
Niccolo Tartaglia Biyografisi Niccolo Tartaglia, ucuncu derece denklemlerin cozumune ilişkin buluşuyla tanınmıştır.
Niccolò Fontana T Venedik ’de yoksul bir ailenin oğlu olarak doğmuştur. Babası kasabalar arası posta dağıtıcısı Michele Fontana ’dır. 1505 de Tartaglia daha 6 yaşındayken babası oldurulduğunde annesi ve iki kardeşi yoksul kaldı. 4 yaşında okula başladı. Doğduğu kent Brescia ’nın 1512 ’de Fransız Birlikleri tarafından yağmalanışı sırasında, kendisine sonraki yıllarda soyadı olarak kullanacağı İtalyancada ‘kekeme ’ anlamındaki Tartaglia takma adının verilmesine neden olan bir konuşma zorluğuna yol acan ağır yaralar aldı. Kısa bir sure, Verona'da 1516 ve 1518 yılları arasında bir ozel oğretmen yardımıyla, daha sonra da kendi başına yuruttuğu matematik oğreniminde cok hızlı bir ilerleme kaydetti. 1534'te Venedik'e yerleşerek matematik oğretmenliği yapmaya başladı. Ertesi yıl ucuncu derece denklemlerin cozumunu sağlayan bir yontem bulduğunu acıkladı. Bu cozum yontemini ilk bulan matematikci Skipionlu Ferro ’nun oğrencisi Antonio Maria Fiore ile giriştiği bir yarışmaya hazırlanırken kendi yontemini aglia, sonradan, İspanyol ordusuna topculuk danışmanı olmayı umarak cozum yontemini ve buluşunu gizli tutmaya karar vermişti. Daha sonra kesinlikle acıklamamak koşuluyla Girolamo Cardano ’ya oğretmeye razı oldu.
Tartaglia, 1539 yılının mart ayında Venedik ’den ayrıldı ve Milano'ya gitti.
Cardano ’nun sozunu tutmaması ve 1545 ’te yayımladığı Ars magna "Buyuk Sanat" adlı yapıtında bu yonteme de yer vermesi uzerine Tartaglia, ertesi yıl 1546 da yayımladığı Quesiti et inventioni diverse ( Ceşitli Sorular ve Buluşlar) adlı kitabında Cardano'yu sozunu tutmamakla ve sahtekÂrlık, yalancılık ve hırsızlıkla suclayarak şiddetle eleştirdi. Onu savunan Lodovico Ferrari ile once yazışma biciminde, sonra da yetkili bir kurul onunde yarışmayı kabullendi. 10 Ağustos 1548 ’de Milano ’da yapılan ve Ferrari ’nin ustunluğuyle sonuclanan yarışmada iki bilim adamı birbirlerine, ceşitli konularda 62 soru yoneltti. Ferrari bu tartışmanın galibi ilan edildi. Bunun uzerine Brescia'daki oğretmenlik gorevine son verilen Tartaglia, Venedik'e dondu.
En tanınmış yapıtı olan General Trattato di numeri et misure (1556-60, 3 cilt; Sayılar ve Olculer Uzerine Genel İnceleme), temel matematiğe ilişkin ansiklopedik bir yapıttır.
Aritmetik, sayısal hesaplama ve kok bulma tekniklerine, ozgun katkılarının yanısıra, Eukleides ’in "Elemanlar" kitabını ve Archimedes ’in yapıtlarının bir bolumunu İtalyanca ’ya cevirerek klasik matematikcilerin calışmalarının yaygın olarak tanınmasını başlatan ilk matematikci olan Tartaglia, Cardano ’ya yonelttiği suclamalarını da iceren "Ceşitli Problem ve Buluşlar" ve daha once 1537 ’de yayımladığı Nova Scientia "Yeni Bilimler" adlı yapıtlarında "eğik atış" konusunda oldukca ilginc goruşlere de yer vermiş ve serbest duşmeye bırakılan cisimlerin davranışını belirleyen yasaların ortaya cıkarılmasını amaclayan cabaların onculuğunu yapmıştı.
Eğik atış yapmakta olan bir cismin yorungesinin hicbir bolumunun doğrusal olmayacağını one surmuşse de, lim dunyasına kabul ettirememişti.
Niccolò Fontana Tartaglia, Venedik'teki Rialto Koprusu yakınındaki evinde yoksulluk icinde 13 Aralık 1557 tarihinde oldu.