7 Nisan gunu Discovery Channel ’ın “Expedition Unknown: Egypt Live” isimli canlı yayınıyla seyirciler tarihe tanıklık etme imkanı buldu. Nil Nehri boyunca uzanan ve Giza Piramitleri ’nin guneyinde yer alan Minya şehrindeki kazı alanında gercekleştirilen calışmalarda ortaya cıkarılan 4000 yıllık lahitin acılışı bircok kişi tarafından ilgiyle izlendi.
Lahit, Mısırlı bir rahibe ait
Arkeolog Zahi Hawass tarafından yurutulen kazı calışmalarında ortaya cıkarılan lahitin Mısırlı rahip Irid Heruv ’a ait olduğu ortaya cıktı. Canlı yayınlanan lahitin acılma toreninde yetkililerin acmakta zorlandığı gorulen mezarın kapağının tam 4 ton ağırlığında olduğu soyleniyor.
Balmumundan yedek kafa: Reserve head
Mezar odasının icinde rahibin mezarının yanında, kendisine birebir benzeyen bal mumundan yapılmış bir kafa da yer alıyor. Arkeoloji literaturunde “reserve head” denilen bu uygulama mumyanın bedeninin kafa kısmına herhangi bir zarar geldiği takdirde kullanılmak uzere yedek olarak hazırlanıp mumyanın hemen yanında bulunduruluyor. Reserve headin kazınmış sacları dolayısıyla mezarın bir rahibe olduğu hemen anlaşılmış cunku o donem Mısır ’da sadece rahipler saclarını tamamen kazıtırmış.
Mucevheriyle gomulmuş
Lahiti acan yetkililer herhangi bir tabut bulunmaksızın direkt mumyaya ulaştı. Mumya ’nın uzerinde baş kısmından ayak ucuna kadar uzanan İsis armalı altından yapılmış bir mucevher bulunuyordu. Mumyanın bulunduğu ortamda herhangi bir koku bulunmadığını belirtilen yetkililer, oldukca iyi korunmuş durumdaki mumyanın sargılarını acmadı.
Canlı yayında bir ilk
4 bin yıllık lahdin ilk kez canlı olarak acıldığı yayın aynı zamanda Mısır ’ın son donemlerde etkisi azalan arkeoloji turizmini yeniden canlandırmak amacı taşıyor. Bir bucuk yılı aşkın bir suredir bolgede araştırmalarını surduren yetkililer buldukları bazı ilginc mezarların gun ışığına cıkmasına on ayak oldular. Bu mezar odalarına daha once girilmiş olmasına rağmen lahit ilk kez canlı yayında milyonlarca izleyicinin gozu onunde acıldı. Olayın heyecanı bir yana, bircok potansiyel ziyaretcinin de dikkatini cekmiş gorunuyor.
Canlı yayında acılan bu lahiti bu kadar onemli yapan ne?
Daha once acılmış olan lahitlerin bu denli ses getirmemiş olmasının sebebi, mezar sahiplerinin sıradan fakir insanlar olmasından kaynaklanıyor 🙁 Burada oncelikle ilgi ceken aslında mal varlığı da değil. Yapılan mumyalama işleminin varlıklı insanlarda mukemmel bir teknikle gercekleştirilmiş olması arkeologların ve meraklılarının asıl ilgisini ceken. Fakir halkın mumyalama işlemine maddi olarak gucu yetmezken, din ve devlet adamları ve zenginler icin durum farklı. Eşini, cocuğunu, kedisini ve hatta doğmadan kaybedilen cenini bile mumyalatan Mısırlılar mevcut.
Mumyaların kim oldukları ve ne iş yaptıkları nasıl biliniyor?
Antik Yunan lahitlerinde de olduğu gibi, tum bu lahit mezarlarda mumyanın ismi, mesleği, babasının adı ve mesleği gibi detaylar yazılır. Bu hiyeroglifler okunarak mumyanın cinsiyeti, mesleği gibi bilgiler elde edilebiliyor.
Guc oyunları
Gunumuzde olduğu gibi, gecmişte de halk ile din ve devlet adamları arasındaki gelir farkı oldukca buyuk. Hatta ilgi duyanlar icin kısaca ozetlemek gerekirse, din adamları devlet adamlarından, hatta firavunlardan daha zengin ve daha gucluler. Oyle ki, Tutankamon ’un babası Akenthen ve annesi Nefertiti din adamlarıyla ters duşerek yaşadıkları şehri taşımak durumunda kalıyor ve colun ortasında bambaşka bir şehir inşaa ediyorlar. Bu taşınma sırasında bircok insanın olduğu biliniyor.
Kurgu değil, gercek
İzleyiciler tarafından yapılan yorumlar arasında canlı yayının kurgu olduğu, mezarın daha once acılmış olabileceği gibi yaklaşımlar vardı. Ancak lahitin ilk kez canlı yayında acıldığı mezarın bozulmamış olmasından gayet acık bir şekilde anlaşılıyor. 4 tonluk bir kapağı mezara zarar vermeden acıp kapamak pek de mumkun gorunmuyor.
4000 yıl oncesiyle bugun arasında cok fark yok gibi. Bakalım 4000 yıl sonrası icin insanlığı neler bekliyor.
Bonus: Kacıranlar icin lahitin acıldığı canlı yayın


Kaynak 1