Son birkac on yıldır hayali kurulan, gelişmelerin yaşanmasıyla umutların daha da artmasıyla birlikte işin icine ilginc bir şekilde gercekliğin karışmasıyla umutsuzluğun koruklenmesine sebep olup sacma sapan bir durumu ortaya koyan uzaya yerleşme fikri bir adım ileri taşındı. Onumuzdeki 15-20 yıl sonrasında bunun hayal olmaktan cıkarılıp gercekleşmesi adına tanık olduğumuz son haber Amazon ’un kurucusu Jeff Bezos ’tan geldi.
Gecen hafta icinde “Blue Moon (Mavi Ay)” projesini tanıtan Bezos artık uzayda koloni kurmanın vaktinin geldiğini kesin bir dille acıkladı ve yeni bir tartışmayı da başlatan isim oldu.
İşte projenin detayları…
1. Blue Moon Projesi
Mavi Ay projesi, Bezos ’un sunumda bahsettiği BE-7 aracıyla ayda kurulacak kolonileşme calışmalarının ismi olarak tarihe gecti.
İlk roket, yaklaşık 5 yıl sonra ateşlenecek ve 2024 ’te Ay ’a inecek. BE-7 roketi, insansız bir arac değil. İcinde uzaya yerleşimi sağlayacak altyapıyı kurmakla gorevli 4 personel olacak.
Aracın yakıtı eser miktarda olacak. Yani yalnızca Ay ’a gidecek kadar yakıt taşıyacak. Orada ihtiyacı olan yakıtı ise uydunun yuzeyinde bulunan “suyu” ayrıştırarak hidrojen elde etme yontemiyle karşılayacak.
2. Yenilenebilir roketler
Uzayda bu yerleşim planlarını yapmak hic de ucuz olmayacak. Astronomik rakamlarla ifade edilen maliyetin kısıtlanması icin mumkun olan her yol denenecek. Bu yollardan biri de yenilenebilir roket kullanmak olacak. Yenilenebilir roketler sayesinde ekonomik yukun yaratacağı olumsuzluklar en az duzeye indirgenebilecek.
3. Şehirleşme hem taklit hem ozgun nitelikler taşıyacak
Şoyle ki, Dunya ’daki mevcut modern şehirlerin model alınmasıyla şehirler kurulacak ancak bunlara ek olarak bazı şehirler de ozgun mimari anlayışlarla yaratılacak.
Sunum sırasında bu şehirlerin cizimini de paylaşan Bezos, ilgi uyandırmakla birlikte kafalarda ceşitli soru işaretlerinin de oluşmasına sebep oldu. Hangi şehirler model alınacak ve hangi “ozgun” yapıların hayata gecmesini kimler onaylayacak?
4. Ayarlanabilir iklim
Bilim kurgu filmlerinde gorduğumuz camekan bir yaşam alanı duşunun… İşte bu cam alanın ici yaşanabilir kılınacak. Ayarlanabilir iklim şartları sayesinde beklenmedik doğal afetler olmayacak. Jeff Bezos ’un kendi ifadesiyle; “Yağmur yamayacak, fırtına kopmayacak, deprem yaşanmayacak.” Uzun lafın kısası dev bir klima ile istenilen tum şartlar yaratılmış olacak.
5. Ay ’a yerleşme fikrini tum nesle yıkan Bezos
Projeyi tum detaylarıyla anlatan Bezos, “Ay ’a yerleşmeyi sağlamak bizim neslimizin gorevi” diyerek tum dunyanın bu projeye sıcak bakmasını istiyor. Potansiyel muşterilerini ikna etmek icin dil doken dunyanın en zengin adamı aynı zamanda; “Ay ’a bu kez kalmak icin yola cıkmanın vakti geldi” ifadeleriyle amacında ısrarcı olduğunu da gosteriyor.
6. Eleştiriler gecikmedi
Bilim kurgu turundeki filmlerden alışık olduğumuz bu tip sahneleri fikirleştiren Bezos ’a destek cıkanların yanı sıra eleştirenlerin de var olduğu bir gercek. Bunun sebebi ise oldukca basit; Ay ’a gidebilecek olanların ekonomik kriterleri karşılaması gerekiyor. Kısacası parayı veren duduğu calacak. Dolayısıyla gezegen dışında koloni kurma fikri kapitalizm odaklı bir tartışmayı da beraberinde getiriyor. Cunku Ay ’da koloni kurma fikri, haliyle ekonomik kazanca işaret ediyor.
Nasıl diyorduk; “Babasının hayrına değil.”
Projenin detaylarının anlatıldığı gecen hafta Perşembe akşamından bu yana artarak devam eden bu eleştirilerden geniş yankı uyandıranlardan biri tanınmış gazeteci ve aktivist olan Naomi Klein ’a ait. Klein, durumu somurgecilik olarak nitelendirirken bu mantığa “ekstremizm” adını veriyor. Kavramın dilimizdeki karşılığı kısaca “aşırılık”… Klein, Bezos ’un bel bağladığı ve sorunların kokten cozumu icin uygun gorduğu cozum onerisini bu şekilde eleştiriyor; kapital amcaları kızdırmak pahasına…
Klein durmuyor ve kapitalizmi benimseyen dunya sisteminin yurutuculerini bombalamaya devam ederek; “insanların vahşice sınırların dışına itilmesi”ni eleştiriyor. Hatta gezegendeki doğal afetlerin sebeplerinin aslında “doğal sebeplere” dayanmadığını da sozlerine ekliyor. Bu doğal afetler ona gore yeni (mesela Mavi Ay) projeler icin kasıtlı olarak yaratılan bahane.
7. Sosyal medyada geniş yankı uyandıran Mavi Ay projesi Bezos is talking about building enormous, rotating habitats in space that can hold upwards of a million people. Some would be cities, some would be natural parks, he said. pic.twitter.com/QHeqN0gz7M
— Jacqueline Klimas (@jacqklimas) May 9, 2019
Boylesine kuresel bir gelişmenin sosyal medyada yankı uyandırmaması imkansızdı tabii. Dolayısıyla cok uluslu haber kanallarından bireysel hesaplara kadar bircok adres durumu naklen yayımladı.
"It's time to go back to the moon, this time to stay," says Jeff Bezos. The Blue Origin founder unveiled Blue Moon, a lunar lander that's designed to land on and bounce back off of the moon's surface https://t.co/WAUG06VZb2 pic.twitter.com/s61pv4ZUJz
— CNN (@CNN) May 9, 2019
Here is a picture of my students with Blue Moon and Bezos 🙂 pic.twitter.com/1UYkmgrx6W
— Stephen Muskett, M.S.Ed (@se_muskett) May 10, 2019
Billionaire Bezos unveils moon lander mockup. More here: https://t.co/frfuxl4qlK pic.twitter.com/YvaladDB0A
— Reuters Top News (@Reuters) May 10, 2019
8. Dunyanın en zengin adamı Jeff Bezos
Amazon ’u kurmasıyla bilinen Bezos icin bu girişimiyle adından sıkca bahsettiren kişi. Takdir edersiniz ki tek girişimi bu değil. Mesela Mavi Ay projesinin yukumluluğunu ustlenen Blue Origin isimli uzay araştırmaları isimli şirketinin de sahibi. Blue Origin, Turkce karşılığı Mavi Koken anlamına geliyor. Dikkat etmek gerekir, “Koken”…
9. Ay ’da mulkiyet elde etmek tam 52 yıl once yasaklandı
Değiştirilemez ya da değiştirilmesi teklif dahi edilemez gibi bir niteliğe sahip olmasa da 1967 yılında imzalanan Dış Uzay Antlaşması (Ay ve Diğer Gok Cisimleri Dahil, Uzayın Keşif ve Kullanılmasında Devletlerin Faaliyetlerini Yoneten İlkeler Hakkında Antlaşma ) gereği Ay ’da ya da gezegenimiz dışındaki herhangi bir yerde toprak ve emlak alımı yasak. Kime yasak olmaya devam eder ya da bu değişir mi, değişirse kimler icin değişir bilinmez ama anlaşma 52 yıldır bunu soyluyor.
10. Son soz
Buraya not olarak duşulmesi gereken son sozlerden biri de Jeff Bezos ’un projeyi anlatırken “Ay ’da trilyonlarca insanın yaşaması icin bir alan yaratıldığını” soylemesi olmalı.
Son yıllarda Cin, ABD ve Avrupa ’daki bazı devletlerin girişimleri duşunulduğunde uzayda bir koloni kurulacak. Ustelik bunun gercekleşmesi icin cok kısa bir surenin kaldığını soylemek yanlış olmaz ki en bilindik yontem de bunu kanıtlıyor. Film endustrisi…
Surecin etik tarafları ve sonucundaki olası haksızlık bir yana radikal bir değişim olacağı kesin. Gorunen koy kılavuz ister mi? İstemez.
Fakat yine de banka hesabınızda cok bol sıfırlı (mesela sıfır dışındaki herhangi bir rakamın sağında kalacak bol sıfırlar) bir birikim ve muhtemel kazancınız yoksa umutlanmayın ve Dunya ’nın tadını cıkarın…
Kaynak: 1 2 3