Feriştah Zulum, Lutfiye Fıdıllıoğlu, Orkide, Enfiye Teyze, Firuze, Furuzan, Siti Ana, Xate, Mehtap Anne… Gazanfer Ozcan Gonul Ulku Tiyatro, Devekuşu Kabare, Ortaoyuncular, BKM… Sadece şu isimlere bakmak bile geldiği nokta hakkında yeter miktarda soz soyluyor ovgu perdesinden. Bu denli farklı, bu denli geniş yelpazeden karakteri boylesi yetkinlikte canlandırabilen yeteneğe bu topraklarda pek sık rast gelemiyoruz. Demet Akbağ gibilerine bu denli hayranlıkla sarılmamız, alkışta bu kadar comert oluşumuz da bundan kelli muhakkak.
1982 ’de başladığı oyunculuk kariyerinde cok kısa surede yeteneği ile dikkat cekmeyi başaran Akbağ, ilk profesyonel deneyimini Gazanfer Ozcan – Gonul Ulku tiyatrosunda gercekleştirdikten sonra, kendisini BKM Oyuncularına goturen yolculuk suresince Kent Oyuncuları, Hadi Caman-Yeditepe Oyuncuları, Dormen Tiyatrosu, Devekuşu Kabare, Ortaoyuncular şeklinde tezahur eden, ulkemizdeki herhangi bir oyuncu icin ruya sayılabilecek bir kariyerin sahibi oldu. Boylesi bir yeteneğin tiyatrodaki maharetleri elbette diğer mecralarda karşılık bulacaktı. BKM Oyuncuları ’na kadar Varsayalım İsmail, Perihan Abla gibi donemin onemli işlerinde yer alan Demet Akbağ icin BKM, en onemli koşetaşı oldu elbette. Sonrası az-cok malumumuz. Sonrası zaten tarih… Yılmaz Erdoğan ’la Ferhan Şensoy ’un Nobetci Tiyatro ’sunda kesişen yolları, ilerleyen yıllarda olağanustu bir işbirliğine donuştu.
Doğum gununde en lezzetli performanslardan bir demetle yeni yaşını kutlamak istedik. İyi var, iyi ki bizlerle… Onu izlemek her zaman başka boyutta bir keyif oldu ve olmaya da devam edecek.
1.Tersine Dunya (1993) Orhan Kemal ’in ezeli catışması ebediyen surecek iki cinsin toplumdaki rollerini ve yerlerini ters cevirerek, kadın ile erkeğin taraflarını değiştirdiği eserinden uyarlanan film epey ses getirmişti. Filmde oldukca dikkat ceken isimlerden biri de “Bitirim Leyla” rolundeki performansı ile oydu. Bu performansı kendisine 30. Antalya Film Şenliği ’nde(Altın Portakal Film Festivali) “En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Odulu” nu kazandırdı.
2. Otogargara (1995) Bir Demet Tiyatro ’nun televizyon yayını ile birlikte hemen hemen aynı donem perde acan Beşiktaş Kultur Merkezi ’nin kapıları kıran, seyirciyi Yılmaz Erdoğan ve Demet Akbağ realitesiyle tanıştıran ilk oyunu. Yılmaz Erdoğan ’ın yıllar evvel bir gazete icin yazdığı “Topkapı Otogargaraları” isimli koşe dizisinin oyunlaştırılmış hali olan Otogargara, şehrin otogarlarından cektiği fotoğraflarla, insana ait tum duygularda gezinmeyi başardı. Oldurucu dozda mizahı ve buram buram samimiyet kokan bir huzunle harmanlayarak, yepyeni bir lezzetin habercisi olan bu unutulmaz muzikalin, başrolundeki isim de Demet Akbağ ’dı. Oyun boyunca birbirinden farklı karakterlerde karşısına cıktığı seyircisini heybesindeki olanca yeteneğiyle hayran bırakmayı başardı.
3. Sen Hic Ateşboceği Gordun mu? “Gulseren: Hani radyoda cok sevdiğin bir şarkıya denk gelirsin sevinirsin de, sesini actığında şarkı biter ya? Oyle bir şeydi işte…”
Ne soylenebilir, hakkında ne konuşulabilir, bu oyunda Demet Akbağ ’ın seyirciye yaptığı şey neyle izah edilebilir ki? Yılmaz Erdoğan, vakti zamanında bir roportajında “Oyunu ben mi Demet ’e yazdım. Demet mi bana yazdırdı, bilmiyorum.” demişti, askerdeyken yazdığı bu başyapıtı icin. Artık her ne olduysa, nasıl olduysa ortaya gozyaşlarımızı hem kahkaha, hem de huzunle sebeplendiren olağanustu bir tiyatro oyunu cıktı. Gişe rekorlarını altust eden oyun, bizleri hayata baktığı yerde, dahil olduğumuz ilk saniyeden itibaren dokunmayı başaran Gulseren ile tanıştırdı.
Not: Bu kısa tadımlık video ile yetinmeyenler icin şu linke buyurabilirsiniz.
4. Bir Demet Tiyatro (1995) Yapım, ilk etapta Demet Akbağ ’ın merkezinde olduğu, politik taşlama oğelerinin baskın geldiği, Meclis Tv adında bir program olarak yayın hayatına başladı. Sonrasında Bir Demet Tiyatro ’ya donuştu. Başrolde yine o vardı ve eşine nadir rastlanan oyunculuğu Yılmaz Erdoğan ’ın devasa yeteneği ve BKM Oyuncularının olağanustu uyumu ile birleşince Bir Demet Tiyatro fırtınası kısa surede tum ulkeyi kasıp kavurmaya başladı.
Demet Akbağ ’ın dizi tarihi boyunca canlandırdığı devamlı karakterler ise şoyleydi: Lutfiye Fıdıllıoğlu, Orkide, “Edele Mulkun temelidir.” felsefesi ve bilimum fentezileriyle hastası olduğumuz diri vicutlu Feriştah Zulum, Cumhur Zimmet ’in işbirlikcisi histerik sekreter, ailenin cay ocağını Mukremin&Tirbuşon ’a dar eden Enfiye Teyze ve neden cinsiyet değiştirdiği sorusuna “Bir gun arkadaşlarla okey oynuyorduk ben de okey donuyordum. Donmuşken tam doneyim dedim” diye cevap veren şarkıcı Zuleyha …
4. Vizontele (2000) Siti Ana ’sız Demet Akbağ listesi duşunulemez. Duşunulmesi teklif dahi edilemez! BKM ’nin ilk sinema filmi Vizontele, 1996 yapımı Eşkiya ile birlikte uzerindeki olu toprağı atan Turk Sineması ’nın aradığı taze kandı. Ulkedeki ekonomik kriz atmosferine karşın seyirciyi binler halinde sinema salonlarına cekmeyi başaran, sinema seyirci rekorunu kıran bu modern klasikte Demet Akbağ, Belediye Başkanı Nazmi Bey ’in eşi Siti Ana rolunde yine benzersiz guzellikte bir iş cıkardı. “En İyi Kadın Oyuncu” dalında Altın Portakal da, o yıl Demet Akbağ ’a gitti.
Siti: Nazmi Bey… Ankara cok mu uzaktır?
5. Bana Bir Şeyhler Oluyor (2002) Duran ailesinin Elektrik işlerinden sorumlu uyesi, ailecek refaha erecekleri gunlerin ozlemiyle yanıp, tutuşan cefakar annesi Dursun Duran rolundeydi bu kez.
6. Neredesin Firuze? (2004) Her şeyin kotuye gittiği bir donemde tum umutlarını yitirmiş, album yapma hayallerini tukenme noktasına gelmiş bir grup Unkapanı kimsesinin bataklığında acan cicek misali hayatlarına giren Firuze. Demet Akbağ ’ın uzun yıllar boyunca BKM catısı altında yaptığı işlerle ulkenin en cok konuşulan kadın oyuncularından biriyken, cıktığı yeni yolculukta Yılmaz Erdoğan ’sız ilk filmi. Ezel Akay ’ın yonettiği, iddialı kadrosu ve nitelikli muzikal unsurlarıyla Demet Akbağ filmografisinin onemli parcalarından biri oldu “Neredesin Firuze?” Bu filmdeki performansı kendisine 4 farklı odul toreninden “En İyi Kadın Oyuncu Odulu” kazandırdı.
7. O… Cocukları (2008) 12 Eylul ulke tarihinin en mayınlı alanlarından biri şuphesiz. Haliyle işbu donemi anlatan ya da yakınından gecen oyku ve eserler icin ince işciliğin yanı sıra, samimiyet ile hikayeyi doğru formulle izleyiciye aktarım da ust duzeyde bir gereklilik. Senaryosunu Sırrı Sureyya Onder ’in yazdığı Murat Saracoğlu filmi de bunu onemli olcude başardı. Demet Akbağ ’ı filmde hayat kadınlarının cocuklarına emanetcilik yapan “Mehtap Anne rolunde” izledik.
8. Kurtuluş Son Durak (2011) Kara mizah oğelerini başarı ile işleyen, yer yer absurd unsurlara da yer veren bu ozgun film kadın oyuncuların sırtladığı, performanslarıyla filmin izlenilirliğini katladığı bir filmdi. Farklı dertleri olan olan 6 kadının hikayesinde Demet Akbağ, Vartanuş karakterine hayat verdi
9. Hukumet Kadın 1 & 2 (2012-2013) Vizontele ’deki dunyaya yakın kodların ziyadesiyle mevcut olduğu filmde, bu sefer bir Belediye Reisi olarak karşımıza cıkan Demet Akbağ ’ın vereceği sınav zorlu olacaktı. Her mimiği, her repliği, Vizontele ’ye yakın bir coğrafyanın fona yerleştirildiği filmde muhtemeldi ki hatırlara Siti Ana ’yı getirecekti. Ancak Akbağ bu sınavın da ustesinden geldi. Gercek bir hikayeden uyarlanan Sermiyan Midyat filminde Xate rolunde renkli ve canlı bir oyunculuk sergileyen Akbağ, hala ulkedeki en iyi kadın komedyenlerden biri olduğunu net bir şekilde gosterdi.
10. Kış Uykusu (2013) Bir film kategorisini icerisinde sanat barındırmayan film varmışcasına “sanat filmi” şeklinde etiketlemek biraz yabancılaştırıyor. Ama yaygın kullanıma uyum sağlamak suretiyle Kış Uykusu ’nu Demet Akbağ ’ın kariyerindeki yegane sanat filmi olarak nitelememiz gerekiyor. Filmin oyuncu kadrosu acıklandığında yıllarca komedi ve yuksek enerji gerektiren rollerde nitelikli işler cıkardan bir kadın komedyenin, bir Nuri Bilge Ceylan filmi soz konusu olduğunda ortaya koyacakları filme başka bir hikaye ekliyordu. Akbağ, bunun da ustesinden bileğinin hakkıyla geldi.
Kış Uykusu dunyanın en prestijli 2. Film Festivali olan Cannes ’da Altın Palmiye Odulu ’nu aldı. Demet Akbağ da boylelikle kariyerine, cok az oyuncuya nasip olabilecek bir başarıyı daha eklemiş oldu.
11. Eyvah Eyvah 1-2-3 (2011-2014) Şarkı soyleme yeteneğine, onceki işlerinden, katıldığı televizyon programlarından zaten aşinaydık. Bu yeteneklerine karakter komedisindeki ustalığını da ekleyince ortaya oyle şahane bir karakter karşımıza cıktı ki, tadından yiyemedik. Kendisi filmdeki Firuzan karakterini oluştururken, gundemin bir donemki renkli ismi Popstar Mehtap ’tan cok esinlendiğini soyluyor.
Bonus: Nadide Hayat (2015) Son olarak, yakın zamanda vizyona giren Cağan Irmak filmi Nadide Hayat ’ta, eşini kaybettikten sonra genclik hatalarını telafi etmek adına harekete gecen, gazetede gorduğu bir haberle kendisini once okul sıralarında sonra da mavi sularda bulan Nadide karakterinde izleyiciyle buluştuğunu hatırlatmak isteriz.
Filmin fragmanını da bonus mahiyetinde listemize iliştiriyor, pek sevgili Demet Akbağ ’a bir kez nice mutlu, sağlıklı guzel yaşlar diliyoruz.