultur Bakanlığı'nca Devlet Sanatcısı unvanı verildi. 2002 yılında Dışbank ’ın İdeal Kart reklamında, 2010 yılında Vodafone Turkiye reklamında oynadı.
1996-1997 yıllarında TGRT ekranlarında “Orhan Abi Halk Show” adlı programda sunuculuk yaptı. 2006 ve 2008 yıllarında Star TV ekranlarında yayınlanan “Popstar Alaturka” yarışmasında juri uyeliği yaptı. 2013 yılında Star TV ekranlarında yayınlanan Popstar 2013 yarışmasında juri uyeliği yaptı.
Orhan Gencebay, 3 nisan 2013 tarihinde Ak Parti Hukumeti tarafından acıklanan ve barış surecini yonetecek olan 63 kişilik Akil insanlar listesine Karadeniz Bolgesi Temsilcisi olarak girmiştir.
2015 yılında Cumhurbaşkanlığı Kultur ve Sanat Buyuk Odulleri Yonetmeliği kapsamında, muzik alanında odullendirildi.
Albumleri :
- Musalla Taşı (1968–1969 derleme)
- Kaderimin Oyunu (1968–1970 derleme)
- Bir Teselli Ver (1968–1972 derleme)
- Batsın Bu Dunya (1971–1974 derleme)
- Sarhoşun Biri (1974–1976 derleme)
- Hatasız Kul Olmaz (1974–1976 derleme)
- Benim Dertlerim (1978)
- Yarabbim (1979)
- Aşkı Ben Yaratmadım (1980)
- Ben Topraktan Bir Canım (1981)
- Korduğum (1977–1982 derleme)
- Bir Damla Mutluluk (1978-82 derleme)
- Leyla ile Mecnun (1983)
- Dil Yarası (1984)
- Beni Biraz Anlasaydın (1985)
- Cennet Gozlum (1986)
- Akma Gozlerimden (1987)
- Emrin Olur (1988)
- Ya Evde Yoksan (1989)
- Utan - Dokunma (1990)
- Hasret Ruzgarı (1991)
- Sen de Haklısın (1992)
- Hayat Devam Ediyor (1993)
- Yalnız Değilsin (1994)
- Gonul Dostu (1995)
- Kiralık Dunya (1996)
- Orhan Gencebay Klasikleri (1998)
- Cevap Ver (1999)
- Orhan Gencebay Klasikleri 2 (2002)
- İdeal Aşk (2002)
- Yurekten Olsun (2004)
- Yargısız İnfaz (2006)
- Orhan Gencebay Film Muzikleri (2007)
- Berhudar Ol (2010)
- Orhan Gencebay ile Bir Omur (2012)

Filmleri :
1971 - Bir Teselli Ver
1972 - Sev Dedi Gozlerim
1973 - Ben Doğarken Olmuşum
1974 - Dertler Benim Olsun
1975 - Batsın Bu Dunya
1975 - Bir Araya Gelemeyiz
1976 - Bıktım Her Gun Olmekten
1976 - Şofor
1977 - Hatasız Kul Olmaz
1978 - Derdim Dunyadan Buyuk
1978 - Cilekeş
1979 - Aşkı Ben Mi Yarattım
1980 - Kır Gonlunun Zincirini
1980 - Yarabbim
1980 - Vazgec Gonlum
1980 - Ben Topraktan Bir Canım
1981 - Feryada Gucum Yok
1982 - Korduğum
1982 - Bir Yudum Mutluluk
1982 - Leyla İle Mecnun
1983 - Zulum
1983 - Kahır
1984 - Kaptan
1984 - Dil Yarası
1984 - Aşkım Gunahımdır
1985 - Doruk
1987 - Cennet Gozlum
1988 - Kucuksun Yavrum
1989 - Kan Ciceği
1989 - Seni Arıyorum / Sensiz Yaşıyorum
1990 - Utan
1993 - Gercek Bir Masal (Dizi)
1993 - Hamuş (Dizi)
1993 - Bayan Perşembe (Dizi)
1993 - Kızımı Arıyorum (Dizi)
2009 - Altın Kızlar (Dizi)

Odulleri :
1968-1972 arası her 45liği icin Altın Plak odulleri
1972 Ses dergisi Yılın Turk Muziği Sanatcısı odulu
İstanbul Plak tarafından, yuksek tiraj başarısından olayı verilen Altın Tac Odulu (1970)
Tercuman gazetesi tarafından verilen Yılın Sanatcısı Odulu (1984)
Merhaba dergisi tarafından verilen Yılın Sanatcısı Odulu (1984)
Ses dergisi tarafından verilen Yılın Sanatcısı Odulu (1985)
MUYAP tarafından Dokunma adlı albumunun gostermiş olduğu yuksek satış başarısından dolayı verilen Yuksek Tiraj Odulu (1990)
ABD-Mısır-İsrail'in onde gelen universiteleriyle, Hacettepe Universitesi'nin ortaklaşa vermiş olduğu Montu Merit Doktorası (Fahri Muzik Doktoru) Odulu (1990)
Mehmetcik Vakfı tarafından verilen Altın Madalya Odulu (1995)
İntermedia ekonomi dergisi tarafından verilen Ekonomide Yılın Yıldızları Odulu (1998)
Kultur Bakanlığı'nca verilen Devlet Sanatcısı unvanı (1998)
Cumhurbaşkanlığı tarafından, Turk Milli Eğitimine katkılarından dolayı verilen Onur Odulu (2000)
Kral Tv Muzik Odulleri Onur Odulu (2011) Cumhurbaşkanlığı Kultur ve Sanat Buyuk Odulleri Yonetmeliği kapsamında, muzik alanında odullendirildi. (2015)