Astronot Scott Kelly ’i duymayanınız yoktur. Kendisi uzayda ust uste gecirilmiş en uzun gun rekoruna sahip dunyaca unlu bir astronot. Boyle bir başarının bazı sonucları olması tabii ki kacınılmaz. Kelly eve, dunyaya donduğunden beri uzayda yaşamanın sebep olduğu bircok sağlık problemiyle mucadele ediyor. Scott Kelly icin bu problemler, 340 gunluk goreve talip olduğu andan itibaren bilincinde olduğu, beklediği sonuclar olsa da oldukca ağır gorunuyor. Diğer taraftan bilim insanları ise, Kelly ’nin yaşadığı dunyaya yeniden adaptasyon sorununun uzayın ve yer cekimsiz ortamın insan sağlığı uzerindeki etkilerini anlamada yardımcı olabileceğini umuyor. Kendisi gibi astronot olan ve uzayda 6 ay geciren bir ikizi olan Kelly ve ikiz kardeşi, uzayda yaşamanın neden olduğu kısa veya uzun vadeli sağlık sorunlarını araştırmada bilim insanları icin mukemmel bir ornek oluşturuyorlar. Dunya ’ya doneli bir yıl olan Scott Kelly, yaşadığı sağlık sorunlarını ve mucadelesini “Dayanıklılık” (Endurance) adlı bir kitapla meraklılarına anlatıyor. Kelly ’nin yaşadığı kulağa oldukca eziyetli ve yorucu gelen bu problemler muhtemelen hayatının geri kalanında da devam edecek. Uzay coğunlukla bir bilinmez ve yeteri kadar korkutucu, uzerine bir de uzayın Scott Kelly ’nin bedenine neler yaptığı ve yer cekimsiz ortamın insan sağlığı uzerindeki olumsuz etkileri dehşet verici. Yaşadığı bu yorucu sureci, Scott Kelly ’nin kendi ağzından sizler icin derledik.
Tanınmayacak Halde Şişen Bacaklar ve Patlamaya Hazır Ayak Bilekleri
“Bacaklarımdaki dokunun şiştiğini hissedebiliyorum. Ağırlığımı bir bacağımdan diğerine kasıtlı olarak taşıyarak ayaklarımı suruyerek banyoya gidiyorum. Sağ, sol, sağ, sol. Banyoya vardığımda ışığı yakıp ayaklarıma bakıyorum. Şişmiş ve sakat uzaylı uzuvlarına benziyorlar, kesinlikle benim ayaklarıma benzemiyorlar. Kahretsin diyorum.” “Amiko, gel şuna bak.” “Amiko geliyor, diz cokup bileklerime dokunuyor, endişeli gozlerle bana bakıyor ve “ayak bileklerini hissedemiyorum” diyor.”
Ciltte Yanan Dokuntuler
“Cildim de yanıyor” diyorum. Amika cılgınca beni muayene ediyor. “Vucudumun arkasında tuhaf bir dokuntu var, sırtımda, bacaklarımın arkasında, başımın ve boynumun arkasında, yatakla temas eden her yerimde. Amiko ’nun serin ellerinin iltihaplı vucudumda dolaştığını hissedebiliyorum. Amiko “alerjik gibi gorunuyor” diyor, “kurdeşen gibi.”
Son Derece Yuksek Kanser Riski
“Dunyadaki bir insanın 30 katı radyasyona maruz kaldım, her gun 10 goğus rontgenine eşit. Bu maruz kalmanın sonucu hayatımın geri kalanında olumcul bir kansere yakalanma riskim arttı.”
Amansız Bir Yuksek Ateş
“Amiko” diye seslenebilmeyi başardım sonunda. Sesimle alarma gecti. “Ne oldu?” “Eliyle koluma sonra alnıma dokunuyor. Uşuduğunu hissediyorum ama aslında benim ateşim cok yuksek.” “İyi hissetmiyorum” diyorum.
Dehşet Verici Kan Akışı
“Yataktan kalkmak, yatağın kenarını bulmak, ayaklarımı yere basmak, dik oturmak ve ayağa kalkabilmek icin mucadele veriyorum. Her aşamasında bataklıktan geciyormuşcasına bir mucadele. Sonunda dikey pozisyona gelebildiğimde ise bacaklarımda berbat bir acı duyuyorum ve bu acının da otesinde vucudumdaki butun kanın bacaklarımda aktığını hissediyorum. Aynı amuda kalktığınızda beyninize akan kanı hissetmeniz gibi, ama tersi.”
Onceki Gorevimde Yaşadığımdan Cok Daha Kotu Bir Mide Bulantısı
“Sadece birkac saat uyudum ama sersemlemiş hissediyorum. Amiko ’ya ne kadar berbat hissettiğimi soyleyebilmek icin hareket edecek bilincliliğe gelebilme mucadelesi veriyorum. Şimdi cidden midem bulanıyor, ateşim var ve ağrılarım daha da kotuye gidiyor. Bir onceki gorevimden sonra hissettiklerimle alakası yok. Cok daha kotu.”
Kaslarda ve Eklemlerde Erken Yaşlanma Hissi .@FLOTUS Thank you. Made it! Moving into crew quarters on @space_station to begin my #yearinspace.
“Mart 2016. Uzayda bir yıldan sonra Dunya ’ya geri doneli 48 saat oldu. Masayı geri iterek ayağa kalkabilmek icin mucadele ediyorum ve tekerlekli sandalyeden kalkmaya calışan yaşlı bir adam gibi hissediyorum.”
Yer Cekimi Basıncından Kaynaklı Katlanılamaz Mide Bulantıları
“Vucudumun her yeri ağrıyor. Butun eklemlerim, butun kaslarım yer cekimi basıncını protesto ediyor. Henuz kusmadım ama midem de bulanıyor. Kıyafetlerimi cıkarıp yatağa giriyorum. Carşafları hissetmenin, uzerimdeki battaniyenin hafifliğinin ve başımın altındaki pofuduk yastığın keyfini cıkarıyorum.”
Tum bu yaşananların uzayla ilgili bilinmezlere ışık tutması, bu yıpratıcı tecrubenin boşa gitmemesi dileğiyle.