Nahit Sırrı Orik Biyografisi Nahit Sırrı Orik ’in “Sultan Hamid Duşerken” adlı romanını tiyatrocu Kemal Bekir 1976 yılında “Duşuş” ismiyle tiyatro oyununa cevirdi. Aynı eseri 2002 yılında sinema yonetmeni Ziya Oztan “Abdulhamit Duşerken” adıyla filme cekti. Nahit Sırrı Orik, 22 Mayıs 1895 tarihinde İstanbul ’da doğmuştur. Babası, Abdulhamit II zamanında Hukuk Mektebi oğretim uyesi, Saray mutercimi ve Maarif Nezareti mektupcularından William Shakespeare'den iki oyun cevirmiş Hasan Sırrı Bey, dedesi divan sahibi şairlerden Ahmet Nafız Paşa ’dır. Annesi Melek Hanım ’dır. Henuz dort yaşındayken anne babasının ayrılmasıyla, uvey anne ve babanın yanında buyudu. Eğitimine evde bir Turkce hocası ve bir Fransız murebbiye ile başladı. Ozel dersler aldıktan sonra, Beşiktaş'taki Afitab-ı Maarif Ruştiyesi'nden (ortaokul) mezun oldu. Sırayla bir İngiliz, bir Fransız Mektebinde okudu. Galatasaray Mekteb-i SultÂnisi'ne (Galatasaray lisesi) girdi, hicbirini tamamlamadı. Bir muddet sonra 1913 yılında Mekteb-i Hukuk'un derslerine katıldı ve burayı da yarım bıraktı.

Babasınırlığı sayesinde Berlin buyukelciliği maiyetîne tayin edildi. Berlin ’de iken son halife II. Abdulmecid ’nin oğlu Şehzade Faruk ’un yanında bir operaya kadın kılığında gitti. Ertesi gun Alman gazetelerinde alay konusu oldu ve acilen İstanbul ’a cağrıldı. Elcilik gorevinden ayrıldı, ama İstanbul ’a donmedi. Birinci Dunya Savaşı'nın ikinci yılından itibaren 1915 ’de Berlin, Tiflis, Paris, Viyana, Roma ve Kopenhag gibi Batı kentlerinde yaşadı. İlk oykusu 1927 yılında Fransa'da, Fransızca olarak yayımlandı. “Zeynep la Courtisane” adlı bu ilk oykusu Paris ’te Les Oeuvres Libres dergisinde Eylul 1927 ayında yayımlamıştır.
Cumhuriyet'in ilÂnından ve babasının olumunden sonra 1928 yılında yurda dondu ve Cumhuriyet gazetesinde yazarlığa başladı. Daha sonra Ankara'ya yerleşti ve Milli Eğitim Bakanlığında mutercim olarak gorev aldı
Milli Eğitim Bakanlığında uzun yıllar cevirmen olarak calıştı. Hasan Ali Yucel doneminde Dunya Klasikleri'ne birer Voltaire ve Balzac cevirisiyle katkıda bulundu.
Sonraki yıllarda şiir dışında edebiyatın hemen hemen her turunde urun verdi. Daha cok hikÂye, gezi notları, edebiyat ve tarih araştırmalarıyla tanındı. Eserlerinin onemli bir kısmında “İstanbul konak kulturu” denebilecek bir yaşama tarzını anlattı.
1928 yılından sonra sonra Cumhuriyet, Tanin, Tan, Milliyet, Edebiyat ve Sanat Gazetesi, Hayat, Muhit, Gurbuz Turk Cocuğu, Aydabir, Tarihte Bu Ay, Varlık, Radyo Haftası, Radyo Dunyası, Yelpaze gibi ceşitli gazete ve dergilere oyku, roman tefrikaları, gezi yazıları, deneme, makaleler yazdı ve ceviriler yaptı.
Ozellikle, 1958 yılında tamamladığı “Eski Zaman Kadınları Arasında” adlı anılarında, bu kulturun icyapısı, gelişmesi, dalgalanmaları, zaaf ve ustunluklerini ortaya cıkardı. Babasının, Abdulhamit II ’in mabeyn mutercimliğinde calışmış olması, Nahid Sırrı Orik ’e, saraylıları yakından tanıma fırsatı vermiştir.
Nahit Sırrı Orik, Ankara'da iken 15 Temmuz 1933 tarihinden itibaren Yaşar Nabi Nayır ile birlikte Varlık Dergisi'ni cıkardı. Babasının 1933'teki olumunun ardından İstanbul'a dondu.
Nahit Sırrı Orik, hayatının sonuna kadar ceşitli gazetelerde koşe yazarlığı yaptı. Gazeteci olarak Kayseri, Edirne, Kırşehir gibi Anadolu kentlerine yaptığı gezi notlarını yayımladı. Yazdığı makaleler de farklı dergi ve gazetelerde yayınlandı. Roman, hikÂye, oyun, deneme, inceleme, anı ve gezi turlerinde eserler verdi, cevirileri dahil 30'u aşkın kitabı yayımlandı.
1958 yılında once dort tefrikalık bir uzun oyku (“Bir Camaşır Teknesi Onunde”) ve sonra bir kısa roman, Turnede Bir Artist Olduruldu, Vatan‘da yayınlanır. Roman ne yazık ki yazılışı ve yayınlanışından 37 yıl sonra, 1995 yılında kitaplaşır. “Tersine Giden Yol” ve “Turnede Bir Artist Olduruldu” romanları 1995 ’te, “Colére de Sultan”ı 2005 “Yıldız Olmak Kolay Mı?” ise ancak 2006 ’da yayımlanabildi. 2012 yılında “Gece Olmadan” adlı hikaye kitabı ilk baskısı Oğlak yayınevi tarafından yapıldı.
Nahit Sırrı Orik, sanat camiasına uzak duran bir yazardır. Bunun nedeniyse yaşamak istediği dunyanın yok olmaya başlamasıdır: O, aristokrat geleneği ve Fransız kulturune hayranlık besler. Kullandığı dil de buna paralel olarak ağırdır. Bilinen bir diğer onemli gercek de yazarın eşcinsel olmasıdır. Bu durum, onun dahil olmak istediği dunyadan dışlanmasına yol acan ilk unsurdur. Devrinde kitaplarının tanıtımı ve satışına gereken desteğin verilmemesinin en onemli nedeni Orik ’in cinsel hayatı olmuştur.
Nahit Sırrı Orik, 18 Ocak 1960 tarihinde İstanbul ’da 65 yaşında olmuştur.
Nahit Sırrı Orik ’in “Sultan Hamid Duşerken” adlı romanını tiyatrocu Kemal Bekir 1976 yılında “Duşuş” ismiyle tiyatro oyununa cevirdi. Aynı eseri 2002 yılında sinema yonetmeni Ziya Oztan “Abdulhamit Duşerken” adıyla filme cekti.
“Kıskanmak” adlı romanı 2009 yılında yonetmen Zeki Demirkubuz tarafından aynı adla film yapıldı.
Nahit Sırrı Orik Eserleri:
Hikaye:
1929 - Kırmızı ve Siyah
1932 - San'atkÂrlar
1933 - Eski Resimler
1933 - Colére de Sultan (Fransızca)
1934 - Eve Duşen Yıldırım
1958 - Bir Camaşır Teknesi Onunde
2012 - Gece Olmadan

Roman:
1946 - Kıskanmak
1947 - Tersine Giden Yol
1957 - Sultan Hamid Duşerken
1958 - Turnede Bir Artist Olduruldu
2006 - Yıldız Olmak Kolay Mı?

Oyun:
1933 - Sonmeyen Ateş
1934 - Muharrir
1949 - Para Uğrunda
1952 - Alınyazısı

İnceleme:
1932 - Edebiyat ve Sanat Bahisleri
1933 - Tarihi Cehreler Etrafında
1933 - Roman ve Hikaye Hakkında Bir Kalem Denemesi
1953 - Yuzelli Yılın Turk Meşhurları Ansiklopedisi
1956 - Hayat ile Kitaplar
1989 - Abdulhamid ’in Haremi
2002 - Bilinmeyen Yaşamlarıyla Saraylılar

Gezi Notları:
1939 - Anadolu
1941 - Bir Edirne Seyahatnamesi
1955 - Kayseri-Kırşehir-Kastamonu.

Hatıra:
1958 - Eski Zaman Kadınları Arasında

Ceviri:
1949-1956 - Avrupa ve Fransız İhtilali (7 cilt, A. Sorel ’den)
1940 - Journal (Antoine Galland ’dan)
1940 - Aziyade (Pierre Loti ’den)
1947 - Bezgin Kadınlar (Pierre Loti ’den)
1939 - İsvec Kralı XIII ’nci Şarl ’ın Tarihi (Voltaire ’den)
1944 - XIV. Louis Asrı (3 cilt) (Voltaire ’den)